Szukaj
logo
Szukaj
Artykuł jest w trybie podglądu

Wątroba – jak na co dzień wspierać funkcjonowanie tego narządu

Strona główna Artykuły Wątroba – jak na co dzień wspierać funkcjonowanie tego narządu

Wątroba – jak na co dzień wspierać funkcjonowanie tego narządu

Wątroba to jeden z najważniejszych organów w naszym ciele, odgrywa kluczową rolę w licznych procesach metabolicznych. Choć najczęściej jest kojarzona z usuwaniem zbędnych produktów przemiany materii, jej funkcje są znacznie szersze – odpowiada za przemiany składników odżywczych, magazynowanie ich zapasów oraz produkcję żółci, która umożliwia prawidłowe trawienie tłuszczów.

Spis treści

1. Funkcje wątroby

Uwalnia je wtedy, gdy organizm ich potrzebuje; – reguluje poziom cholesterolu we krwi, zarówno przez jego syntezę, jak i przez eliminację; – wytwarza białka niezbędne do krzepnięcia krwi (np. Fibrynogen), a także białka osocza, które pomagają w utrzymaniu prawidłowego ciśnienia onkotycznego krwi (np. Albumina); – przekształca hemoglobinę uwolnioną z uszkodzonych erytrocytów w bilirubinę, która następnie jest wydalana z organizmu (zaburzenia w tym procesie mogą prowadzić do żółtaczki); – reguluje gospodarkę hormonalną poprzez rozkładanie i metabolizowanie hormonów takich jak estrogeny, kortyzol czy insulina. Wszystkie te funkcje pokazują, jak złożoną i wszechstronną rolę odgrywa wątroba. Konturek 2019). Neutralizuje je i umożliwia ich bezpieczne wydalenie z organizmu; – uczestniczy w metabolizmie leków; – metabolizuje składniki odżywcze – przekształca węglowodany, tłuszcze i białka w związki, które mogą być wykorzystane przez organizm; – wytwarza żółć, która jest niezbędna do emulgacji tłuszczów w jelitach, dzięki czemu umożliwia ich trawienie i wchłanianie; – magazynuje witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E, K) oraz niektóre składniki mineralne, takie jak żelazo i miedź. Dodatkowo przekształca nieaktywne formy hormonów w ich aktywne odpowiedniki, dzięki czemu pomaga utrzymać ich właściwy poziom w organizmie. Właśnie dlatego dbanie o jej zdrowie ma tak ogromne znaczenie dla utrzymania równowagi w organizmie (S. Wątroba pełni w organizmie szereg kluczowych funkcji: – przekształca toksyny, alkohol oraz inne szkodliwe substancje.

2. Jak poprzez dietę wspomóc funkcjonowanie wątroby

Niskoprzetworzona żywność pozwala ograniczyć nadmierne obciążenie tego narządu sztucznymi dodatkami, co ułatwia jego codzienną pracę. Ważną rolę odgrywa również wartościowe białko, pochodzące z nasion roślin strączkowych, chudego drobiu, ryb czy jaj. Równie ważne jest nawodnienie organizmu – regularne picie wody, która wspiera prawidłowy metabolizm i funkcjonowanie wątroby. Dla zachowania zdrowia wątroby kluczowe jest jednoczesne ograniczenie przetworzonej żywności, nadmiaru cukru, tłuszczów trans i alkoholu. Wspieranie wątroby nie wymaga więc radykalnych zmian, a jedynie zmiany codziennych nawyków uwzględniających zrównoważoną dietę pełną naturalnych, świeżych produktów oraz eliminację nadmiaru sztucznych dodatków i zbędnych substancji (E.S. Dieta wspierająca działanie wątroby w dużej mierze pokrywa się z ogólnymi zasadami zdrowego odżywiania. Warto więc regularnie wprowadzać do diety świeże warzywa i owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, a także źródła nienasyconych kwasów tłuszczowych, takie jak oliwa z oliwek, orzechy, pestki czy tłuste ryby morskie. Ważnym składnikiem diety wspierającej wątrobę jest błonnik, który nie tylko wspiera trawienie, ale również pomaga regulować stężenie cholesterolu i zbędnych produktów przemiany materii. Dobrym pomysłem jest picie wody z dodatkiem cytryny czy imbiru, które dodatkowo mogą stymulować procesy trawienne. Składniki te nadmiernie ją obciążają i mogą prowadzić do stanów zapalnych i osłabienia jej funkcji. George i wsp. 2022). Kluczem do jej skuteczności jest oparcie codziennych posiłków na zbilansowanych, pełnowartościowych, przeciwzapalnych i niskoprzetworzonych produktach, które korzystnie oddziałują na zdrowie całego organizmu, w tym wątroby.

3. Jakie produkty szczególnie warto włączyć do jadłospisu

Mimo że podstawowym wsparciem wątroby jest zbilansowana dieta, istnieją pewne grupy produktów, które wykazują szczególnie korzystny wpływ na funkcjonowanie tego narządu.

4. Zielone warzywa liściaste, takie jak szpinak, jarmuż, rukola czy kapusta

Li i wsp. 2021). Dodatkowo zawierają inne cenne antyoksydanty chroniące komórki wątroby przed uszkodzeniami (H. Są niezwykle bogate w chlorofil, który wspiera prawidłowe funkcje wątroby.

5. Warzywa krzyżowe, np. Brokuły, kalafior, brukselka

Yan, Y. Zawierają związki, które wspierają aktywność enzymów w wątrobie, a także pomagają w metabolizowaniu nadmiaru estrogenów. Yan 2023). Wspierają tym samym równowagę hormonalną (L.

6. Owoce cytrusowe, m.in. Cytryny, grejpfruty, pomarańcze

Są bogate w witaminę C, która wspomaga ochronę wątroby przed uszkodzeniami oksydacyjnymi (Z. He i wsp. 2021).

7. <extra_id_0> Lukre <extra_id_1> Lukre English: Lukre <extra_id_2> Lukre

Wahab i wsp. 2021). Korzystne działanie lukrecji można zaobserwować przy dawkach uwzględniających 50–500 mg ekstraktu dziennie (S. Zawiera liczne związki czynne, które chronią komórki wątroby przed uszkodzeniami wywołanymi stanami zapalnymi oraz wspierają ich regenerację, a także działa na metabolizm substancji w organizmie.

8. <extra_id_0> Źródło: <extra_id_1> źródło: <extra_id_2>

Aby zwiększyć przyswajalność kurkuminy, warto ją spożywać w połączeniu z czarnym pieprzem. Farzaei i wsp. 2018). Badania pokazują, że może również obniżać poziomy enzymów wątrobowych, które są markerami zaburzeń funkcjonowania tego narządu. Zalecana dawka kurkuminy to 500–1000 mg dziennie (M.H. Ma silne właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne, które wspierają regenerację komórek wątrobowych oraz utrzymanie ich prawidłowych funkcji.

9. Wpływ aktywności fizycznej na funkcjonowanie wątroby

Ruch pomaga także w zachowaniu prawidłowej masy ciała, której nadmiar może prowadzić do stłuszczenia wątroby oraz jej uszkodzenia. Schneider i wsp. 2021). Regularne ćwiczenia poprawiają krążenie krwi, co sprzyja lepszemu odżywieniu komórek wątroby i ułatwia eliminację zbędnych substancji. Wyniki badań jasno wskazują, że u osób regularnie aktywnych występuje niższe ryzyko wystąpienia chorób wątroby, jak stłuszczenie czy zapalenie, a korzystny wpływ obserwuje się nawet w przypadku łagodnych form ruchu, m.in. Spacerów (C.V. Aktywność fizyczna odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia wątroby.

Kategorie:
Zródło

Calderon Martinez E. et al., Impact of Silymarin Supplements on Liver Enzyme Levels: A Systematic Review, „Cureus” 2023, 15(10), e47608.
Farzaei M.H. et al., Curcumin in Liver Diseases: A Systematic Review of the Cellular Mechanisms of Oxidative Stress and Clinical Perspective, „Nutrients” 2018, 10(7), 855.
George E.S. et al., Impact of a Mediterranean diet on hepatic and metabolic outcomes in non-alcoholic fatty liver disease: The MEDINA randomised controlled trial, „Liver International” 2022, 42(6), 1308–1322.
He Z. et al., Effects of Oral Vitamin C Supplementation on Liver Health and Associated Parameters in Patients With Non-Alcoholic Fatty Liver Disease: A Randomized Clinical Trial, „Frontiers in Nutrition” 2021, 8, 745609.
Konturek S., Konturek Fizjologia człowieka, Podręcznik dla studentów medycyny, Wrocław 2019, 377–388.
Li H. et al., Does a high intake of green leafy vegetables protect from NAFLD? Evidence from a large population study, „Nutrition, Metabolism and Cardiovascular Diseases” 2021, 31(6), 1691–1701.
Madadi E. et al., Therapeutic Application of Betalains: A Review, „Plants” 2020, 9(9), 1219.
Mahlagha N.S. et al., The efficacy of N-acetylcysteine in improving liver function: A systematic review and meta-analysis of controlled clinical trials, „Pharma Nutrition” 2023, 24, 100343, 2213–4344.
Schneider C.V. et al., Physical activity is associated with reduced risk of liver disease in the prospective UK Biobank cohort, „JHEP Reports” 2021, 3(3), 100263.
Wadhawan M., Anand A.C., Coffee and Liver Disease, “Clinical and Experimental Hepatology” 2016, 6(1), 40–46.
Wahab S. et al., Glycyrrhiza glabra (Licorice): A Comprehensive Review on Its Phytochemistry, Biological Activities, Clinical Evidence and Toxicology, „Plants” 2021, 10(12), 2751.
Xiaohui L. et al., Garlic supplementation for the treatment of chronic liver disease: a meta-analysis of randomized controlled trials, „African Health Sciences” 2023, 23(2), 409–415.
Yan L., Yan Y., Therapeutic potential of sulforaphane in liver diseases: a review, „Frontiers in Pharmacology” 2023, 14, 1256029.