Szukaj
Język
Zaparcia u dzieci – jak sobie z nimi radzić
Spis treści
1. Zaparcia – definicja i kryteria
Szacuje się, że problem zaparć może dotyczyć nawet 30% dzieci (M.M. Van den Berg, M.A. Di Lorenzo 2006). Nieleczone zaparcia mogą niekorzystnie wpływać na dalszy rozwój dziecka oraz jego samoocenę (czasem problemowi towarzyszy brudzenie bielizny, co może obniżać poczucie własnej wartości). Warto pamiętać, że proces leczenia jest często długotrwały i wymaga współpracy i wsparcia całej rodziny. U dzieci często są to leki osmotycznie czynne działające miejscowo w jelicie grubym – laktuloza lub makrogole. W tym przypadku należy zwrócić uwagę na towarzyszące objawy alarmowe, które mogą wskazywać na inne niż czynnościowe przyczyny zaparć. Wówczas należy rozpocząć dalszą diagnostykę. Innymi objawami są popuszczanie stolca, obecność mas kałowych w odbytnicy oraz występowanie twardych i obfitych stolców. Benninga, C. Niekiedy najmłodsi przyjmują tzw. Postawę retencyjną, czyli taką, która wskazuje na świadome wstrzymywanie wypróżnienia, np. Zaciskają lub krzyżują nogi, zastygają w bezruchu lub chodzą na palcach. Dodatkowo mogą pojawić się zaparcia nawykowe, kiedy to maluch świadomie wstrzymuje wypróżnienie w obawie przed pojawieniem się bólu czy dyskomfortu. Głównym sposobem terapii są zlecane przez lekarza środki farmakologiczne. Zaparcie może być również objawem chorób – nie tylko układu pokarmowego. Będą to m.in. Wymioty, gorączka, krew w stolcu, niedożywienie czy zaparcia w 1. Miesiącu życia. Zaparcia to utrudnione, wymagające wysiłku oddawanie stolca lub wypróżnienia rzadziej niż 2 razy w tygodniu.2. Jak wspomóc leczenie dietą?
Dobrymi jego źródłami są warzywa i owoce (zwłaszcza te spożywane ze skórką lub zawierające drobne pestki) oraz produkty zbożowe pełnoziarniste. Jeśli dziecko spożywa go zbyt mało, warto zwiększyć jego udział w diecie. Nie powinno się także wprowadzać do menu więcej błonnika, niż jest to zalecane, gdyż zbyt duża podaż może obniżać wchłanianie niektórych składników mineralnych i zmniejszać wartość energetyczną jadłospisu. Korzystny wpływ na prawidłową częstość wypróżnień ma odpowiednia podaż błonnika pokarmowego. Odpowiedni poziom błonnika w jadłospisie można obliczyć samemu bądź poprosić o to dietetyka. Należy jednak robić to stopniowo, tak aby uniknąć nieprzyjemnych objawów, np. Wzdęć czy gazów. Podczas komponowania diety dziecka warto wziąć pod uwagę kilka kwestii.3. Zalecane dobowe spożycie błonnika zgodnie z wiekiem dziecka (M. Jarosz i wsp. 2017):
Niedobór płynów przy jednoczesnej dużej ilości tego składnika w diecie może prowadzić do nasilenia zaparć. Najlepszym wyborem jest woda – warto zatem wprowadzić ją już od samego początku rozszerzania diety. Najlepiej sprawdzą się cytryna, pomarańcza, arbuz czy maliny. W przypadku zaparć dobrze jest dobrym wyborem podawanie soków 100% (np. Jabłkowego, winogronowego, gruszkowego), jednak należy traktować je bardziej jak lekarstwo niż napój służący do zaspokajania pragnienia. Dzieciom powyżej 3. R.ż. Można również podać niewielkie ilości ksylitolu – korzystnie wpływa na mikrobiotę jelitową i działa lekko przeczyszczająco. Sugeruje się również ograniczenie spożycia mocnej herbaty oraz produktów wzdymających, np. Warzyw kapustnych. Błonnik działa korzystnie tylko w połączeniu z wodą. Należy więc zwracać uwagę na to, ile oraz co pije dziecko. Jeśli dziecko nie toleruje jej smaku, można zachęcać je do picia poprzez przygotowanie domowej wody owocowej: wystarczy do dzbanka z płynem dodać dowolne owoce. Jeśli dziecko pije dużo soków, zaleca się stopniowo rozcieńczać je wodą. Dobrym pomysłem jest wprowadzenie do diety produktów, które mają delikatne działanie przeczyszczające, takich jak suszone śliwki (jako dodatek do owsianki lub kompotu owocowego) czy siemię lniane (warto przygotować z niego kisiel bądź zmielić i dodawać do potraw w ciągu dnia). Produkty nasilające problem zaparć to: banany w dużej ilości, słodycze (szczególnie te z dodatkiem czekolady i kakao), gotowana marchewka, biały ryż i drobne kasze (manna, ryżowa, kukurydziana). – 1–3 lata – 10 g, – 4–6 lat – 14 g, – 7–9 lat – 16 g, – 10–15 lat – 19 g, – 16–18 lat – 21 g.
