Szukaj
Język
Tyrozyna – pobudzający aminokwas
Spis treści
1. Mechanizm działania
Tyrozyna w mózgu jest najpierw przekształcana do związku zwanego lewodopa (L-DOPA) dzięki funkcjonowaniu enzymu hydroksylazy tyrozynowej. Lewodopa ulega następnie dekarboksylacji, co jest regulowane przez enzym dekarboksylazę L-aminokwasów. Po usunięciu grupy karboksylowej powstaje neuroprzekaźnik dopamina. Jest ona powszechnie utożsamiana z uczuciem radości oraz ekscytacji i to właśnie ona zalewa nasz mózg, kiedy robimy coś przyjemnego. Dopamina i inny neuroprzekaźnik – serotonina – działają antagonistycznie. Kiedy poziomy serotoniny w odniesieniu do dopaminy są podniesione, pojawia się uczucie ospałości, zmęczenia i obniżonej motywacji do działania. Z drugiej strony kiedy zwiększają się poziomy dopaminy, na przykład na skutek suplementacji tyrozyną, odczucia utożsamiane ze zmęczeniem zostają zredukowane i pojawia się uczucie pobudzenia i ekscytacji. Dopamina może być dalej przekształcana do innych neuroprzekaźników, także powodujących pobudzenie. Pierwszym krokiem jej transformacji jest zamiana w noradrenalinę, proces ten jest regulowany przez enzym o nazwie hydroksylaza-beta-dopamina. Noradrenalina może być dalej przekształcana w adrenalinę. Trzy ostatnie związki w tym procesie transformacji są często nazywane katecholaminami i znane są z tego, że posiadają właściwości stymulujące i odpowiadają za słynny mechanizm walki i ucieczki. Dodatkowo odgrywają też bardzo ważną rolę w utracie tkanki tłuszczowej dzięki stymulacji receptorów adrenergicznych znajdujących się na komórkach tłuszczowych i regulujących proces lipolizy. Warto zauważyć, że pomimo efektu stymulacyjnego i wzrostu poziomu katecholamin suplementacja tyrozyną w dawce 100 miligramów na kilogram masy ciała nie podnosi ciśnienia krwi, będąc dobrą alternatywą dla osób z nadciśnieniem.2. Wpływ na sprawność
Spekuluje się, że suplementacja tyrozyną przed aktywnością fizyczną i podczas niej wpłynie na stosunek dopamina: serotonina w mózgu, prowadząc do ograniczenia zmęczenia centralnego i poprawy sprawności, szczególnie w sportach charakteryzujących się długim czasem wysiłku lub wysoką intensywnością. Sprawdzenia prawdziwości tych spekulacji podjęło się kilka zespołów badawczych, pokazując obiecujące rezultaty. W 2011 roku grupa naukowców odkryła, że tyrozyna w dawce 150 miligramów na kilogram masy ciała pomogła wydłużyć czas aktywności fizycznej o charakterze wytrzymałościowym o 11%, przekładając się jednocześnie na większą ilość spalonych kalorii. Szersze spojrzenie na piśmiennictwo naukowe pozwala zobaczyć, że dawka tyrozyny odgrywa tutaj ogromną rolę. W 2002 roku Chinevere i współpracownicy zbadali efekty suplementacji tyrozyną w dawce 25 miligramów na kilogram masy ciała. W badanej populacji rowerzystów taka dawka nie przyniosła żadnych rezultatów.3. Inne korzyści przyjmowania tyrozyny
Przyjmowanie tyrozyny i związane z nią zwiększenie stężenia dopaminy może też mieć zastosowanie poza sportem. Świetnie posłuży ona do pobudzenia potrzebnego na przykład w czasie pracy, nauki czy egzaminu. Jedno z badań sprawdzało efekty przyjmowania tyrozyny u osób z deprywacją snu, przez co miały problemy z rozwiązywaniem powierzonych im zadań. Tyrozyna pomogła ograniczyć negatywne skutki niewyspania i poprawić funkcje badawcze względem grupy placebo.4. Dawkowanie
Tyrozyna może być zakupiona w wielu postaciach, jednak do najpowszechniejszych zaliczamy pigułki i proszek. Wiele osób przyjmuje ją w umiarkowanych dawkach od 500 do 2000 miligramów, niestety takie ilości są zdecydowanie zbyt małe, żeby miały jakikolwiek istotny efekt. Zarówno w celu poprawy funkcji poznawczych, jak i w formie przedtreningowej tyrozynę zaleca się przyjmować w ilościach od 100 do 150 mg/kg masy ciała. Oznacza to, że osoba ważąca 80 kilogramów powinna przyjmować 8–12 gramów tyrozyny w jednej porcji. Tyrozyna w tym przedziale jest bezpieczna i nie powinna powodować żadnych skutków ubocznych. Jej toksyczna dawka wynosi około 5000 mg/kg masy ciała – co oznacza, że osoba ważąca 75 kilogramów musiałaby spożyć w jednej porcji 375 gramów tyrozyny.
