Szukaj
Język
Zachcianki i awersje żywieniowe w ciąży – co na nie wpływa
Spis treści
1. Najczęstsze zachcianki w ciąży
Hormes przeanalizowali 200 komentarzy kobiet w ciąży zamieszczonych na najpopularniejszych w Stanach Zjednoczonych blogach dotyczących ciąży. Poniżej znajdują się one w kolejności od najczęściej deklarowanych: – słodycze, – wysokokaloryczne przekąski węglowodanowe, np. Pizza, frytki, – mięso, – owoce, – wysokokaloryczny nabiał słony (sery, śmietana), – fast food, – lody, – warzywa, – wysokokaloryczny nabiał słodki (serki homogenizowane, lody, szejki mleczne). Czy jest to kwestia wahań hormonalnych, niedoborów pokarmowych czy uwarunkowań kulturowych? Orloff i J.M. Na ich podstawie wyodrębniono produkty, na które najczęściej pojawiała się ochota. W jaki sposób wytłumaczyć pojawianie się w okresie ciąży wzmożonego apetytu na określone produkty? N.C.2. Hormony a zachcianki i awersje pokarmowe w ciąży
M.M. Melgert, P. De Vos zaznaczają, że u szczurów obserwuje się wpływ hormonów płciowych na apetyt. N. W okresie ciąży zmienia się ponadto percepcja smaku i zapachu, na co prawdopodobnie także wpływ mają hormony płciowe, jednak dane te pochodzą z badania na szczurach. Nordin i wsp. Podają, że prawdopodobnie to wyostrzenie zmysłów ma chronić przed spożyciem związków potencjalnie szkodliwych dla płodu. Kobiety deklarują m.in. Ochotę na produkty spożywane niechętnie przed ciążą lub zaczynają odczuwać odrazę do tych lubianych wcześniej. Lawson 2004). U kobiet w ciąży może wystąpić także zmniejszenie zdolności do wyczuwania smaku słonego (M.M. Melgert, P. De Vos 2010). Hormony mogą jednak wpływać na wybory żywieniowe kobiet w ciąży. Faas, B.N. I tak estrogeny powodują zahamowanie łaknienia, w przeciwieństwie do progesteronu, który je stymuluje. Geary także zaobserwował mniejszy apetyt u kobiet w okresie wzmożonej produkcji estrogenów oraz zwiększony przy większej ilości progesteronu. S. Takie zmiany w odczuwaniu bodźców smakowych prowadzą do określonych zachowań żywieniowych. W badaniu obserwacyjnym wśród 105 kobiet aż 65% z nich w pierwszych tygodniach ciąży zaobserwowało u siebie awersję do kawy pomimo wcześniejszej regularnej konsumpcji (C.C. Takie zjawisko może wynikać ze zwiększenia wrażliwości na smak gorzki. Faas, B.N. Hipoteza o fluktuacji hormonów jako przyczynie występowania zachcianek nie wydaje się wyczerpująco wyjaśniać tego zjawiska.3. Niedobory pokarmowe a zachcianki w ciąży
Powinna także dbać o dostarczanie odpowiedniej ilości kwasu DHA oraz witaminy D. Niestety nie są to źródła witamin i składników mineralnych. Potwierdza się to w przypadku pewnego odsetka kobiet, jednak nie jest to dominująca tendencja. Kolejna hipoteza mówi o tym, że zachcianki pojawiają się w odpowiedzi na zwiększające się potrzeby rozwijającego się nowego organizmu. Kobiety najchętniej sięgają po słodycze i wysokokaloryczne przekąski węglowodanowe. Idąc tym tropem, kobiety w ciąży powinny raczej kierować swoją uwagę instynktownie w kierunku np. Ciemnozielonych warzyw, roślin strączkowych, ryb, owoców. Teoria o niedoborach pokarmowych nie do końca wyjaśnia więc pojawianie się apetytu na konkretne produkty w ciąży. Kobieta w ciąży potrzebuje więcej żelaza, jodu, kwasu foliowego, kilokalorii.4. Nudności a ryzyko poronienia
N.C. Hormes sugerują, że takie reakcje organizmu zapobiegają np. Zatruciu pokarmowemu oraz spożyciu związków mogących wywołać poronienie. Choć te objawy utrudniają codzienne funkcjonowanie, prawdopodobnie przynoszą korzyści. Czeizel i E. Z kolei R.L. Charakterystycznym objawem ciążowym są mdłości (niekiedy wymioty). Orloff i J.M. Kobiety często czują awersję do produktów o gorzkim smaku, jajek czy mięsa. A.E. Puhó wykazali, że wśród kobiet doświadczających nudności i wymiotów odnotowuje się mniejszy odsetek przypadków przedwczesnego porodu. Chan i wsp. Zaobserwowali, że występowanie mdłości i wymiotów wiąże się z niższym ryzykiem poronienia. Niejednokrotnie specyficzne produkty przyczyniają się do ich występowania.5. Ostrożnie z zachciankami
Nadmierna masa ciała może także negatywnie oddziaływać na dziecko, prowadzić do makrosomii czy zwiększać ryzyko wystąpienia u niego nadwagi i otyłości w przyszłości. Z kolei zaledwie 2, 7% wietnamskich kobiet przybiera w trakcie ciąży więcej niż 20 kg. Hiszpanki zamieszkujące USA krócej niż 10 lat mają o połowę mniejsze ryzyko wystąpienia nadmiernej masy ciała w ciąży w zestawieniu z Hiszpankami zamieszkującymi Amerykę dłużej (L. Rekomendowany przyrost masy ciała w ciąży w zależności od wyjściowej wartości BMI zgodnie ze stanowiskiem Institute of Medicine *Rekomenduje się, aby przyrost masy ciała w I trymestrze wynosił 0, 5–2 kg Ten zaś wiąże się z wyższym ryzykiem cukrzycy ciążowej i stanu przedrzucawkowego. Często, bo dotyczy to aż ponad 50% kobiet, nadmierna masa ciała w ciąży występuje wśród mieszkanek Stanów Zjednoczonych. Może wskazywać to na wpływ kulturowych wzorców żywieniowych praktykowanych w USA na nadmierny przyrost masy ciała u ciężarnych. Chasan-Taber i wsp. 2008). Zachcianki, zwłaszcza na produkty wysokokaloryczne, mogą prowadzić do nadmiernego przyrostu masy ciała w ciąży.6. Pica w ciąży
Jak podają S.L. Przypuszcza się więc, że takie zachowania nie są wynikiem oddziaływania czynników kulturowych, a raczej występujących niedoborów żywieniowych. S.L. Badanie to było przeprowadzone wśród ciężarnych mieszkanek Tanzanii. Jednak z przytoczonych w pracy badań wynika, że zarówno spożycie ziemi, jak i surowego ryżu zmniejsza przyswajanie żelaza z przewodu pokarmowego. Autorzy zakładają, że może występować odpowiedzialny za występowanie zaburzenia pica trzeci czynnik łączący oba wyżej wymienione, jak np. Stany zapalne w obrębie układu pokarmowego, które przyczyniają się do występowania anemii. Trudno stwierdzić, z jaką częstością to zjawisko występuje w Polsce. Lumish i wsp. Zaobserwowali je u 46% ciężarnych amerykańskich nastolatek (badane przyznały, że przynajmniej raz w przebiegu ciąży zdarzyło im się chcieć spożyć coś, co nie było pożywieniem). Badane miały mniejsze stężenie żelaza w organizmie. Występowanie wzmożonego apetytu, zachcianki i awersje żywieniowe są w ciąży zupełnie naturalne. Niestety, jak dowodzą badania, pozostajemy pod tak silnym wpływem cywilizacji, że pewne naturalne zachowania zostają zachwiane przez czynniki kulturowe. Czy więc poddawać się tym zachciankom? Pica to zjawisko mogące wystąpić także w okresie ciąży. Young i wsp. Zjawisko to odnotowano niemal we wszystkich kulturach, a także u zwierząt. Najczęściej pica manifestowana jest w postaciach: – geofagii (spożywanie ziemi), – amylofagii (spożywanie surowych produktów skrobiowych, np. Surowy ryż), – pagofagii (spożywanie dużych ilości lodu). Young i wsp. W badaniu przekrojowym zaobserwowali, że pica częściej objawiała się u kobiet z niedoborem żelaza i anemią niż u kobiet bez anemii. Może to pośrednio potwierdzać teorię, że zjawisko to jest motywowane występowaniem niedoborów. Trudno więc uznać, że istnieje związek przyczynowo-skutkowy między picą a anemią. Przypuszcza się bowiem, że geofagia może przynieść ulgę w objawach takich jak refluks (poprzez zwiększenie pH treści żołądkowej) czy biegunka (poprzez zwolnienie pasażu jelitowego). R.A. Kobiety deklarowały spożycie lodu, surowego ryżu, pudru (np. Do pielęgnacji niemowląt). Jeżeli więc występują objawy zaburzenia pica, warto wykonać badanie krwi pod kątem występowania anemii z niedoboru żelaza oraz poinformować o nich lekarza prowadzącego ciążę. Poddawanie się instynktom z pozoru może wydawać się rozsądne, biorąc pod uwagę założenie, że natura wie, co dla człowieka najlepsze. Kobiety w ciąży, które dorastają w dobrobycie, bardzo chętnie sięgają po produkty bogate w cukier i tłuszcz. Jak najbardziej tak, ale dbajmy jednocześnie o kontynuowanie pełnowartościowej diety oraz kontrolujmy przyrost masy ciała. Polega na spożywaniu substancji niejadalnych.
