Tężyczka utajona – diagnostyka, leczenie, dietoterapia
Spis treści
1. Czym jest tężyczka utajona
Chorzy często skarżą się m.in. Na przewlekłe zmęczenie, obniżenie nastroju, jąkanie się, stany lękowe, nawracające bóle głowy, nadmierną potliwość, kołatanie serca, drętwienie kończyn, twarzy i języka czy zaburzenia ze strony układu pokarmowego (W. To stan, w którym w przypadku zadziałania jakiegoś bodźca, np. Silnego stresu, dochodzi do bolesnego skurczu mięśni spowodowanego zaburzeniem równowagi wodno-elektrolitowej, głównie niedoborami magnezu, w połączeniu z hiperwentylacją, czyli zbyt szybkimi i zbyt głębokimi oddechami. Kołłątaj i wsp. 2018). Niestety zdiagnozowanie tężyczki utajonej jest trudne, ponieważ nie daje ona specyficznych objawów.2. Jak diagnozuje się tężyczkę utajoną
W takiej sytuacji warto wykonać tzw. Próbę tężyczkową z wykorzystaniem elektromiografii. Alternatywą jest przeprowadzanie testów na objawy Chvostka, Trousseau i Lusta. Test Trousseau polega na intensywnym napompowaniu mankietu do mierzenia ciśnienia na ramieniu pacjenta, co prowadzi do zaciśnięcia naczyń krwionośnych, co może wywołać spazmy mięśni. Góralska, M. Bednarczuk 2017). Sprawa komplikuje się jednak przy tężyczce utajonej, ponieważ bardzo często wyniki nie pokazują żadnych odchyleń od normy. Jest to jednak badanie trudno dostępne i dość kosztowne, dlatego jego wykonanie nie zawsze jest możliwe. Test Chvostka polega na uderzeniu w okolicę nerwu twarzowego, co może wywołać mimowolne skurcze mięśni. Test Lusta z kolei manifestuje się poprzez skurcz mięśni strzałkowych oraz odwiedzenie stopy w reakcji na uderzenie w nerw strzałkowy wspólny (M. Popow, T. W przypadku klasycznej odmiany tężyczki podstawą do postawienia diagnozy są badania laboratoryjne, w których obserwuje się obniżone stężenia magnezu, wapnia lub potasu we krwi, a także zaburzenia w gospodarce wapniowo-fosforanowej.3. Jak leczyć tężyczkę utajoną
Dodatkowo kluczowym elementem terapii jest stała opieka neurologa, endokrynologa oraz psychiatry lub psychologa. Terapia farmakologiczna, terapia poznawczo-behawioralna oraz wsparcie psychoterapeutyczne mogą być niezwykle skuteczne w łagodzeniu objawów oraz poprawie jakości życia pacjentów. W przypadku tężyczki utajonej długoterminowa opieka medyczna oraz współpraca z różnymi specjalistami są konieczne dla skutecznej kontroli choroby i poprawy dobrostanu pacjenta (Myśliwiec J. 2017). Standardową metodą działania jest włączenie suplementacji magnezu, wapnia i witaminy D3, co ma na celu przywrócenie prawidłowej równowagi elektrolitowej i mineralnej organizmu. Specjaliści z zakresu zdrowia psychicznego odgrywają szczególnie istotną rolę w leczeniu tężyczki utajonej ze względu na często występujące objawy takie jak stany lękowe, depresja czy zaburzenia nastroju. Ponadto niezwykle istotne są monitorowanie stanu pacjenta i regularne badania laboratoryjne w celu oceny skuteczności terapii i ewentualnej konieczności modyfikacji schematu leczenia. Leczenie tężyczki utajonej różni się od postępowania w przypadku jawnej odmiany, a podstawą jest znalezienie konkretnej przyczyny jej występowania.4. Dietoterapia tężyczki utajonej
Podstawą diety przy wspomaganiu leczenia tężyczki utajonej jest odpowiednia podaż składników mineralnych, zwłaszcza magnezu, który zmniejsza przepuszczalność błon komórkowych i chroni organizm przed zaburzeniami gospodarki elektrolitowej.5. Co wpływa na przyswajalność magnezu?
Warto też włączyć do jadłospisu produkty fermentowane, takie jak kiszonki, jogurty naturalne czy kefiry, a także rozważyć zwiększenie spożycia zwierzęcych źródeł białka, laktozy i nienasyconych kwasów tłuszczowych. Organizm najlepiej przyswaja magnez ze źródeł naturalnych, czyli pożywienia, ale dodatkowa suplementacja jest zazwyczaj nieunikniona. Nie zaleca się z kolei stosowania diety bogatej w tłuszcze zwierzęce i glukozę oraz diety bogatoresztkowej (czyli wysokobłonnikowej). Aby dodatkowo wesprzeć wchłanianie tego istotnego pierwiastka, zaleca się szczególne zwrócenie uwagi na odpowiednią podaż witamin B6 i D3, których niedobory utrudniają absorpcję.6. Źródła magnezu
Warto również dodać, że świetnym źródłem magnezu jest woda wysokozmineralizowana (U. Schmidt, K. Magnez znajduje się przede wszystkim w pełnoziarnistych produktach zbożowych, jak pełnoziarnisty chleb, brązowy ryż czy płatki owsiane. Gröber, J. Kisters 2015). Duże ilości tego pierwiastka zawierają również orzechy, pestki, nasiona roślin strączkowych, warzywa zielonolistne (szpinak, jarmuż itp.), kakao, sery podpuszczkowe oraz niektóre gatunki ryb, w tym łosoś, makrela czy sardynki.7. Równie istotne wapń i potas
Spożywanie produktów bogatych w ten składnik, takich jak produkty mleczne, zielone warzywa liściaste, jaja, tofu i jego przetwory, czy ryby, jest kluczowe dla utrzymania jego prawidłowego stężenia w organizmie (G. Potas z kolei bierze udział w funkcjonowaniu układów nerwowego i mięśniowego, a także utrzymaniu prawidłowego ciśnienia tętniczego krwi. Ich regularne włączanie do diety może więc wspomóc leczenie tężyczki (B.F. Clegg 2016). Wapń odgrywa istotną rolę nie tylko w budowie układu kostnego i zębów, ale także w regulacji funkcji mięśniowych, przewodzeniu impulsów nerwowych oraz krzepnięciu krwi. Cormick i wsp. 2021). Produktami bogatymi w ten składnik są np. Banany, morele, pomidory, ziemniaki, szpinak czy orzechy. Palmer, D.J. Jednym z ważniejszych celów w leczeniu tężyczki jest osiągnięcie równowagi elektrolitowej, w której skład oprócz magnezu wchodzą m.in. Wapń i potas, dlatego odpowiednia podaż tych dwóch pierwiastków jest równie istotna.8. Psychologiczne wsparcie w leczeniu tężyczki utajonej
Podczas sesji terapeutycznych pacjenci mogą dzielić się swoimi obawami, frustracjami oraz trudnościami związanymi z przebiegiem choroby. Terapia może również pomóc pacjentom w zmianie szkodliwych wzorców myślenia i zachowania, które mogą nasilać objawy tężyczki. Nie bez znaczenia mogą okazać się też wszelkiego rodzaju grupy wsparcia, w których pacjenci dzielą się swoimi doświadczeniami, wymieniają się poradami oraz wzajemnie motywują do walki z chorobą. Pomagają pacjentom w radzeniu sobie zarówno z fizycznymi, jak i psychicznymi aspektami choroby. Psychologiczne wsparcie w leczeniu tężyczki utajonej jest niezwykle istotne, ponieważ choroba ta często prowadzi do doświadczania silnego stresu, lęku oraz depresji u pacjentów. Terapeuci pomagają im identyfikować negatywne myśli i emocje, a także rozwijać strategie radzenia sobie z nimi. Dodatkowo techniki relaksacyjne, jak medytacja, głębokie oddychanie czy joga, często są wykorzystywane w terapii w celu redukcji napięcia mięśniowego oraz zmniejszenia stresu i lęku. Wszystkie te metody terapeutyczne mogą być skutecznym uzupełnieniem leczenia tężyczki utajonej. Ważne są indywidualne podejście do każdego przypadku oraz współpraca z zespołem specjalistów. Terapia psychologiczna może być skutecznym uzupełnieniem leczenia farmakologicznego i dietetycznego i pomagać pacjentom w radzeniu sobie z różnorodnymi aspektami choroby.