Szukaj
logo
Szukaj
Artykuł jest w trybie podglądu

Wszystko o słodzikach

Strona główna Artykuły Wszystko o słodzikach

Wszystko o słodzikach

Słodziki są dobrą alternatywą dla cukru, który jedynie dostarcza do organizmu kilokalorii i nie wykazuje działania prozdrowotnego. Są to niewątpliwie zalety, ale czy słodziki mają też wady? Nadają słodki smak, ale pełnią także szereg innych funkcji, nie tylko w przemyśle spożywczym, ale również przemyśle medycznym – działają konserwująco, stabilizująco, nadają strukturę, biorą udział w kształtowaniu zapachu i smaku. Substancje słodzące w zależności od rodzaju wykazują właściwości antybakteryjne, grzybobójcze i nie wywołują próchnicy. Substancje słodzące powszechnie występują w produktach spożywczych, nawet w takich, w których nikt by się nie spodziewał.

Spis treści

1. Słodziki – definicja i rodzaje

Można wyróżnić dwa rodzaje słodzików: – nieodżywcze intensywne substancje słodzące – należą do nich np. Acesulfam K, aspartam, kwas cyklaminowy, sacharyna i sukraloza; – odżywcze substancje słodzące – zalicza się do nich poliole, np. Ksylitol, erytrytol, sorbitol, mannitol, izomalt, laktitol i maltitol. Aspartam w zestawieniu z sacharozą charakteryzuje się aż 200-krotnie wyższym poziomem słodkości, jednocześnie nie podnosi stężenia glukozy we krwi ani nie stymuluje trzustki do wydzielania insuliny. Odżywcze substancje słodzące (poliole, czyli alkohole wielowodorotlenowe) wpływają na zwiększenie objętości produktu, a przez to na obniżenie jego energetyczności. Nie należy jednak spożywać nadmiernej ilości produktów zawierających poliole, gdyż może to powodować dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Dla jednych może być to wadą, dla innych – zaletą, np. Dla osób cierpiących na zaparcia. Należy znaleźć przyczyny zaparć i zastosować indywidualne działanie terapeutyczne. Poliole częściowo ulegają absorpcji w jelicie cienkim, a częściowo fermentują w jelicie grubym. Słodziki charakteryzują się niższą wartością energetyczną i niższym indeksem glikemicznym w zestawieniu z cukrem, ale głównym celem ich stosowania jest nadanie produktom słodkiego smaku o określonej intensywności. Nieodżywcze słodziki ze względu na wysoki poziom słodkości są stosowane w niewielkich ilościach, które nie mają wpływu na kaloryczność produktu. Jest to korzystne dla osób z insulinoopornością i chorujących na cukrzycę. Dodatkowo ich właściwości chłodzące odczuwane w jamie ustnej są wykorzystywana np. Przy produkcji gum do żucia czy płynów do płukania jamy ustnej. Jeżeli tych substancji jest w produkcie więcej niż 10%, na etykiecie musi zostać umieszczona informacja, że nadmierna konsumpcja może wywołać efekt przeczyszczający. Warto jednak pamiętać, że jest to rozwiązanie doraźne. Metabolizm polioli przebiega inaczej niż metabolizm cukru, gdyż słodziki nie wykazują właściwości fermentacyjnych w jamie ustnej i dzięki temu nie powodują próchnicy, dlatego bez obaw mogą być stosowane przez osoby podatne na choroby zębów. Zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady Wspólnoty Europejskiej „substancje słodzące to substancje stosowane do nadania środkom spożywczym słodkiego smaku lub stosowane w słodzikach stołowych”.

2. <extra_id_0> Źródło: <extra_id_1> Autor: <extra_id_2> Autor: <extra_id_3> Autor: <extra_id_4> Język:

Jest prawie dwa razy mniej kaloryczny niż cukier, ponieważ jego wchłanialność z jelit wynosi ok. 50–75%. Ksylitol: – ma działanie słodzące – jego słodkość jest bardzo zbliżona do słodkości sacharozy, – nadaje wilgotność; – posiada niski indeks glikemiczny (równy 8) – jest dobrym wyborem u osób z cukrzycą i insulinoopornością, gdyż stabilizuje glikemię i obniża poziom insuliny (oczywiście jeśli jest spożywany z umiarem); – korzystnie działa na profil lipidowy – zmniejszenie poziomu cholesterolu i trójglicerydów; – hamuje rozwój drożdży, np. Z rodzaju Candida; – ma działanie spowalniające opróżnianie żołądka – zapewnia poczucie nasycenia na dłużej (podobnie jak błonnik pokarmowy); – redukuje prawdopodobieństwo wystąpienia stanów zapalnych nosa, gardła, ucha i dziąseł; – ma działanie przeciwpróchnicze; – wykazuje działanie przeczyszczające – jeśli jest spożywany w nadmiarze; – jest niebezpieczny dla psów – może powodować uszkodzenie wątroby. Ksylitol, nazywany także cukrem brzozowym, można znaleźć pod symbolem E 967. W 100 g zawiera 240 kcal. Ksylitol jest stosowany w przemyśle spożywczym, ale także w przemyśle kosmetycznym, działa korzystnie na skórę, nawilża ją i chroni przed podrażnieniami. Na skalę przemysłową produkowany jest z kory brzozy zawierającej związek zwany ksylanem.

3. <extra_id_0> - <extra_id_1> - <extra_id_2> - <extra_id_3> - Erytrytol Polski:

Dostarcza tylko 20 kcal w 100 g i ma zerowy indeks glikemiczny. Erytrytol powstaje w procesie enzymatycznej fermentacji skrobi. Erytrytol: – ma działanie słodzące – jest mniej słodki niż sacharoza (ok. 70% słodkości sacharozy); – wzmacnia smak; – posiada indeks glikemiczny równy 0; – naturalnie występuje w sosie sojowym i owocach; – redukuje prawdopodobieństwo wystąpienia nadciśnienia tętniczego; – wykazuje działanie przeczyszczające – jeśli jest spożywany w zbyt dużej ilości. Jego symbol chemiczny to E 968.

4. <extra_id_0> - <extra_id_1> - <extra_id_2> - Acesulfam K

Jest dodawany do wielu produktów spożywczych. Acesulfam K: – działa słodząco – jest 200-krotnie słodszy niż sacharoza; – posiada metaliczny i gorzki posmak; – nie jest metabolizowany przez organizm – jest wydalany w niezmienionej postaci wraz z moczem; – może być stosowany w wysokich temperaturach. Związek ten został przypadkowo odkryty w 1967 r. Przez K. Jego symbol chemiczny to E 950. Acesulfam K najczęściej występuje w połączeniu z innymi słodzikami i jest dodawany do aromatyzowanych napojów alkoholowych, słodyczy, past do smarowania pieczywa, piwa, musztardy i napojów mlecznych. Jensena i bardzo szybko zyskał popularność.

5. <extra_id_0> Przeczytaj więcej na temat <extra_id_1>. <extra_id_2>

Właściwości aspartamu: – działanie słodzące – 200-krotnie słodszy niż sacharoza; – działanie utrwalające i wzmacniające owocowe aromaty; – brak metalicznego posmaku; – brak odporności na działanie wysokich temperatur. Dodawany jest także do leków. Jego dodatek do produktów jest na tyle minimalny, że dostarcza znikomą liczbę kilokalorii. Aspartam jest wykorzystywany w przemyśle żywnościowym jako dodatek do napojów gazowanych typu „zero”, napojów izotonicznych, jogurtów, płatków śniadaniowych, słodyczy, gum, cukierków czy chipsów. Aspartam ze względu na bardzo wysoki poziom słodyczy uznawany jest za słodzik bezkaloryczny, mimo że w 100 g zawiera 400 kcal.

6. Bezpieczeństwo stosowania słodzików

Odpowiednie oznaczenie powinno widnieć na opakowaniu produktu, dlatego bardzo ważne jest zapoznanie się z etykietą przed zakupem. U osób wrażliwych aspartam może powodować reakcję alergiczną objawiającą się m.in. Wysypką, obrzękiem języka i gardła. Alkohole cukrowe spożywane w ilości powyżej 20–50 g na dobę mogą wywołać biegunkę. Słodziki są uznawane za bezpieczne dla człowieka pod warunkiem, że są stosowane w odpowiednich dawkach. Należy pamiętać, że producenci są zobowiązani do stosowania w swoich produktach bezpiecznych dawek substancji słodzących. Słodziki dobrze sprawdzają się jako zamiennik cukru, gdyż nadają słodki smak, ale mają niższą kaloryczność i dodatkowo wykazują działanie prozdrowotne. Należy pamiętać, że zdrowe nawyki żywieniowe powinny opierać się na produktach jak najmniej przetworzonych, sezonowych i urozmaiconych. Produkty zawierające aspartam, jego pochodne oraz acesulfam K są niebezpieczne dla osób chorujących na fenyloketonurię, gdyż w swoim składzie zawierają fenyloalaninę. Dodatkowo stwierdzono, że po spożyciu aspartamu mogą wystąpić reakcje ze strony układu nerwowego takie jak bóle głowy, zaburzenia nastroju, stany depresyjne, frustracja i napady padaczki (wynika to z podwyższonego poziomu fenyloalaniny). Poliole nie mogą być stosowane przez osoby z zespołem jelita drażliwego i stosujące dietę LOW FODMAP, gdyż ulegają fermentacji w jelicie grubym, a to może niekorzystnie wpływać na samopoczucie i stan zdrowia. Ksylitol może wywołać także alergię kontaktową objawiającą się nadżerkami w jamie ustnej. Najważniejszy jest umiar w konsumpcji produktów zawierających różnego rodzaju słodziki, zarówno te bardziej, jak i mniej naturalne. To od konsumenta zależy, jakie ilości substancji słodzących uwzględnia w swojej diecie. Ma to znaczenie dla osób, które lubią słodycze i zmagają się z nadmierną masą ciała, gdyż ostateczna podaż kaloryczna będzie niższa. Sztucznych słodzików nie można stosować w produktach przeznaczonych dla niemowląt i małych dzieci.
Zródło

Aspartame, efsa.europa.eu/en/topics/topic/aspartame?fbclid=IwAR07fU3Ewe07YW-REG6H_4d75oKfImo_IvMcAFm1922H8b4nAFc8IqrRGjM (1.04.2020).
Cortinovis C., Caloni F., Household Food items Toxic to Dogs and Cats, „Frontiers in Veterinary Science” 2016, 3, 26.
Czajkowska-Mysłek A., Ocena zawartości substancji intensywnie słodzących w słodzikach w tabletkach, „Postępy Nauki i Technologii Przemysłu Rolno-Spożywczego” 2016, 71(1), 52–55.
Drzewiecka A., Sztuczne i naturalne środki słodzące, „Kosmetologia Estetyczna” 2016, 5, 365–369.
Grembecka M., Ksylitol – rola w diecie oraz profilaktyce i terapii chorób człowieka, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna” 2015, 3, 340–343.
Grupińska J. et al., Korzyści i zagrożenia związane z konsumpcją naturalnych zamienników sacharozy, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna” 2015, 1, 1–10.
Kalemba-Drożdż M., Ksylitol – fakty i mity. Czy to substancja prozdrowotna, czy tylko chwyt marketingowy?, „Public Health Forum” 2018, 4(12), 95–99.
Myszkowska-Ryciak J., Środki słodzące w profilaktyce i leczeniu otyłości, „Kosmos. Problemy Nauk Biologicznych” 2010, 59(3–4), 365–374.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 w sprawie dodatków do żywności, Dz.U. L 354/16 z 31.12.2008.
Sękalska B., Zawartość sztucznych substancji słodzących – aspartam, acesulfamu-K i sacharynianu sodu w napojach dietetycznych, „Żywność. Nauka. Technologia. Jakość” 2007, 3(52), 127–138.
Świąder K., Waszkiewicz-Robak B., Świderski F., Substancje intensywnie słodzące – korzyści i zagrożenia, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2011, 92(3), 392–396.
Walkiewicz A., Traczyk I., Substancje dodatkowe w żywności – aspekty zdrowotne, Praktyczny podręcznik dietetyki, pod red. Jarosza M., Warszawa 2010, 518.
Zdrojewicz Z., Kocjan O., Idzior A., Substancje intensywnie słodzące – alternatywa dla cukru w czasach otyłości i cukrzycy, „Medycyna Rodzinna” 2015, 2(18), 89–93.