Wątroba – jak na co dzień wspierać funkcjonowanie tego narządu
Spis treści
1. Funkcje wątroby
Uwalnia je wtedy, gdy organizm ich potrzebuje; – reguluje poziom cholesterolu we krwi, zarówno przez jego syntezę, jak i przez eliminację; – wytwarza białka niezbędne do krzepnięcia krwi (np. Fibrynogen), a także białka osocza, które pomagają w utrzymaniu prawidłowego ciśnienia onkotycznego krwi (np. Albumina); – przekształca hemoglobinę uwolnioną z uszkodzonych erytrocytów w bilirubinę, która następnie jest wydalana z organizmu (zaburzenia w tym procesie mogą prowadzić do żółtaczki); – reguluje gospodarkę hormonalną poprzez rozkładanie i metabolizowanie hormonów takich jak estrogeny, kortyzol czy insulina. Wszystkie te funkcje pokazują, jak złożoną i wszechstronną rolę odgrywa wątroba. Konturek 2019). Neutralizuje je i umożliwia ich bezpieczne wydalenie z organizmu; – uczestniczy w metabolizmie leków; – metabolizuje składniki odżywcze – przekształca węglowodany, tłuszcze i białka w związki, które mogą być wykorzystane przez organizm; – wytwarza żółć, która jest niezbędna do emulgacji tłuszczów w jelitach, dzięki czemu umożliwia ich trawienie i wchłanianie; – magazynuje witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E, K) oraz niektóre składniki mineralne, takie jak żelazo i miedź. Dodatkowo przekształca nieaktywne formy hormonów w ich aktywne odpowiedniki, dzięki czemu pomaga utrzymać ich właściwy poziom w organizmie. Właśnie dlatego dbanie o jej zdrowie ma tak ogromne znaczenie dla utrzymania równowagi w organizmie (S. Wątroba pełni w organizmie szereg kluczowych funkcji: – przekształca toksyny, alkohol oraz inne szkodliwe substancje.2. Jak poprzez dietę wspomóc funkcjonowanie wątroby
Niskoprzetworzona żywność pozwala ograniczyć nadmierne obciążenie tego narządu sztucznymi dodatkami, co ułatwia jego codzienną pracę. Ważną rolę odgrywa również wartościowe białko, pochodzące z nasion roślin strączkowych, chudego drobiu, ryb czy jaj. Równie ważne jest nawodnienie organizmu – regularne picie wody, która wspiera prawidłowy metabolizm i funkcjonowanie wątroby. Dla zachowania zdrowia wątroby kluczowe jest jednoczesne ograniczenie przetworzonej żywności, nadmiaru cukru, tłuszczów trans i alkoholu. Wspieranie wątroby nie wymaga więc radykalnych zmian, a jedynie zmiany codziennych nawyków uwzględniających zrównoważoną dietę pełną naturalnych, świeżych produktów oraz eliminację nadmiaru sztucznych dodatków i zbędnych substancji (E.S. Dieta wspierająca działanie wątroby w dużej mierze pokrywa się z ogólnymi zasadami zdrowego odżywiania. Warto więc regularnie wprowadzać do diety świeże warzywa i owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, a także źródła nienasyconych kwasów tłuszczowych, takie jak oliwa z oliwek, orzechy, pestki czy tłuste ryby morskie. Ważnym składnikiem diety wspierającej wątrobę jest błonnik, który nie tylko wspiera trawienie, ale również pomaga regulować stężenie cholesterolu i zbędnych produktów przemiany materii. Dobrym pomysłem jest picie wody z dodatkiem cytryny czy imbiru, które dodatkowo mogą stymulować procesy trawienne. Składniki te nadmiernie ją obciążają i mogą prowadzić do stanów zapalnych i osłabienia jej funkcji. George i wsp. 2022). Kluczem do jej skuteczności jest oparcie codziennych posiłków na zbilansowanych, pełnowartościowych, przeciwzapalnych i niskoprzetworzonych produktach, które korzystnie oddziałują na zdrowie całego organizmu, w tym wątroby.3. Jakie produkty szczególnie warto włączyć do jadłospisu
Mimo że podstawowym wsparciem wątroby jest zbilansowana dieta, istnieją pewne grupy produktów, które wykazują szczególnie korzystny wpływ na funkcjonowanie tego narządu.4. Zielone warzywa liściaste, takie jak szpinak, jarmuż, rukola czy kapusta
Li i wsp. 2021). Dodatkowo zawierają inne cenne antyoksydanty chroniące komórki wątroby przed uszkodzeniami (H. Są niezwykle bogate w chlorofil, który wspiera prawidłowe funkcje wątroby.5. Warzywa krzyżowe, np. Brokuły, kalafior, brukselka
Yan, Y. Zawierają związki, które wspierają aktywność enzymów w wątrobie, a także pomagają w metabolizowaniu nadmiaru estrogenów. Yan 2023). Wspierają tym samym równowagę hormonalną (L.6. Owoce cytrusowe, m.in. Cytryny, grejpfruty, pomarańcze
Są bogate w witaminę C, która wspomaga ochronę wątroby przed uszkodzeniami oksydacyjnymi (Z. He i wsp. 2021).7. <extra_id_0> Lukre <extra_id_1> Lukre English: Lukre <extra_id_2> Lukre
Wahab i wsp. 2021). Korzystne działanie lukrecji można zaobserwować przy dawkach uwzględniających 50–500 mg ekstraktu dziennie (S. Zawiera liczne związki czynne, które chronią komórki wątroby przed uszkodzeniami wywołanymi stanami zapalnymi oraz wspierają ich regenerację, a także działa na metabolizm substancji w organizmie.8. <extra_id_0> Źródło: <extra_id_1> źródło: <extra_id_2>
Aby zwiększyć przyswajalność kurkuminy, warto ją spożywać w połączeniu z czarnym pieprzem. Farzaei i wsp. 2018). Badania pokazują, że może również obniżać poziomy enzymów wątrobowych, które są markerami zaburzeń funkcjonowania tego narządu. Zalecana dawka kurkuminy to 500–1000 mg dziennie (M.H. Ma silne właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne, które wspierają regenerację komórek wątrobowych oraz utrzymanie ich prawidłowych funkcji.9. Wpływ aktywności fizycznej na funkcjonowanie wątroby
Ruch pomaga także w zachowaniu prawidłowej masy ciała, której nadmiar może prowadzić do stłuszczenia wątroby oraz jej uszkodzenia. Schneider i wsp. 2021). Regularne ćwiczenia poprawiają krążenie krwi, co sprzyja lepszemu odżywieniu komórek wątroby i ułatwia eliminację zbędnych substancji. Wyniki badań jasno wskazują, że u osób regularnie aktywnych występuje niższe ryzyko wystąpienia chorób wątroby, jak stłuszczenie czy zapalenie, a korzystny wpływ obserwuje się nawet w przypadku łagodnych form ruchu, m.in. Spacerów (C.V. Aktywność fizyczna odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia wątroby.