Szukaj
Język
Wady postawy – wady pleców
Spis treści
1. Wady postawy a postawa prawidłowa
Prawidłowa postawa jest definiowana jako zharmonizowany układ konkretnych części ciała względem siebie oraz w odniesieniu do osi długiej ciała. Bardzo często tym mianem określa się takie sylwetki, które występują na tyle często, by można było uznać je za charakterystyczne dla danej populacji. Dobra postawa ciała jest uzależniona od prawidłowego ukształtowania układu kostno-więzadłowego, dobrze rozwiniętego oraz wydolnego układu mięśniowego, a także sprawnie działającego układu nerwowego. Wady postawy to wszelkiego rodzaju odchylenia od ogólnie przyjętych cech postawy prawidłowej dla danego wieku, płci, rasy czy budowy ciała. Mogą mieć charakter zarówno strukturalny, jak i czynnościowy. Bardzo często w tym modelu utrzymanie pozycji stojącej wymaga nadmiernego wysiłku mięśniowego i może grozić zbyt wczesnym zużyciem narządu ruchu i podporu. Przykładami mogą być asymetrie punktów kostnych, które wynikają z nieprawidłowego napięcia mięśniowego w konkretnych obszarach naszego ciała. Pozwoli to na łatwiejsze zrozumienie problemów pojawiających się w obrębie naszego ciała. Ta postawa jest utrzymywana przy minimalnym napięciu układów mięśniowego i nerwowego. Postawa prawidłowa to atrybut osób zdrowych właściwie rozwiniętych fizycznie i psychicznie. Do cech prawidłowej postawy należy zaliczyć: – proste ustawienie głowy; – fizjologiczne wygięcie kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej i prosty kręgosłup w płaszczyźnie czołowej; – dobrze wysklepioną klatkę piersiową, tzn. Jej przednia ściana jest najbardziej wysuniętą ku przodowi częścią ciała; – dobrze podpartą miednicę na głowach kości udowych; – proste kończyny dolne i prawidłowe wysklepienie stóp. Najczęściej są one efektem zmian patologicznych w układzie ruchu. Postawa wadliwa to taka, w której kształt ciała, wynikający z budowy i nawykowego bądź przymusowego rozmieszczenia poszczególnych części ciała, jest niekorzystny dla organizmu. Błędy postawy to pojedyncze odchylenia od prawidłowej postawy ciała, które nie zmieniają ukształtowania kręgosłupa. Na początku należy przede wszystkim sprecyzować kilka kwestii odnośnie do samej terminologii.2. I okres – zmian czynnościowych
Panuje powszechne przekonanie, że dotyczą one jedynie dzieci – nic bardziej mylnego. Bardzo często mogą się również rozwinąć u dorosłych osób. Część grup mięśniowych ulega osłabieniu i rozciągnięciu przy równoczesnym skróceniu i nadmiernym napięciu innych. Przyjmuje się, że waha się w przedziale od kilku tygodni do kilku miesięcy. Bardzo często przyjmuje się błędny pogląd, że pojawiają się nagle. W rzeczywistości są one wynikiem niedbałego podejścia do sylwetki i efektem długotrwałego nieprzestrzegania zasad ergonomii. W przebiegu rozwoju wad postawy można wyróżnić trzy główne okresy. Czas trwania tej fazy jest różny i jest uzależniony od licznych czynników prowadzących do rozwoju wad postawy. Wady postawy, podobnie jak inne jednostki chorobowe, mają stadia rozwoju.3. II okres – powstawania przykurczy (więzadeł, ścięgien, mięśni)
W tym okresie dochodzi do znacznych ograniczeń ruchomości, dlatego zaleca się interwencję w postaci ćwiczeń korekcyjnych, które mogą jeszcze cofnąć powstałe dysfunkcje. Zakłada się, że może on trwać od kilku tygodni do nawet kilkunastu lat.4. III okres – zmian strukturalnych (tzw. Utrwalonych przykurczy)
W celu pełnego wyleczenia pacjenta bardzo często stosuje się zaawansowane postępowanie rehabilitacyjne lub zabiegi chirurgiczne. W tym momencie rozwijająca się wada postawy zostaje określona jako patologia. Na podstawie powyższych informacji dokonano podziału wad postawy na dwie główne grupy. W tym przypadku gimnastyka korekcyjna zapobiega jedynie progresji schorzenia.5. <extra_id_0> - <extra_id_1> - <extra_id_2> - <extra_id_3> - Wadd wrodzone
Wśród tej grupy wyróżnia się dwie pomniejsze: – wady wrodzone kości, – wady wrodzone mięśni. Przyczyny ich powstawania są bardzo różne, część z nich mogła zostać przekazana dziedzicznie, inne są efektem zaburzonego wydzielania wewnątrzmacicznego lub są skutkiem toksycznych bądź mechanicznych czynników, które mogły wpływać na matkę w różnych okresach życia płodowego. Schorzenia z tej grupy są efektem czynników działających w okresie płodowym.6. <extra_id_0> - <extra_id_1> - <extra_id_2> - Wady nabyte
Wady nabyte rozwojoweTen model wad postawy jest najczęściej efektem przebycia niektórych chorób narządu ruchu, jak np. Krzywica, choroba Scheuermanna czy zapalenie gruźlicze stawów i kości. Wady nabyte nawykoweW tym przypadku mówimy o nieco bardziej złożonej grupie wad postawy, które są uwarunkowane trzema grupami czynników. Kolejną grupą są przyczyny morfologiczne, czyli dysbalans mięśniowy, który może być wynikiem chorób czy też przemęczenia. Bardzo często inne schorzenia naszego organizmu mogą przyczyniać się do zaburzenia prawidłowej postawy. W przypadku tej grupy trudno mówić o jednoznacznej przyczynie. Można więc doprecyzować, że ten model patologii powstaje w trakcie naturalnego rozwoju człowieka i bardzo często jest efektem niedokładnego kontrolowania tego procesu. Pierwszą z nich są determinanty środowiskowe związane z otoczeniem czy też trybem życia (m.in. Niewłaściwe obuwie i ubiór, nieprawidłowa organizacja miejsca nauki bądź pracy, złe oświetlenie podczas czytania, za duża/zbyt mała odległość od tekstu czytanego). Ostatnią grupą czynników predysponujących do rozwoju wad postawy są aspekty fizjologiczne. Najczęściej wymienia się tutaj problemy ze słuchem i wzrokiem, zaburzenia czucia głębokiego czy problemy umysłowe. Podobnie jak wcześniej wymienia się tutaj dwie podstawowe podgrupy.7. Plecy okrągłe
W przypadku gdy cały kręgosłup jest wygięty w tył, mówi się o kifozie totalnej bądź postaci siedzeniowej. Osoby z tą wadą odznaczają się nadmiernym rozciągnięciem W sytuacji gdy owo wygięcie dotyczy górnej części odcinka piersiowego, mamy do czynienia z postacią kifotyczną. Mówiąc o plecach okrągłych, należy zwrócić uwagę na charakterystyczne cechy. Wada określana jako plecy okrągłe (łac. Dorsum rotundum) dotyczy nadmiernego wygięcia kręgosłupa ku tyłowi (tzw. Hiperkifoza).8. Plecy wklęsłe
Wizualnie głowa i barki są nadmiernie wysunięte do przodu. W celu złagodzenia objawów dąży się do wzmocnienia i rozciągnięcia konkretnych grup mięśniowych. Zabrania się uprawiania takich aktywności jak dźwiganie ciężarów czy gimnastyka na przyrządach. W prawidłowych warunkach odcinek lędźwiowy kręgosłupa jest skierowany do przodu. W przypadku pleców wklęsłych mamy do czynienia z nadmiernym napięciem oraz częstymi przykurczami takich mięśni jak czworoboczny lędźwi, biodrowo-lędźwiowy, prostownik grzbietu odcinka lędźwiowego i prostego uda. Do podstawowych przeciwwskazań w przypadku tej jednostki chorobowej zaliczamy wszelkiego rodzaju pozycje przyczyniające się do pogłębienia hiperlordozy, czyli leżenie w pozycji sfinks, mostek czy kołyska. I osłabieniem mięśni prostownika grzbietu odcinka piersiowego, ściągających łopatki, karku oraz brzucha. Bardzo często funkcja oddechowa klatki piersiowej zostaje zaburzona. Na podstawie powyższych informacji można wywnioskować, że wszelkiego rodzaju ćwiczenia oraz pozycje z ramionami wyciągniętymi w przód nie są wskazane w przypadku tej wady, gdyż będą prowadziły do jej pogłębienia. W przypadku pleców wklęsłych (łac. Dorsum concavum) główny mechanizm polega na nadmiernym pogłębieniu lordozy lędźwiowej. W sytuacji zbyt dużego wygięcia mówimy o hiperlordozie, której charakterystycznymi objawami są nadmiernie wypięty brzuch (bardzo często określany mianem przodującego) oraz uwypuklone pośladki. Do grona mięśni rozciągniętych i osłabionych zaliczamy mięsień prosty brzucha, pośladkowy wielki oraz tylną grupę uda, czyli kulszowo-goleniowe. Dodatkowo warto wspomnieć, iż takie dyscypliny jak akrobatyka, gimnastyka artystyczna czy łyżwiarstwo figurowe również mogą zaszkodzić. Z kolei nadmiernie napięte zostają mięśnie piersiowe i zębate przednie.9. Plecy okrągło-wklęsłe
W związku z tym obraz kliniczny takiego pacjenta (podobnie jak i sam dysbalans mięśniowy) będzie identyczny jak ten opisany wyżej. Efektem tego jest równoczesne występowanie hiperkifozy piersiowej jak i hiperlordozy lędźwiowej. Jak sama nazwa wskazuje, plecy okrągło-wklęsłe (łac. Dorsum rotundo-concavum) są wypadkową dwóch wcześniej opisanych jednostek chorobowych.10. Plecy płaskie
Rezultatem tej sytuacji jest nadmierne przeciążenie poszczególnych elementów (czyli kręgów), co sprzyja powstawaniu zmian zwyrodnieniowych, a także prowadzi do upośledzenia pojemności i ruchomości klatki piersiowej. Lekarze bardzo często wspominają, że główną przyczyną występowania tej wady jest sedenteryjny tryb życia, a także znaczne ograniczenie aktywności fizycznej. Ćwiczenia gimnastyczne winny być ukierunkowane na pogłębienie lordozy lędźwiowej (poprzez wzrost przodopochylenia miednicy) oraz wzrost ruchomości odcinka piersiowego kręgosłupa (czyli kifotyzacja). Plecy płaskie (łac. Dorsum planum) to wada kręgosłupa, której istota polega na spłaszczeniu bądź całkowitym braku jego fizjologicznych krzywizn. Oprócz tego plecy płaskie stwarzają idealne warunki do rozwijania się bocznych skrzywień kręgosłupa, powszechnie określanych jako skolioza. Podstawą w procesie niwelowania tego schorzenia jest dążenie do wyrobienia naturalnych krzywizn. W tym przypadku należy wykluczyć wszelkiego rodzaju aktywności i pozycje sprzyjające wydłużeniu kręgosłupa – elongacje, przeprosty, wyciągi oraz zwisy. Efektem ich braku jest całkowite zniesienie funkcji amortyzacyjnej szkieletu osiowego.11. Wady postawy a siłownia
Z drugiej strony pojawia się pewna obawa – czy skoro w trakcie normalnego dnia nie jesteśmy w stanie kontrolować prawidłowego ustawienia naszej sylwetki, uda nam się to zrobić w trakcie treningu? Co jest tego powodem? Jeżeli decydujemy się na treningi na siłowni, bądźmy świadomi, że możemy nie tylko sobie pomóc, ale także zaszkodzić. Dzięki temu uda nam się połączyć żmudną terapię z przyjemnością w postaci wykonywania ulubionych aktywności. Izolowane ćwiczenia dają duży komfort w pracy nad objętymi patologią mięśniami, a także pozwalają na systematyczną kontrolę naszych postępów. Bardzo często u dużej części osób wady postawy pojawiają się w wyniku treningów na siłowni. Można wymienić ich kilka – niewłaściwa technika wykonywania ćwiczeń, brak odpowiednio rozwiniętego czucia własnego ciała czy nadmierne obciążenie, które będzie wymuszało na nas przyjmowanie kompensacyjnej sylwetki. Dobierajmy niewielkie obciążenie, zwracajmy uwagę na sposób wykonania ćwiczenia, a także dążmy do tego, aby ruch był płynny oraz w pełnym zakresie. Siłownia, jak dobrze wiadomo, jest bardzo dobrym miejscem do ćwiczenia konkretnych grup mięśniowych, przez co można uznać ją za właściwy wybór podczas walki z wyżej opisywanymi schorzeniami.
