Szukaj
Język
Właściwości zdrowotne matchy – czy warto ją pić
Spis treści
1. Matcha pod lupą – skład chemiczny
Do najważniejszych grup związków chemicznych obecnych w matchy należą: – alkaloidy: kofeina, teobromina i teofilina, – aminokwasy: przede wszystkim L-teanina i tryptofan, – polifenole: katechiny i flawonoidy, zwłaszcza EGCG (galusan epigallokatechiny), – chlorofile, – witamina C (J. Matcha wyróżnia się złożonym i bogatym składem biochemicznym, dzięki czemu jest jednym z najbardziej skoncentrowanych źródeł substancji bioaktywnych spośród napojów roślinnych. Kochman i wsp. 2020). Jej unikalny profil wynika ze sposobu uprawy, przetwarzania i spożywania całych liści herbaty.2. Dlaczego warto pić matchę? Korzyści dla organizmu
Dzięki wysokiej koncentracji substancji bioaktywnych matcha wykazuje szereg potwierdzonych naukowo właściwości prozdrowotnych. Jej regularne spożywanie może pozytywnie wpływać na wiele układów i funkcji organizmu i wspierać zarówno zdrowie fizyczne, jak i psychiczne.3. Wpływ na koncentrację i funkcje poznawcze
L-teanina, aminokwas występujący niemal wyłącznie w liściach herbaty, łagodzi działanie kofeiny i jednocześnie wspiera produkcję dopaminy. „spokojnej czujności”, sprzyjający skupieniu bez nadmiernego pobudzenia (S. W odróżnieniu do typowego działania kawy matcha zapewnia bardziej stabilne i zrównoważone pobudzenie bez nagłego wzrostu i gwałtownego spadku energii. Sakurai i wsp. 2020). Kofeina stymuluje ośrodkowy układ nerwowy, co wpływa na czujność, koncentrację i wydolność psychiczną. Efektem tego jest stan tzw. Sokary i wsp. 2022). Dzięki temu może wspomagać koncentrację, pamięć operacyjną i odporność na stres, szczególnie w warunkach wzmożonego wysiłku umysłowego (K. Zawartość kofeiny i L-teaniny w matchy tworzy unikalne połączenie składników o synergicznym działaniu, które wspierają funkcje poznawcze i równowagę emocjonalną.4. Działanie przeciwutleniające
Katechiny te skutecznie neutralizują wolne rodniki, czyli reaktywne cząsteczki powstające m.in. W wyniku stresu, zanieczyszczeń czy procesów metabolicznych. Regularne spożywanie matchy może więc wspierać naturalne mechanizmy obronne organizmu i korzystnie wpływać na jego długofalową kondycję (K. Matcha to jedno z najbogatszych naturalnych źródeł przeciwutleniaczy, zwłaszcza katechin –związków roślinnych o silnym działaniu ochronnym. Ich nadmiar prowadzi do tzw. Stresu oksydacyjnego – zjawiska, które przyczynia się do uszkodzenia komórek, przyspieszonego starzenia się organizmu i rozwoju wielu chorób cywilizacyjnych, takich jak nowotwory, miażdżyca czy choroby neurodegeneracyjne. Jakubczyk i wsp. 2020). Najbardziej aktywną z nich jest EGCG (galusan epigallokatechiny), jego ilość w matchy jest wyjątkowo wysoka.5. Wsparcie układu sercowo-naczyniowego
Dodatkowo związki te wspomagają zachowanie elastyczności naczyń krwionośnych, dzięki czemu mogą sprzyjać prawidłowemu przepływowi krwi i zmniejszać ryzyko nadciśnienia i zmian miażdżycowych (S. Polifenole obecne w matchy, zwłaszcza katechiny, wykazują korzystny wpływ na układ sercowo-naczyniowy. Sokary i wsp. 2022). Badania dowodzą, że regularne spożywanie matchy może przyczyniać się do obniżenia poziomu „złego” cholesterolu LDL, a jednocześnie wspierać utrzymanie prawidłowego ciśnienia tętniczego.6. Wzmacnianie odporności
Polifenole natomiast, szczególnie katechiny, wykazują działanie przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne, co pomaga organizmowi w walce z patogenami. Dzięki tym właściwościom matcha może pośrednio wspierać naturalne mechanizmy obronne, poprawiać odporność i chronić organizm przed chorobami (N.B. Dzięki zawartości witaminy C, polifenoli oraz chlorofilu matcha skutecznie wspomaga funkcjonowanie układu odpornościowego. Dodatkowo chlorofil może wspomagać funkcje detoksykujące organizmu, przyspieszając usuwanie zbędnych produktów przemiany materii. Huynh 2017). Dla przykładu – witamina C wspiera produkcję białych krwinek, które odgrywają kluczową rolę w zwalczaniu infekcji.7. Wsparcie metabolizmu i kontroli masy ciała
To zjawisko może wspierać redukcję tkanki tłuszczowej, zwłaszcza w połączeniu z regularną aktywnością fizyczną. Sokary i wsp. 2022). Wang i wsp. 2024). Dodatkowo EGCG może wpływać na regulację poziomu glukozy we krwi i tym samym zapobiegać skokom poziomu insuliny, a także zmniejszać wchłanianie tłuszczów w przewodzie pokarmowym, co może dodatkowo wspierać kontrolę masy ciała (S. Katechiny i kofeina zawarte w matchy współdziałają przy zwiększeniu tempa przemiany materii i termogenezy, czyli procesu, w którym organizm spala kilokalorie w celu wytworzenia ciepła (Q.8. Zmniejszenie ryzyka nowotworów i innych chorób przewlekłych
Matcha dzięki zawartości EGCG i innych przeciwutleniaczy może obniżać poziom markerów zapalnych, wspierać naturalne mechanizmy obronne i chronić przed dalszymi uszkodzeniami, a tym samym przed rozwinięciem wyżej wymienionych jednostek chorobowych (S. Związki fenolowe, w tym katechiny i chlorofil, wykazują silne działanie przeciwzapalne, co jest istotne w rozwoju chorób takich jak nowotwory, choroby serca czy cukrzyca typu 2. Sokary i wsp. 2022). Przewlekły stan zapalny, który często towarzyszy tym schorzeniom, może prowadzić do uszkodzeń tkanek i zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu.9. Czy matcha jest dla każdego
Podobną ostrożność powinny zachować również kobiety ciężarne i karmiące piersią – warto, aby skonsultowały spożywanie matchy z lekarzem prowadzącym. Delimont, M.D. Lindshield 2017). Mimo tych ograniczeń dla większości ludzi matcha jest świetnym wyborem – dostarcza antyoksydantów, wspiera koncentrację dzięki połączeniu kofeiny i L-teaniny, a przy tym daje bardziej stabilne pobudzenie niż kawa. Choć matcha jest bezpieczna dla większości osób, nie każdy powinien ją spożywać bez umiaru. Należy również podkreślić, że zawarte w matchy taniny mogą utrudniać wchłanianie żelaza, dlatego najlepiej zachować odstęp między jej wypiciem a spożyciem posiłku bogatego w ten pierwiastek lub zażyciem go w postaci suplementu (N.M. Haub, B.L. Inne składniki bioaktywne zielonej herbaty mogą również wchodzić w interakcje z niektórymi lekami, np. Przeciwzakrzepowymi, na nadciśnienie czy antydepresantami, dlatego też, jeśli tego rodzaju substancje są przyjmowane, warto skonsultować się z lekarzem. Jeśli nie ma przeciwwskazań, można śmiało włączyć ją do codziennej rutyny – zacząć od małych dawek, by sprawdzić reakcję organizmu. Kluczowym czynnikiem jest zawartość kofeiny – w zestawieniu z kawą działa łagodniej, ale nadal może powodować niepokój, problemy ze snem czy kołatanie serca u osób wrażliwych na jej działanie.
