Szukaj
logo
Szukaj
Artykuł jest w trybie podglądu

Zastosowanie flawonoidów ziarna kakaowca w profilaktyce i leczeniu chorób

Strona główna Artykuły Zastosowanie flawonoidów ziarna kakaowca w profilaktyce i leczeniu chorób

Zastosowanie flawonoidów ziarna kakaowca w profilaktyce i leczeniu chorób

Gorzka czekolada, która zawiera co najmniej 70% miazgi kakaowej, jest zaliczana do żywności funkcjonalnej wpływającej korzystnie na zdrowie człowieka. Ziarna kakaowca to owoce tzw. Kakaowca właściwego pochodzącego z Ameryki Środkowej i Ameryki Południowej. Wszystko za sprawą bioaktywnych związków flawonowych mających istotne znaczenie w zapobieganiu oraz leczeniu m.in. Schorzeń układu krążenia, neurodegeneracyjnych czy cukrzycy. Produktem wytwarzanym ze zmielonych ziaren jest ciemna czekolada.

Spis treści

1. Właściwości związków bioaktywnych ziarna kakaowca

Te naturalne związki organiczne występują w roślinach i nadają im smak, aromat oraz kolor. Ich ilość jest zmienna i zależy od rodzaju, pochodzenia ziarna, a także sposobu jego obróbki. Ten bioaktywny związek chemiczny i jego pochodne są zaliczane do związków fenolowych, oprócz czekolady występują również m.in. W liściach zielonej herbaty czy winogronach. Korzystne działanie m.in. Antyoksydacyjne, przeciwmiażdżycowe, hipotensyjne czy przeciwzapalne zaobserwowano przy spożyciu ok. 25 g czekolady dziennie, co odpowiada 2 kostkom (G.G. Mohr-Kahaly 2011). Na szczególną uwagę zasługują flawonoidy. W ciemnej czekoladzie znajdują się flawonoidy takie jak katechiny, epikatechiny oraz antocyjanidyny. Wśród najlepiej poznanych składników kakao wymienia się flawan-3-ol. Zgodnie z opinią naukowców długotrwałe spożywanie gorzkiej czekolady zawierającej duże ilości flawan-3-olu może chronić przed rozwojem nowotworów, cukrzycy, chorób układu sercowo-naczyniowego, osteoporozy czy chorób neurodegeneracyjnych. Belz, S. Do związków bioaktywnych znajdujących się w kakaowcu należą polifenole (przede wszystkim flawonoidy), alkaloidy, aminy biogenne i składniki mineralne (potas, magnez).

2. Prozdrowotne działanie czekolady

Zgodnie z wytycznymi Parlamentu Europejskiego wyrób czekoladowy nie może zawierać mniej niż 35% suchej masy kakaowej. Jeśli chodzi o makroskładniki, 30–35% stanowi tłuszcz kakaowy (głównie stearynowy, palmitynowy), 50–60% węglowodany i 5–10% białka. Z drugiej strony czekolada zyskuje zwolenników, gdyż jest źródłem istotnych pod względem zdrowotnym związków takich jak antyoksydanty, witaminy czy składniki mineralne (potas, magnez, wapń, żelazo, cynk, miedź i fosfor). Można tu wymienić właściwości antyoksydacyjne, hipotensyjne, przeciwpłytkowe, przeciwzapalne oraz zwiększające stężenie cholesterolu HDL i jednocześnie zmniejszające stężenie cholesterolu LDL (M. Stoparczyk 2009). Wyróżnia się czekolady: gorzką (o zawartości co najmniej 70% miazgi kakaowej), deserową (30–70% miazgi kakaowej), mleczną (maksymalnie 50% miazgi kakaowej) i białą (niezawierająca proszku kakaowego, ale masło kakaowe – do 33%). Tabliczka czekolady to produkt o znaczącej kaloryczności, 100 g może dostarczyć ok. 500–600 kcal. Z jednej strony z powodu wysokiej wartości energetycznej oraz zawartości nasyconych kwasów tłuszczowych produkt ten jest niejednokrotnie krytykowany i nie zaleca się jego spożywania zwłaszcza osobom będącym na diecie ubogoenergetycznej. Według naukowców najlepsze działanie protekcyjne czekolady obserwowane jest w przypadku schorzeń układu krążenia. Krotki, B. Czekolada to wyrób cukierniczy wytwarzany z ziaren kakaowca (miazgi kakaowej), tłuszczu, cukru pudru i ewentualnych dodatków (owoce, orzechy, migdały, alkohol, kawa, aromaty).

3. <extra_id_0> Leczenie <extra_id_1> Leczenie a choroba <extra_id_2>

Krotki, B. Działanie antyoksydacyjne kakao związane jest z zawartością proantocyjanidyn, które warunkują prawidłowe funkcjonowanie śródbłonka naczyń krwionośnych oraz zapobiegają rozwojowi miażdżycy. Działanie przeciwmiażdżycowe polifenoli zawartych w kakao jest związane z hamowaniem oksydacji lipidów, istotnym obniżeniem w osoczu poziomu lipidów, hamowaniem aktywacji i agregacji płytek krwi (odgrywają bardzo ważną rolę w patogenezie miażdżycy), redukcją ciśnienia tętniczego krwi, działaniem stymulującym biodostępność tlenku azotu rozkurczającego naczynia krwionośne, zmniejszeniem ekspresji genów prozapalnych, zmiataniem wolnych rodników tlenowych, obniżeniem poziomów cholesterolu całkowitego i cholesterolu LDL oraz podwyższeniem poziomu cholesterolu HDL (tzw. Dobrego cholesterolu). W opinii wielu badaczy kakao wykazuje korzystne właściwości kardioprotekcyjne (M. Stoparczyk 2009). Silne działanie przeciwutleniające zwiększa się w ciągu godziny po spożyciu gorzkiej czekolady i efekt ten utrzymuje się ok. 4 godzin. Choroby sercowo-naczyniowe stanowią istotny problem zdrowotny na świecie i są najczęstszą przyczyną zgonów.

4. Wpływ kakao na insulinooporność

Spożycie odpowiedniej ilości polifenoli może prowadzić do redukcji insulinooporności poprzez nasilenie biodostępności tlenku azotu oraz działanie antyoksydacyjne (hamowanie produkcji wolnych rodników). Shah i wsp. 2017). Grassi i wsp. 2005). Przykładem może być badanie amerykańskich naukowców, którzy potwierdzili zmniejszoną oporność na insulinę u kobiet z cukrzycą typu 2, które regularnie przez ok. Rok spożywały czekoladę gorzką bogatą w cenne flawonoidy (D.D. Insulinooporność to problem zdrowotny związany ze zmniejszoną wrażliwością tkanek na insulinę. Dowiedziono, że flawonoidy kakaowe przyczyniają się do poprawy funkcjonowania śródbłonka, zmiany metabolizmu glukozy oraz obniżenia poziomu stresu oksydacyjnego, co prowadzi do zwiększenia wrażliwości tkanek obwodowych na insulinę i może okazać się pomocne w leczeniu cukrzycy (S.R. Naukowcy zaobserwowali również dobroczynny wpływ gorzkiej czekolady u osób z nadciśnieniem tętniczym, u których wykazano istotnie zwiększoną wrażliwość tkanek na insulinę (D. Podkreślono jednak, że terapeutyczny wpływ na organizm uzyskać można przy regularnym i długotrwałym spożyciu gorzkiej czekolady. Schramm i wsp. 2011). Okazuje się, że flawonoidy obecne w kakao wpływają korzystnie na gospodarkę węglowodanową.

5. Czekolada w prewencji oraz leczeniu otyłości i nadwagi

Składniki znajdujące się w kakao takie jak kofeina, teobromina i teofilina sprzyjają redukcji tkanki tłuszczowej poprzez wpływ na metabolizm węglowodanów i tłuszczów. Farhat i wsp. 2014). Czekolada może wspomagać proces redukcji masy ciała. Zgodnie z opinią naukowców czekolada gorzka uwzględniona w diecie przyczynia się do aktywacji wielu mechanizmów, m.in. Zmniejszenia stężenia hormonu głodu – greliny, zwiększa tym samym poczucie nasycenia, czy ograniczenia procesów trawienia i wchłaniania substancji odżywczych (G. Należy jednak pamiętać o racjonalnym spożyciu czekolady i utrzymaniu wartości energetycznej diety. Choć może to brzmieć niewiarygodnie, to jednak prawda.

Kategorie:
Zródło

Belz G.G., Mohr-Kahaly S., Cacoa and dark chocolate in cardiovascular prevention?, „Deutsche Medizinische Wochenschrift” 2011, 136, 2657−2663.
Chudzińska M. et al., Chocolate protects a heart and vessels, „Journal of Education, Health and Sport” 2017, 7(8), 510–524.
Ding E. et al., Chocolate and prevention of cardiovascular disease: a systematic review, „Nutrition & Metabolism” 2006, 3, 1–12.
Farhat G. et al., Dark chocolate: an obesity paradox or a culprit for weight gain?, „Phytotherapy Research” 2014, 28(6), 791–797.
Florkowska K. et al., Flawonoidy w profilaktyce i leczeniu miażdżycy, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2017, 98(3), 217–225.
Głodo P., Matejko B., Ciemna czekolada jako bogactwo flawonoidów – sprzymierzeńców w prewencji i leczeniu wielu schorzeń, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2019, 100(2), 82–88.
Grassi D. et al., Cocoa reduces blood pressure and insulin resistance and improves endothelium-dependent vasodilation in hypertensives, „Hypertension” 2005, 46, 398−405.
Grassi D. et al., Short-term administration of dark chocolate is followed by a significant increase in insulin sensitivity and a decrease in blood pressure in healthy persons, „The American Journal of Clinical Nutrition” 2005, 81, 611−614.
Katz D.L., Doughty K., Ali A., Cocoa and chocolate in human health and disease, „Antioxidants & Redox Signaling” 2011, 15, 2779−2811.
Kłosowicz J., Kakao – wszystko, co musisz wiedzieć o napoju bogów, dietetycy.org.pl/kakao/ (9.08.2021).
Krotki M., Stoparczyk B., Właściwości przeciwutleniające kakao w zapobieganiu chorobom układu krążenia, „Postępy Fitoterapii” 2009, 1, 45–49.
Olechnowicz J., Suliburska J., Możliwości zastosowania gorzkiej czekolady i zawartych w niej flawonoidów w profilaktyce i terapii zespołu metabolicznego, „Forum Zaburzeń Metabolicznych” 2015, 6(2), 49–55.
Schramm D.D. et al., Chocolate procyanidins decrease the leukotriene-prostacyclin ratio in humans and human aortic endothelial cells, „The American Journal of Clinical Nutrition” 2011, 73, 36–40.
Silva L.R., Costa R., Health benefits of nongallated and gallated flavan-3-ols: A prospectus, Recent Advances in Gallate Research, pod red. Kinsey A.L., Nova Science Publishers 2014.
Shah S.R. et al., Use of dark chocolate for diabetic patients: a review of the literature and current evidence, „Journal of Community Hospital Internal Medicine Perspectives” 2017, 7(4), 218–221.
Skrajda M., Dąbrowski G., Czekolada jako źródło związków bioaktywnych oddziałujących na organizm, „Journal of Education, Health and Sport” 2015, 5(9), 429–442.
Stoclet J.C., Schini-Kerth V., Dietary flavonoids and human health, „Annales Pharmaceutiques Françaises” 2011, 69, 78−90.
Szustakowska-Chojnacka M., 100 roślin w twojej kuchni, Warszawa 2015, 433–436.
Węglarz M. et al., Znaczenie czekolady w prewencji chorób sercowo-naczyniowych, „Folia Cardiologica Excerpta” 2011, 6(2), 127–134.