Toczeń rumieniowaty układowy – objawy, leczenie, dieta
Spis treści
1. Patogeneza tocznia rumieniowatego układowego
W wyniku tej dysfunkcji organizm wytwarza autoprzeciwciała, szczególnie przeciwko składnikom jądra komórkowego, co prowadzi do tworzenia kompleksów immunologicznych. Choroba ma charakter nawrotowy, z okresami remisji i zaostrzeń. Znaczna przewaga zachorowań u kobiet w wieku rozrodczym sugeruje istotne znaczenie czynników hormonalnych w inicjacji i podtrzymywaniu odpowiedzi autoimmunologicznej (M.A. Toczeń rumieniowaty układowy (SLE) to przewlekła choroba autoimmunologiczna, w której układ odpornościowy przestaje prawidłowo rozpoznawać własne komórki i zaczyna je atakować. Kompleksy te odkładają się w różnych narządach, co wywołuje przewlekły stan zapalny i prowadzi do uszkodzeń m.in. Nerek, skóry, stawów czy układu nerwowego. Jej rozwój zależy od współdziałania wielu czynników: genetycznych (np. Warianty genów HLA, deficyty składników dopełniacza), środowiskowych (promieniowanie UV, infekcje, toksyny, palenie tytoniu), hormonalnych (szczególnie wpływ estrogenów) oraz epigenetycznych. Ameer i wsp. 2022). Kluczową rolę odgrywa tutaj utrata tolerancji immunologicznej, która u osób zdrowych zapobiega takim reakcjom.2. <extra_id_0> Polski <extra_id_1> Diagnostyka rumieniowa Polski <extra_id_2> Polski:
Pomocne są tzw. Kryteria klasyfikacyjne. Każde z nich ma przypisaną wartość punktową, a uzyskanie 10 lub więcej punktów pozwala sklasyfikować pacjenta jako chorego na SLE. W diagnozie ważne są także inne przeciwciała, szczególnie anty-dsDNA i anty-Sm, które są charakterystyczne dla tocznia. Ameer i wsp. 2022). Kluczowe znaczenie ma doświadczenie lekarza, który musi ocenić całościowy obraz kliniczny pacjenta i połączyć objawy, wyniki badań laboratoryjnych, obrazowych i często także histopatologicznych. Według najnowszych, z 2019 r. (EULAR/ACR), wymagane są pozytywny wynik testu na przeciwciała przeciwjądrowe (ANA), a następnie analiza obecność innych objawów i wyników badań z różnych układów organizmu, np. Nerwowego, nerek, skóry czy krwi. Choć nie są formalne kryteria diagnostyczne, w praktyce są bardzo przydatne w podejmowaniu decyzji klinicznej. Żaden z tych markerów nie daje jednak 100% pewności, dlatego decyzja o rozpoznaniu zawsze opiera się na całościowej analizie wszystkich dostępnych danych, a nie na pojedynczym badaniu (M.A. Diagnoza tocznia rumieniowatego układowego jest trudna, ponieważ choroba może dawać bardzo różne objawy i nie istnieje jeden test, który jednoznacznie ją potwierdza.3. Wpływ diety na remisję tocznia rumieniowatego
Jednym z najlepiej przebadanych modeli żywieniowych w kontekście SLE jest dieta śródziemnomorska. Ten model żywienia działa przeciwzapalnie, wspiera układ odpornościowy i redukuje prawdopodobieństwo schorzeń układu krążenia, które często współwystępują z toczniem. (C. Częstym problemem u pacjentów leczonych glikokortykosteroidami są nadwaga i otyłość. Redukcja masy ciała może nie tylko poprawić ogólne samopoczucie, ale wpłynąć korzystnie na przebieg choroby, zmniejszając ryzyko powikłań metabolicznych (H. Coraz większą uwagę zwraca się również na naturalne substancje o działaniu przeciwzapalnym i antyoksydacyjnym, np. Na kurkuminę (obecna w kurkumie) oraz polifenole zawarte w owocach, warzywach i zielonej herbacie. Islam i wsp. 2020). Osoby cierpiące na toczeń rumieniowaty muszą ograniczać ekspozycję na światło słoneczne, dlatego też skórna synteza tego składnika może okazać się niewystarczająca. Dodatkowo, warto rozważyć suplementację: – kwasów omega-3 (np. Z oleju rybiego), które mają działanie przeciwzapalne i wspierają układ sercowo-naczyniowy (M.C.S. De Medeiros i wsp. 2019); – witaminy E, która działa antyoksydacyjnie i wspiera odporność (H. Każda suplementacja powinna być dostosowana indywidualnie i prowadzona pod nadzorem lekarza. Tsigalou i wsp. 2020). Opiera się ona na dużej ilości warzyw, owoców, ryb, orzechów, pełnoziarnistych produktów zbożowych i oliwie z oliwek, dzięki czemu dostarcza wielu składników o potwierdzonym działaniu korzystnym dla osób z SLE – m.in. Kwasów omega-3, witamin, składników mineralnych oraz błonnika. Tsigalou i wsp. 2020). Warto więc w takich przypadkach wprowadzić kontrolowane ograniczenie podaży kilokalorii. Jiao i wsp. 2022). Mogą one wspomagać organizm w walce ze stresem oksydacyjnym i łagodzić przebieg choroby (M.A. W kontekście suplementacji niewątpliwą podstawą jest dodatkowa podaż witaminy D. Badania wskazują, że uzupełnienie niedoborów tej witaminy może przynieść potencjalne korzyści w przebiegu choroby, jak również poprawić jakość snu i zmniejszyć zmęczenie. Jiao i wsp. 2022). Choć podstawą leczenia tocznia rumieniowatego układowego pozostaje farmakoterapia, coraz więcej badań wskazuje, że odpowiedni styl życia, zwłaszcza dieta i aktywność fizyczna, może znacząco wspierać terapię, łagodzić objawy choroby i zmniejszać ryzyko powikłań (C.