Szukaj
Język
Tymianek – właściwości i zastosowanie
Spis treści
1. Tymianek – charakterystyka
Jest półkrzewem dorastającym do wysokości 25–40 cm. Jego charakterystyczny przyjemny zapach jest szczególnie silny przy roztarciu. Tymianek z powodzeniem może być hodowany w ogrodach na grządkach oraz w doniczkach. W warunkach domowych roślinę można suszyć zawieszoną w pęczkach w suchym i przewiewnym pomieszczeniu lub zamrozić. Świeże liście z kolei można trzymać w lodówce, najlepiej owinięte wilgotnym ręcznikiem papierowym. Składnikami aktywnymi olejku są m.in. Tymol, karwakrol, borneol, p-cymen oraz linalol. Tymianek zawiera również witaminy (A, C, E, K i witaminy z grupy B) oraz składniki mineralne. Jego nazwa wywodzi się od greckiego słowa thymon, co znaczy „odważny”. Uprawia się go w wielu regionach świata, w tym w Polsce. Ma niewielkie szarozielone liście, owłosioną łodygę i drobne różowe kwiaty. Ziele najlepiej zbierać w słoneczne i bezdeszczowe dni, gdyż wtedy roślina charakteryzuje się najwyższą zawartością olejku eterycznego. Ususzone liście najlepiej przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku, w suchym i chłodnym miejscu. Tymianek zawiera ok. 2, 5% olejku eterycznego, któremu zawdzięcza swoje właściwości sensoryczne oraz zdrowotne. Innymi ważnymi składnikami o leczniczym działaniu są kwasy fenolowe, triterpeny, garbniki oraz flawonoidy. Tymianek właściwy (Thymus vulgaris L.), znany też pod nazwą macierzanka zwyczajna, pochodzi z rejonów śródziemnomorskich, gdzie rośnie dziko.2. Tymianek – właściwości lecznicze
W Egipcie używano go do mumifikacji zwłok oraz jako kadzidło. Ceniono również miód tymiankowy. Olejek tymiankowy zwiększa wydzielanie śluzu, ułatwia odkrztuszanie i zmniejsza nasilenie kaszlu – napar może być pomocny przy suchym kaszlu. Dzięki swoim właściwościom jest składnikiem wielu preparatów na kaszel, m.in. Syropów, tabletek czy leków do inhalacji. Tymianek korzystnie wpływa także na pracę układu pokarmowego, działa wiatropędnie i rozkurczająco, dlatego warto m.in. Dodawać go jako przyprawę do tłustych, ciężkostrawnych dań. Napar może być stosowany w uporczywych biegunkach, ponadto działa uspokajająco i ułatwia zasypianie. Ponadto dzięki dużej zawartości polifenoli tymianek wykazuje działanie antyoksydacyjne. Dobrze jest dobrym wyborem również w przypadku stanów zapalnych jamy ustnej. Jego właściwości antybakteryjne pomagają w walce z trądzikiem. Płukanki z tymianku natomiast dobrze sprawdzą się w przypadku problemów z łupieżem lub przetłuszczaniem się włosów. Następnie należy odstawić na 15 minut do zaparzenia i odcedzić. Lecznicze właściwości tymianku znane i stosowane były już w starożytności. Grecy wykorzystywali go do leczenia chorób płuc oraz chorób wenerycznych, natomiast starożytni Rzymianie leczyli nim padaczkę, kaszel czy rwę kulszową. Obecnie w ziołolecznictwie tymianek stosowany jest przede wszystkim w leczeniu chorób górnych i dolnych dróg oddechowych. Roślina wykorzystywana jest także do łagodzenia chrypki, przy zapaleniu gardła czy bólu zatok. Napar z tymianku wykazuje też właściwości rozgrzewające, a inhalacja z jego użyciem pomoże pozbyć się wydzieliny z nosa, będzie więc dobrym wsparciem w infekcji. Ziele można stosować w celu poprawy apetytu. Olejek tymiankowy jest składnikiem preparatów rozgrzewających stosowanych na bóle mięśniowe, stawowe czy reumatyczne oraz nerwobóle. Co ciekawe, roślina znalazła swoje zastosowanie również w stomatologii – ze względu na właściwości antybakteryjne, przeciwzapalne oraz ściągające jest składnikiem preparatów do płukania jamy ustnej oraz past do zębów. Tymianek jest także wykorzystywany w kosmetyce. Dodatkowo ziele wykazuje działanie łagodzące i lekko ściągające, dzięki czemu nadaje się do pielęgnacji cery wrażliwej. Aby przygotować napar z tymianku, wystarczy 2 łyżki suszonego ziela zalać szklanką wrzącej wody. Taki napar można stosować, by poprawić trawienie lub płukać jamę ustną i gardło, np. W przebiegu infekcji. Jako roślina lecznicza został wymieniony w papirusie Ebersa (staroegipskim poradniku medycznym).
