Szukaj
Język
Wysoki cholesterol – normy, objawy, jak go obniżyć
Spis treści
1. Cholesterol – normy i funkcje
Występują różne rodzaje lipoprotein, ale najistotniejsze z nich to LDL (lipoproteiny o małej gęstości), HDL (lipoproteiny o dużej gęstości) i TG (triglicerydy). Przekroczenie dopuszczalnych norm może oznaczać problemy zdrowotne i niejednokrotnie wywołuje różne dolegliwości. Normy przedstawiają się następująco: – cholesterol całkowity: ≤200 mg/dl, – frakcja LDL (tzw. Zły cholesterol): ≤115 mg/dl, – frakcja HDL (tzw. Dobry cholesterol): ≥60 mg/dl, – TG: ≤150 mg/dl. Cholesterol to związek lipidowy niezwykle istotny dla ludzkiego organizmu. Ponadto cholesterolowi przypisuje się wiele innych równie ważnych funkcji – m.in. Udział w procesach produkcji takich substancji jak witamina D3, kwasy żółciowe czy niektóre hormony; współtworzenie osłonki mielinowej ochraniającej komórki układu nerwowego (neurony); oddziaływanie na aktywność enzymatyczną. W organizmie człowieka za transport cholesterolu odpowiadają lipoproteiny, które stanowią połączenie białek i tłuszczów. Ilość lipoprotein w organizmie, podobnie jak poziom całkowitego cholesterolu, są wskaźnikami diagnostycznymi. Analiza profilu lipidowego (lipidogramu) to badanie diagnostyczne pozwalające na ocenę stężenia cholesterolu i poszczególnych lipoprotein. Zakresy referencyjne są dość rozbieżne i zależą od szeregu czynników, m.in. Płci, wieku czy występujących chorób serca i układu krążenia. Przede wszystkim to jeden z fundamentalnych komponentów błon komórkowych, który nie tylko odgrywa rolę składnika budulcowego, ale dodatkowo determinuje również ich zdolność do półprzepuszczalności. Cholesterol jest organicznym związkiem chemicznym z grupy tłuszczów, który powstaje tylko w organizmach zwierzęcych i nie wykazuje zdolności do rozpuszczania się np. We krwi.2. Wysoki cholesterol – objawy i powikłania
Rezultatem tego jest zwiększone ryzyko rozwoju blaszek miażdżycowych w obrębie ścian naczyń krwionośnych, co w konsekwencji prowadzi do poważnych powikłań. Głównym objawem są tzw. Żółtaki (kępki żółte) – plamy lub grudki wynikające ze zbyt dużego nagromadzenia cholesterolu pod skórą. Kępki żółte najczęściej pojawiają się na powierzchni zgięcia łokciowego i kolanowego, na pośladkach, w obrębie kącików ust oraz na powiekach. Oprócz tego częstym problemem jest również charakterystyczna biała bądź niebieska otoczka dookoła tęczówki, nazywana obwódką starczą. Inne objawy wskazujące na przekroczone normy stężenia cholesterolu to: – utrzymujące się uczucie ciężkości i bólu nóg, zwykle łydek, – przesadnie blada, błyszcząca i napięta skóra w obrębie kończyn dolnych, – niska temperatura w obrębie stóp i przesadne odczuwanie w nich zimna, – ból w okolicy klatki piersiowej, zarówno w spoczynku, jak i w trakcie wysiłku. Nadmiar LDL, który przyczynia się do powstawania blaszek miażdżycowych, zwiększa ryzyko występowania m.in. Miażdżycy, nadciśnienia tętniczego, udaru mózgu czy zawału mięśnia sercowego. Szczególnie niebezpiecznym stanem jest wysoki poziom LDL, który przeważnie idzie w parze z obniżeniem stężenia HDL. Nadmierna ilość cholesterolu w organizmie jest dość łatwo zauważalna. Pojawienie się podskórnych żółtaków to poważny sygnał, gdyż jest niezbitym dowodem występowania hiperlipidemii – niebezpiecznie podwyższonego poziomu cholesterolu. Jeśli chodzi o narząd wzroku, to podwyższony poziom cholesterolu może też mieć wpływ na zaburzenie procesu widzenia wskutek upośledzonej drożności naczyń krwionośnych zaopatrujących siatkówkę oka. Jej obecność nie wpływa jednak na funkcjonowanie narządu wzroku. Wysokie stężenie cholesterolu jest nierozerwalnie związane ze zwiększonym ryzykiem powikłań sercowo-naczyniowych. Przeważnie problem tkwi w zbyt dużym stężeniu cholesterolu LDL, podwyższonym cholesterolu całkowitym lub nadmiarze triglicerydów.3. Jakie są przyczyny wysokiego cholesterolu
Niemniej jednak w innych przypadkach problem tkwi w nieprawidłowym trybie życia, m.in. Złym odżywianiu się, nadmiernej masie ciała, zbyt dużym narażeniu na stres, paleniu papierosów, regularnym spożywaniu dużych ilości alkoholu oraz niskim poziomie aktywności fizycznej lub całkowitym jej braku. Dostarczanie niewielkiej ilości błonnika i dużych ilości cukru prostego, zwierzęcego tłuszczu, soli i przetworzonych produktów spożywczych to łatwa droga do problemów z cholesterolem. U części osób jest to rezultat wrodzonego obciążenia genetycznego, które fachowo określa się hipercholesterolemią rodzinną. Szczególne znaczenie odgrywa dieta. Trudno wskazać jedną konkretną przyczynę nadmiernego stężenia cholesterolu we krwi.4. Jak obniżyć wysoki poziom cholesterolu
Farmakoterapia nie jest jedyną formą walki z wysokim poziomu cholesterolu.5. Monakolina K – ekstrakt z fermentowanego czerwonego ryżu
Początkowo przypuszczano, że wyciąg z fermentowanego czerwonego ryżu jest całkowicie pozbawiony wad. W związku z tym Komisja Europejska zadecydowała, że od czerwca 2022 r. Preparaty z wyciągiem z czerwonego ryżu – leki i suplementy diety – nie mogą zawierać w jednorazowej porcji więcej niż 3 mg monakoliny K. Jej hipolipemiczne właściwości są wręcz identyczne z wcześniej opisanymi statynami. Okazało się jednak, że preparaty zawierające monakolinę K również mogą wywoływać skutki uboczne, które pojawiają się także w trakcie leczenia statynami. Monakolina K jest składnikiem aktywnym fermentowanego czerwonego ryżu drożdżowego.6. Zmiana nawyków żywieniowych
Źródłami kwasów omega w codziennej diecie są m.in. Awokado, oleje roślinne, jak oliwa z oliwek, orzechy i nasiona oraz ryby morskie. Nie jest zaskoczeniem, że zdrowa dieta przyczynia się do normalizacji lipidogramu. W diecie na wysoki cholesterol należy też zadbać o: – ograniczenie spożycia soli, – optymalną podaż błonnika, – zmniejszenie ilości czerwonego mięsa. Przede wszystkim konieczne jest włączenie do diety zdrowych kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6, które wpływają na obniżenie poziomu triglicerydów.7. Regularna aktywność fizyczna
Zgodnie z zaleceniami NCEZ tygodniowy wydatek energetyczny pochodzący z aktywności fizycznej powinien wynosić 1000–2000 kcal. Jak już wcześniej wspomniano, niska aktywność fizyczna i siedzący tryb życia sprzyjają podwyższonemu stężeniu cholesterolu. Warto też dodać, że dzięki wysiłkowi fizycznemu o umiarkowanej intensywności można zminimalizować ryzyko chorób serca i układu krążenia. Regularny ruch ma niewątpliwie korzystny wpływ na redukcję masy ciała, co pozytywnie oddziałuje również na lipidogram.
