Szukaj
Język
Żywienie i suplementacja a płodność mężczyzn
Spis treści
1. Kwasy tłuszczowe a płodność
Udowodniono, że wysokie spożycie kwasów tłuszczowych nasyconych i tłuszczów trans (obecnych przede wszystkim w czerwonym mięsie, podrobach, tłustych produktach pochodzenia zwierzęcego, żywności typu fast food, utwardzanych margarynach, słodyczach i pieczywie cukierniczym) wpływa na obniżenie płodności i jakości nasienia. Objawiało się to niższą koncentracją plemników oraz zmniejszeniem ich całkowitej liczebności (T.K. Wysokie spożycie tłuszczów nasyconych przyczynia się do rozwoju hipercholesterolemii, czyli podwyższonego poziomu cholesterolu we krwi. W przeciwieństwie do tłuszczów nasyconych obecność jedno- i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych pozytywnie wpływa na zdrowie prokreacyjne. Safarinejad i wsp. 2010). Do produktów obfitujących w kwasy omega-3 należą przede wszystkim tłuste ryby morskie (m.in. Łosoś, makrela, sardynki), oleje lniany i rzepakowy, siemię lniane oraz orzechy włoskie. Ważna jest zarówno ich jakość, jak i ilość w diecie. W jednym z badań zaobserwowano, że mężczyźni, którzy spożywali nasycone kwasy tłuszczowe w ilości co najmniej 15% całkowitej wartości energetycznej diety, mieli gorsze parametry nasienia. Jensen i wsp. 2013). Taki stan wiąże się z pogorszeniem płodności ze względu na obniżenie ruchliwości oraz wzrost niekorzystnych zmian morfologicznych plemników, a także zmniejszenie objętości spermy. Wykazano, że płodni mężczyźni cechowali się wyższym stężeniem kwasów omega-3 we krwi i plemnikach w zestawieniu z grupą, u której stwierdzono niepłodność (M.R. W związku z tym w diecie powinny znaleźć się dobre źródła niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT). Biorąc pod uwagę podstawowe składniki odżywcze, główne znaczenie dla męskiej płodności mają tłuszcze.2. Wpływ stresu oksydacyjnego
Czynniki, które powodują wzrost stresu oksydacyjnego, to m.in. Dieta opierająca się na wysokoprzetworzonej żywności, palenie papierosów, spożywanie alkoholu, długotrwale utrzymujący się stan napięcia nerwowego, niewystarczająca ilość snu, a także przeciążenie organizmu na skutek nadmiernego wysiłku fizycznego. Następuje zmniejszenie ich ruchliwości, zmienia się skład oraz jakość nasienia. Należy zadbać zatem o to, aby dieta obfitowała w związki wykazujące właściwości antyoksydacyjne. Na problemy z płodnością mężczyzn bardzo duży wpływ ma stres oksydacyjny. Zbyt duża ilość wolnych rodników i reaktywnych form tlenu negatywnie wpływa na plemniki. Uszkodzenie plemników wynikające ze stresu oksydacyjnego w bardzo wielu przypadkach jest istotną przyczyną męskiej niepłodności. Wśród nich wymienić można niektóre witaminy, mikroelementy i naturalnie występujące w żywności składniki bioaktywne. Jest to stan zaburzonej równowagi pomiędzy niekorzystnymi utleniaczami a związkami mającymi im przeciwdziałać, czyli tzw. Przeciwutleniaczami.3. Antyoksydanty wśród witamin
Istnieją liczne badania potwierdzające korzystny wpływ witaminy C na jakość spermy (A. W jednym z nich obserwowano żywotność plemników po doustnym podaniu kwasu askorbinowego 2 razy dziennie w dawce 1000 mg. Akmal i wsp. 2006). Ponadto witamina C bierze udział w syntezie hormonów steroidowych, do których zaliczają się androgeny (G. Najbogatszym źródłem witaminy C są surowe warzywa i owoce. Kwas askorbinowy, czyli witamina C, odgrywa istotną rolę jako przeciwutleniacz w plazmie nasienia (płyn otaczający plemniki). Agarwal i wsp. 2004). Po okresie 2 miesięcy odnotowano większą ruchliwość, poprawę morfologii oraz wzrost liczebności plemników (M. Pozytywny wpływ witaminy C na płodność wynika z hamowania spermaglutynacji (zlepiania się plemników utrudniającego ich swobodne przemieszczanie), a także ochrony DNA przed procesem utleniania. Shukla i wsp. 2014). W diecie poprawiającej płodność warto zatem uwzględnić paprykę, brokuły, natkę pietruszki, czarną porzeczkę, jagody, truskawki oraz cytrusy. Jego stężenie jest tam 10-krotnie większe niż w osoczu krwi.4. <extra_id_0> Tytuł: <extra_id_1> Witamina E <extra_id_2>
Hamuje proces utleniania wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, które stanowią składnik nasienia. Istnieją badania potwierdzające pozytywny wpływ suplementacji witaminy E w połączeniu z innymi przeciwutleniaczami (A.M. Oprócz witaminy C korzystny wpływ na płodność mężczyzn wykazuje również witamina E. Do naturalnych źródeł witaminy E należą oliwa z oliwek, oleje roślinne, migdały, kiełki i zarodki pszenicy, a także ciemnozielone warzywa. Gil-Villa i wsp. 2009). Należy ona do silnych antyoksydantów, dzięki czemu chroni plemniki przed uszkodzeniem wywołanym przez stres oksydacyjny.5. Przeciwutleniające mikroelementy
Ponadto jest składnikiem biorącym udział w procesie spermatogenezy (powstawania i dojrzewania plemników). Do najbogatszych źródeł selenu należą orzechy brazylijskie, ryby i owoce morza, jajka oraz czosnek. Oguntibeju, J.S. Truter 2009; M.K. Tavanbakhsh 2011). Dzięki temu następuje poprawa płodności (M.R. Safarinejad 2009). Podobnie jak witaminy C i E chroni komórki przed stresem oksydacyjnym. W związku z tym niedobór selenu może skutkować zanikiem nabłonka plemnikotwórczego, zaburzeniem wytwarzania i dojrzewania plemników, a także nieprawidłową ich budową. W przeprowadzonych badaniach zaobserwowano, że suplementacja selenem zwiększa ruchliwość i stężenie plemników, poprawia ich stan morfologiczny, a także objętość nasienia (O.O. Esterhuyse, E.J. Moslemi, S. Wykazano także, że w połączeniu z N-acetylo-cysteiną przyczynia się do zwiększenia stężenia testosteronu oraz obniżenia poziomu FSH i LH (żeńskich hormonów płciowych, które dominują u kobiet, ale w mniejszych ilościach występują również u mężczyzn). Safarinejad, Sh. Wśród silnych przeciwutleniaczy znajduje się również selen.6. Związki bioaktywne
Najbogatszym jego źródłem są pomidory. W związku z tym spożywanie pomidorów poddanych obróbce termicznej w postaci przecierów i sosów, a także soku pomidorowego będzie miało pozytywny wpływ na zdolności rozrodcze. Badania potwierdzają, że likopen podawany przez 12 tygodni w dawce 25 mg poprawia morfologię plemników i jakość nasienia (M. Istotnym składnikiem diety wspierającym męską płodność jest likopen. Warto zaznaczyć, że wchłanialność likopenu z przetworów pomidorowych jest lepsza niż z surowych warzyw. W przypadku niepłodności można rozważyć suplementację. Nouri i wsp. 2019). Związek ten – należący do karotenoidów (naturalnych barwników roślinnych) – również wykazuje właściwości przeciwutleniające.7. <extra_id_0> Recenzja <extra_id_1> L-karnityna
Występuje głównie w mięsie (najwięcej w baraninie i dziczyźnie) oraz produktach mlecznych. Badania wykazały, że po wprowadzeniu suplementacji zwiększyła się ruchliwość plemników, a także ich liczebność. Istotny jest fakt, że suplementacja tymi związkami uważana jest za skuteczną i jednocześnie bezpieczną (Y. Zaręba, G. L-karnityna to organiczny związek syntetyzowany z dwóch aminokwasów – lizyny i metioniny. W celu poprawy jakości nasienia stosuje się połączenie L-karnityny z acetylo-L-karnityną. Zmniejszył się natomiast indeks ich fragmentacji DNA, którego wysoka wartość świadczy o uszkodzeniu materiału genetycznego. Wang i wsp. 2010; K. Jakiel 2020). Bierze udział w metabolizmie lipidów, wykazuje także właściwości antyoksydacyjne, dzięki czemu chroni komórki przed szkodliwym działaniem wolnych rodników.
