Szukaj
Język
Tarczyca – najczęstsze choroby
Spis treści
1. Tarczyca – krótka charakterystyka
Obejmuje tzw. Przewód krtaniowo-tchawiczy i jest bogato unaczyniona przez cztery tętnice tarczowe. Zbudowana jest z dwóch symetrycznych płatów połączonych cieśnią. Strukturami tworzącymi gruczoł tarczowy są zraziki, pęcherzyki gruczołowe, komórki cylindryczne, pęcherzykowe oraz okołopęcherzykowe komórki C. Wraz z gruczołami przytarczycznymi zapewnia prawidłowe funkcjonowanie ludzkiego ustroju. Gruczoł tarczowy jest strukturą decydującą już w życiu płodowym o jakości naszego przyszłego życia. Zatem zaburzenia w funkcjonowaniu tarczycy, a co za tym idzie – nieprawidłowości w wydzielaniu hormonów, mają znaczący wpływ na zdrowie i rozwój człowieka. Jest nieparzystym, jednym z największych gruczołów dokrewnych. Prawidłowo rozwinięta, swoim kształtem przypomina literę H. W całości pokryta jest podwójną, łącznotkankową torebką zespoloną z miąższem, mieszczącą zarówno większe naczynia krwionośne, jak i gruczoły przytarczyczne. Gruczoł tarczowy ma złożoną budowę anatomiczną oraz odgrywa istotną rolę w naszym organizmie. Odpowiedzialny jest za wydzielanie hormonów, których deficyt bądź nadwyżka mają niebagatelny wpływ na stan zdrowia. Wytwarzane przez niego inkrety regulują najważniejsze procesy życiowe. W niektórych przypadkach prowadzą nawet do ciężkiego upośledzenia umysłowego zwanego matołectwem. Znajduje się na przedniej powierzchni szyi, przed tchawicą i krtanią.2. Tarczyca – hormony
Do hormonów wydzielanych przez gruczoł tarczowy zalicza się trijodotyroninę (T3) oraz tetrajodotyroninę (T4), zwaną również tyroksyną. Do czynników regulujących wytwarzanie tego hormonu i hamujących jego sekrecję należą trijodotyronina, dopamina, somatotropina oraz estrogeny. Hormony tarczycy są niezbędne do utrzymania właściwej czynności procesów metabolicznych. Mają wpływ na przemiany kreatyny w mięśniach, prawidłowe funkcjonowanie gospodarki wapniowej i wodno-elektrolitowej, regulują skurcze mięśni szkieletowych, a także wpływają na procesy dojrzewania skóry, syntezę i wykorzystanie witamin oraz czynność układu krwiotwórczego. Natomiast konsekwencjami nadmiaru hormonów tarczycy są spadek masy ciała pomimo wzmożonego łaknienia, wzrost ciepłoty ciała, luźne stolce, wysoki wzrost, stany nadmiernego wychudzenia i wyniszczenia organizmu, uszkodzenie mięśni szkieletowych i mięśnia sercowego, hipocholesterolemia, hiperglikemia, wzmożona diureza, wzrost zapotrzebowania na witaminy B1 i C oraz osteoporoza. W mechanizmie tym uczestniczą tyreoliberyna oraz tyreotropina (TSH). Zarówno nadmiar, jak i niedobór tyreotropiny wiążą się z nieprawidłowościami w funkcjonowaniu tarczycy. Przeciwnie natomiast działają kortyzol i noradrenalina. Wpływają na układ kostny, ośrodkowy układ nerwowy, regulują metabolizm tłuszczów, węglowodanów i białek. Do skutków niedoboru trijodotyroniny i tetrajodotyroniny zalicza się m.in. Przyrost masy ciała, zaparcia, obniżenie ciepłoty ciała, niski wzrost, upośledzenie umysłowe, żółtawe zabarwienie skóry spowodowane nagromadzeniem w niej karotenoidów, niedobór witaminy B12, niedokrwistość, obrzęki, hipoglikemię oraz hipercholesterolemię. Zjawisko wytwarzania hormonów przez tarczycę jest ściśle powiązane z tzw. Ujemnym sprzężeniem zwrotnym zachodzącym pomiędzy podwzgórzem, przysadką a tarczycą.3. Tarczyca – najczęstsze choroby
Poniżej wymieniono najczęściej występujące jednostki chorobowe gruczołu tarczowego.4. <extra_id_0> Choroba Hashimoto Polski: <extra_id_1>
Choroba Hashimoto jest wynikiem zaburzeń w układzie immunologicznym. U chorych obserwuje się obecność przeciwciał przeciw peroksydazie tarczycy (anty-TPO) oraz przeciw tyreoglobulinie (anty-Tg), u niektórych osób także przeciwciał blokujących wiązanie z receptorem dla TSH lub autoprzeciwciał skierowanych przeciwko komórkom okładzinowym żołądka, czynnikowi Castle’a czy korze nadnerczy. Alarmującymi symptomami sugerującymi konieczność wykonania badań w kierunku zdiagnozowania Hashimoto mogą być lekkie pobolewanie w okolicy szyjnej lub bolesne powiększenie tarczycy, ból podczas przełykania, osłabienie i stan podgorączkowy. Ze względu na fakt, że daje nikłe objawy kliniczne, często pozostaje niezdiagnozowane. Charakteryzuje się powstawaniem twardego wola, zmian zapalnych w obrębie gruczołu oraz wytwarzaniem przeciwciał, które niszczą tarczycę. Przebieg choroby jest zróżnicowany i początkowo może wiązać się z występowaniem objawów nadczynności tarczycy, a wraz z rozwojem choroby może prowadzić do niedoczynności tarczycy. – przewlekłe schorzenie nazywane też autoimmunologicznym lub limfocytarnym zapaleniem tarczycy.5. Niedoczynność tarczycy
Hipotyreozę można podzielić na pierwotną i wtórną oraz wrodzoną i nabytą. Wtórna postać natomiast może wynikać z zaburzeń w obrębie przysadki mózgowej czy podwzgórza. Symptomów tejże choroby jest wiele i dotyczą licznych układów. – zwana również hipotyreozą. Pierwotna postać może być wywołana m.in. Opisaną wcześniej chorobą Hashimoto, rozległą resekcją miąższu tarczycy, radioterapią gruczołu, wrodzonym deficytem syntezy hormonów tarczycowych czy znacznym nadmiarem jodków. Niedoczynność tarczycy diagnozowana jest zazwyczaj w zaawansowanym stadium, kiedy objawy są bardzo łatwo zauważalne. Do tych, które w szczególny sposób powinny zwrócić naszą uwagę i skłonić do wykonania badań, należą: zwiększenie masy ciała przy miernym łaknieniu, suchość i łuszczenie skóry, ciągłe uczucie zmęczenia, senność, uporczywe zaparcia, bóle wieńcowe oraz osłabienie pamięci. Jest to choroba związana z zaburzeniami sekrecji, a konkretniej z niedostatecznym wydzielaniem hormonów tarczycy oraz występowaniem stanów patologicznych wynikających z ich niedoboru bądź braku.6. Nadczynność tarczycy
Istnieje wiele czynników wpływających na powstanie hipertyreozy. Oprócz objawów będących specyficznymi symptomami dla określonej choroby przebiegającej z nadczynnością tarczycy wyróżnia się także szereg innych, typowych dla stanu nadmiernej sekrecji hormonów tarczycowych. – zwana także hipertyreozą. Za najczęstsze uznaje się choroby Gravesa-Basedowa, Plummera oraz Goetscha. Do najczęstszych zalicza się: arytmię, kołatanie serca, tzw. Bóle stenokardialne, zmniejszenie masy ciała przy wzmożonym łaknieniu, nadpobudliwość, bezsenność, drżenie rąk, ciepłą, wilgotną i aksamitną skórę. Jest zespołem objawów klinicznych wynikających z nadmiaru trijodotyroniny i tetrajodotyroniny w ustroju.7. Tarczyca – dietetyczne wsparcie
Funkcjonowanie gruczołu tarczowego można poprawić dzięki uwzględnieniu w diecie kilku ważnych witamin i składników mineralnych. Należą do nich: .8. <extra_id_0> Tomasz <extra_id_1> Tomasz <extra_id_2> Tomasz Selen English:
Przyczynia się do pogorszenia przyswajania jodu, a co za tym idzie – nasila objawy hipotyreozy oraz powoduje obniżenie wytwarzania trijodotyroniny w tkankach i spadek jej stężenia we krwi. Spożycie skorupiaków, ryb morskich, mleka i jego przetworów, jaj, grzybów, czosnku i roślin strączkowych zapewni odpowiednią podaż selenu; Deficyt selenu ma groźne skutki dla gruczołu tarczowego. Ponadto może prowadzić również do oksydatywnego niszczenia tarczycy czy wzrostu zachorowalności na autoimmunologiczne zapalenie tarczycy lub wole obojętne tarczycy. – mikropierwiastek stanowiący składnik dejodynazy jodotyroniny, wpływającej na metabolizm hormonów tarczycy, uczestniczy w przemianie tyroksyny do trijodotyroniny.9. Żelazo
Dobrymi źródłami żelaza są podroby, natka pietruszki, rośliny strączkowe, mięso, jaja oraz produkty zbożowe; Niedobory tego pierwiastka mogą skutkować zmniejszeniem ich syntezy, wzmożonym wydzielaniem tyreotropiny oraz powiększeniem gruczołu tarczowego i powstaniem hipotyreozy. – mikroelement uczestniczący w biosyntezie hormonów tarczycy.10. <extra_id_0> Tytuł: <extra_id_1> Witamina A <extra_id_2>
Witaminę A znajdziemy w marchwi, natce pietruszki, szpinaku, jarmużu, brokułach, morelach, brzoskwiniach, mleku i jego przetworach, maśle, jajach oraz podrobach; Ze względu na to, że trijodotyronina i tetrajodotyronina są niezbędne w procesie przemian β-karotenu w retinol oraz ułatwiają jego absorpcję, chorzy na niedoczynność tarczycy są szczególnie narażeni na jej niedobór. – uczestniczy w metabolizmie hormonów tarczycowych.11. <extra_id_0> Tytuł: <extra_id_1> Witamina D <extra_id_2>
To właśnie dlatego witamina D jest taka istotna dla osób z problemami w obrębie gruczołu tarczowego. Z żywności możemy pokryć jedynie ok. 10–20% zapotrzebowania na witaminę D, spożywając m.in. Ryby, oleje roślinne, grzyby, orzechy czy obligatoryjnie wzbogacane tłuszcze do smarowania; Jak wiadomo, stany chorobowe tarczycy mocno wiążą się z nieprawidłowościami w tkance kostnej, a hormony tarczycy są niezbędne do prawidłowego rozwoju kośćca. Należy pamiętać, że witamina ta w 80% syntetyzowana jest endogennie wskutek ekspozycji skóry na promienie słoneczne. – za jej główne zadanie uznaje się regulację gospodarki wapniowo-fosforanowej.12. <extra_id_0> Tytuł: <extra_id_1> Witamina E <extra_id_2>
Dostarczymy ją, spożywając np. Tłuszcze roślinne, orzechy, warzywa czy produkty zbożowe; Co więcej, witamina E wywiera wpływ na czynność wydzielniczą przedniego płata przysadki mózgowej, a tym samym również na sekrecję tyreotropiny. – jest istotna dla funkcjonowania gruczołu tarczowego, ponieważ stabilizuje błony komórkowe, dzięki czemu zapewnia łatwiejsze oddziaływanie trijodotyroniny i tyroksyny na komórki.13. <extra_id_0> Niacyna <extra_id_1> Przeczytaj więcej <extra_id_2> Niacyn
Niacynę znajdziemy np. W kurczaku, indyku, rybach, orzechach ziemnych czy produktach z pełnego ziarna. W przypadku chorób tarczycy warto wybrać się do dietetyka klinicznego. Jeżeli jednak z jakichś powodów wizyta u dietetyka nie jest możliwa, warto uwzględnić w swoim jadłospisie opisane w artykule składniki odżywcze. – niezbędna do syntezy tyroksyny. Wpływ odżywiania na stan ludzkiego zdrowia jest bardzo duży, o czym w dzisiejszych czasach wiele się mówi. Ułoży on indywidualny plan żywieniowy, który z pewnością poprawi pracę tarczycy i wpłynie na jakość życia. Pamiętajcie jednak, że opłaca się inwestować w zdrowie, bo jest to najlepsza inwestycja, jakiej możecie dokonać. Stosowana w leczeniu m.in. Choroby Gravesa-Basedowa, wola obojętnego czy wola guzowatego.
