Winogrona – dlaczego warto wprowadzić je o diety? Właściwości zdrowotne winogron
Spis treści
1. Winogrona – ogólna charakterystyka
Głównym składnikiem winogron jest woda (70– 85% masy). Czarne winogrona w 100 g zawierają aż 169 mg związków polifenolowych (M. Z nasion wytwarza się olej, który jest bogactwem witamin A, E i B6. Obecne są w nim także znaczne ilości fitosteroli roślinnych – ok. 2600–11300 mg/kg (P. Wroniak, A. Najczęściej wyróżnia się dwa rodzaje winogron: te przeznaczone na wina (ponad 80%) oraz deserowe do bezpośredniego spożycia (ok. 10%). W świeżych owocach winorośli znajdziemy także: cukry (10–25%), błonnik pokarmowy, związki polifenolowe, witaminy B1, B2, B3, B6, B9, C, E i K oraz sole mineralne, takie jak cynk, jod, fluor, fosfor, miedź, mangan, potas, selen, wapń i żelazo. Imran i wsp. 2017). Produkt ten zawiera ok. 90% nienasyconych kwasów tłuszczowych, w tym 58–78% kwasu linolowego i 3–15% kwasu oleinowego. Goździk, M. Florowska 2020). Istnieje bardzo dużo odmian oraz gatunków winorośli różniących się między sobą zarówno kolorem (zielone, żółte, fioletowe, różowe, granatowe), jak i przeznaczeniem.2. Właściwości zdrowotne winogron
Mają one wiele właściwości biologicznych – działają przeciwutleniająco, kardioprotekcyjnie, przeciwnowotworowo, przeciwzapalnie, przeciwstarzeniowo i przeciwbakteryjnie. Najwięcej resweratrolu występuje w czerwonej i granatowej skórce owoców. Xia i wsp. 2010). Najważniejszymi polifenolami winogronowymi są antocyjany, flawanole, flawonole, kwasy fenolowe (kumarynowy, cynamonowy, kofeinowy), stylbeny i resweratrol. Największą zdolność antyoksydacyjną stwierdzono w pestkach, następnie w skórce, zaś najmniejsze działanie wykazuje miąższ. Również ekstrakty z pestek mogą być obiecującym przeciwutleniaczem mającym swoje zastosowanie w suplementach diety (E. Korzyści zdrowotne wynikające z jedzenia winogron przypisuje się obecnym w nich antyoksydantom.3. <extra_id_0> Źródła <extra_id_1> Autor <extra_id_2> Autorzy:
Dieta cechowała się dużą zawartością tłuszczu, a więc naśladowała model o wzorcu zachodnim. Badania wykazały, iż uwzględnienie winogron w jadłospisie może modulować ekspresję genów wątrobowych, łagodzić niealkoholowe stłuszczenie wątroby, a także zwiększać długowieczność (G. Kolejne badania udowodniły, że dodawanie przez 8 tygodni polifenoli z ekstraktu z winogron (2 g polifenoli dziennie) do diety chronił osoby z nadwagą i otyłością (mających krewnych 1. Stopnia z cukrzycą typu 2) przed indukowanym fruktozą stresem oksydacyjnym w mięśniach i w całym ustroju. Hokayem i wsp. 2013). Rasines-Perea, P.-L. Stosowanie ekstraktu z pestek zmniejszało również stres oksydacyjny i pomagało w redukcji stanu zapalnego (F. Korzyści zdrowotne odnotowano także po spożyciu mąki z wytłoków winogrona. Urquiaga i wsp. 2015; H. W profilaktyce schorzeń układu krążenia, raka, nadciśnienia tętniczego i zaburzeń autoimmunologicznych – z uwagi na duże ilości kwasów tłuszczowych nienasyconych – świetnie sprawdza się olej z pestek winogron (F.B. Dodatek oleju w diecie korzystnie wpływa na obniżenie całkowitego cholesterolu we krwi i cholesterolu LDL (odpowiedzialnego za powstawanie miażdżycy) (M. Nasiona i skórki winogron zawierają również znaczną część błonnika pokarmowego, który redukuje prawdopodobieństwo rozwoju raka okrężnicy, chorób serca, cukrzycy i otyłości (J.W. Przeprowadzone w 2022 r. Badanie sugeruje, iż dodatek winogron do diety w ilości 2 kubków dziennie może przynieść wiele korzyści zdrowotnych. Oszacowano, że uzupełnienie menu myszy proszkiem winogronowym (5%) odpowiada dziennemu spożyciu ok. 300 g świeżych winogron przez człowieka o masie ciała na poziomie 70 kg. Kim i wsp. 2022). Dodatek ekstraktu zwiększał także insulinowrażliwość komórek wątroby (M. Dodatkowo wykazano, iż polifenole znajdujące się w produktach winogronowych, takich jak czerwone wino czy sok winogronowy, hamują utlenianie cholesterolu LDL, a tym samym łagodzą rozwój miażdżycy (Z. Teissedre 2017). Hosseinzadeh i wsp. 2017). Zaobserwowano spadek ciśnienia tętniczego krwi oraz poziomu glukozy na czczo, co miało pozytywny wpływ na leczenie zespołu metabolicznego (I. Zhang i wsp. 2016). Shinagawa i wsp. 2015). Gupta i wsp. 2020). Anderson i wsp. 2009). Eksperyment został przeprowadzony na myszach (postęp otyłości i zaburzeń metabolicznych u tych gryzoni przypomina stan otyłości u ludzi).4. Winogrona – podsumowanie
Co ciekawe, korzyści dla zdrowia przynosi spożywanie nie tylko świeżych owoców, ale także soków czy olejów. Winogrona nie tylko dobrze smakują, ale cechują się także szeregiem właściwości zdrowotnych, na które wskazuje wiele prac naukowych. Z uwagi na bogactwo witamin, minerałów i polifenoli winogrona wywierają bardzo pozytywny wpływ na organizm człowieka, dlatego też z pewnością warto włączyć je do diety. Mają duże znaczenie w profilaktyce chorób układu krążenia, cukrzycy czy choroby Alzhaimera.