Szukaj
logo
Szukaj
Artykuł jest w trybie podglądu

Zdrowsze alternatywy dla przetworzonych produktów

Strona główna Artykuły Zdrowsze alternatywy dla przetworzonych produktów

Zdrowsze alternatywy dla przetworzonych produktów

Właśnie dlatego wraz z rosnącą świadomością społeczeństwa na temat zbilansowanej diety coraz więcej osób szuka prostych sposobów na wprowadzenie zdrowszych nawyków żywieniowych, które nie będą wiązały się z wyrzeczeniami i rezygnacją z ulubionych smaków. Współczesna dieta przeciętnego Polaka pełna jest produktów przetworzonych, które choć są łatwo dostępne i wygodne w stosowaniu, często nie dostarczają organizmowi odpowiednich wartości odżywczych. Kluczem do tej zmiany jest zastąpienie popularnych mniej wartościowych produktów ich zdrowszymi odpowiednikami. Ponadto są wysokokaloryczne i pełne sztucznych dodatków.

Spis treści

1. Dieta zachodnia – wpływ na zdrowie

Niestety taki styl odżywiania może prowadzić do licznych problemów zdrowotnych, w tym nadwagi, otyłości, cukrzycy typu 2, chorób serca i nowotworów. Charakteryzuje się ona wysokim spożyciem produktów przetworzonych bogatych w nasycone kwasy tłuszczowe, tłuszcze trans i cukry proste, a także niewielkim spożyciem błonnika, warzyw i owoców. Sposób żywienia dużej części społeczeństwa wpisuje się w model tzw. Diety zachodniej.

2. Wysoka kaloryczność przy niskiej gęstości energetycznej

Nadmiar cukrów prostych i przetworzonych tłuszczów powoduje także stany zapalne w organizmie, które mogą przyczyniać się do rozwoju chorób przewlekłych. Spożycie produktów bogatych w tłuszcze trans i rafinowane węglowodany, jak białe pieczywo, fast foody, słone przekąski czy słodycze, prowadzi do nagłych skoków poziomu glukozy we krwi i sprzyja rozwojowi insulinooporności. Jednym z kluczowych elementów diety zachodniej jest wysoka kaloryczność przy jednocześnie niskiej gęstości odżywczej.

3. Niewystarczająca ilość błonnika

Niewystarczająca ilości błonnika, pochodzącego m.in. Z warzyw, owoców i pełnoziarnistych produktów zbożowych, zaburza z kolei prawidłowe funkcjonowanie układu trawiennego i w efekcie może prowadzić do zaparć, problemów z mikrobiotą jelitową, a w dłuższej perspektywie – do chorób jelit, np. Zespołu jelita drażliwego czy nowotworu jelita grubego.

4. Negatywny wpływ na zdrowie psychiczne

Z drugiej strony niedobór witamin i składników mineralnych, zwłaszcza witamin E, C, A, magnezu i kwasów tłuszczowych omega-3, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania mózgu, dodatkowo pogarsza kondycję psychiczną (V.J. Dieta zachodnia wpływa również na zdrowie psychiczne. Clemente-Suárez i wsp. 2023). Z jednej strony wysoki poziom cukru i przetworzonych tłuszczów może zwiększać ryzyko zaburzeń nastroju, w tym depresji i lęku.

5. Słodycze

Większość z nich jest wysokokaloryczna, bogata w utwardzone kwasy tłuszczowe, cukry proste i sztuczne dodatki, które są niekorzystne dla zdrowia. Dostarczają one błonnika, który zwiększa poczucie nasycenia i stabilizuje poziom glukozy we krwi.– Musy owocowe bez dodatku cukru i konserwantów także stanowią korzystniejszy wybór, zwłaszcza w połączeniu z jogurtem naturalnym i orzechami, które obniżają ładunek glikemiczny.– Nie można zapominać o gorzkiej czekoladzie jako bardziej wartościowej alternatywie dla słodkich przekąsek. Samanta i wsp. 2022).– Dobrym zamiennikiem sklepowych produktów mogą być również domowe wypieki, w których cukier można zastąpić słodzikami, np. Ksylitolem, erytrytolem czy stewią, a białą mąkę – tą pełnoziarnistą. Słodkie przekąski to ogromna pokusa dla wielu osób. Zamiast bezwiednie po nie sięgać, warto rozważyć wykorzystanie ich zamienników. – Świetnie sprawdzą się np. Batoniki daktylowo-orzechowe o prostym składzie. Warto wybierać czekoladę o zawartości kakao wynoszącej przynajmniej 70%, wtedy można cieszyć się jej intensywnym smakiem i jednocześnie korzystnymi dla zdrowia właściwościami (S. Te zdrowsze nawyki pomagają zaspokoić apetyt na słodycze, ale także dostarczyć organizmowi cennych składników odżywczych. Batoniki oblane mleczną czekoladą, ciasteczka, żelki czy cukierki przyciągają kolorowymi opakowaniami i smakiem, ale niestety, na tym kończą się ich zalety.

6. Słone przekąski

Lane i wsp. 2024). Gonçalves i wsp. 2023).– Można również przygotować pieczone warzywa, jak marchew czy cukinia, które po pokrojeniu i przyprawieniu ulubionymi ziołami zyskują niepowtarzalny smak.– Warto też rozważyć przygotowanie domowych krakersów z mąki pełnoziarnistej, nasion lub orzechów. Słodzone napojeSłodzone gazowane napoje, nektary i napoje z dodatkiem cukru czy energetyki cieszą się dużą popularnością, ale często zawierają duże ilości cukrów prostych, które dostarczają pustych kalorii bez wartości odżywczych. Tahmassebi, A. Aby zredukować ich ilość w jadłospisie, warto sięgać po zdrowsze alternatywy. – Najlepszym wyborem jest niewątpliwie woda, której smak można wzbogacić świeżymi owocami, np. Cytryną, borówkami czy plastrami ogórka, a także naturalnymi aromatami i ziołami.– Ciekawą opcją są także ziołowe napary, herbaty owocowe, a także domowe smoothie, np. Z jogurtu naturalnego i owoców. Warto jednak pamiętać, że jest to również produkt wysokoprzetworzony i w diecie powinien być raczej wyjątkiem niż regułą. Mimo że są łatwo dostępne, większość z nich dostarcza małą ilość składników odżywczych, a nadmiar soli i tłuszczów trans może prowadzić do problemów zdrowotnych, w tym nadciśnienia tętniczego czy otyłości (M.M. Warto poszukać bardziej wartościowych zamienników klasycznych słonych przekąsek. – Dobrym wyborem są np. Prażone orzechy, które nie tylko zaspokoją ochotę na coś słonego, ale także dostarczą nienasyconych kwasów tłuszczowych, białka i błonnika (B. Idealnie komponują się z dipami na bazie awokado czy hummusu, które są źródłem zdrowych tłuszczów i białka. Ich regularne spożywanie może prowadzić do przyrostu masy ciała i zwiększenia ryzyka cukrzycy typu 2 i chorób serca (J.f. BaniHani 2020). Są pełne wartości odżywczych, a przy tym mają niski ładunek glikemiczny.– W ostateczności można sięgnąć też po napoje słodzone słodzikami, które są lepszym wyborem niż ich tradycyjne odpowiedniki. Słone przekąski, takie jak chipsy, krakersy czy paluszki, często kuszą swoją teksturą i intensywnym smakiem.
Zródło

Clemente-Suárez V.J. et al., Global Impacts of Western Diet and Its Effects on Metabolism and Health: A Narrative Review, „Nutrients” 2023, 15(12), 2749.
Gonçalves B. et al., Composition of Nuts and Their Potential Health Benefits-An Overview, „Foods” 2023, 12(5), 942.
Lane M.M. et al., Ultra-processed food exposure and adverse health outcomes: umbrella review of epidemiological meta-analyses, „The BMJ” 2024, 384, e077310.
Samanta S. et al., Dark chocolate: An overview of its biological activity, processing, and fortification approaches, „Current Research in Food Science” 2022, 5, 1916–1943.
Tahmassebi J.F., BaniHani A., Impact of soft drinks to health and economy: a critical review, „European Archives of Paediatric Dentistry” 2020, 21(1), 109–117.