Sztuka manipulacji – jak producenci wpływają na nasze wybory żywieniowe
Spis treści
1. Wpływ reklam na wybory żywieniowe
Pełni głównie funkcje informacyjną i sprzedażową, ale także edukacyjną i konkurencyjną. Wielokanałowość sprawia, że użytkownik jest bombardowany z każdej strony ogromną ilością informacji. Z jednej strony dzięki marketingowi odbiorcy zdają sobie sprawę z różnorodności ofert dostępnych na rynku i mogą sami zdecydować, który produkt najbardziej im odpowiada. Aby prawidłowo korzystać z wszechobecnych reklam, należy rozwijać umiejętność krytycznego myślenia i samodzielnego weryfikowania jakości promowanych produktów, np. Poprzez czytanie etykiet. Poprzez wykorzystywanie haseł przekonujących o tym, że dany produkt korzystnie wpływa na stan zdrowia, samopoczucie, wygląd czy sylwetkę marketerzy zwiększają sprzedaż. Częstym zabiegiem jest także wykorzystywanie braku czasu konsumentów. Inną metodą jest z kolei kreowanie poczucia braku wśród odbiorców reklam. Świetnym przykładem tego typu działania są reklamy suplementów diety. Dla przykładu – wiele przekazów reklamowych przedstawia radosne grupy znajomych, które cieszą się z jedzenia. Jest to narzędzie marketingowe wykorzystywane na szeroką skalę przez wszystkich producentów. Przede wszystkim reklamy pozwalają na zbudowanie wśród konsumentów świadomości istnienia danej marki lub produktu. Ma to zarówno swoje plusy, jak i minusy. Z drugiej jednak strony może to być przytłaczające i utrudniać dokonywanie świadomych wyborów. Innym aspektem związanym z marketingiem żywieniowym jest kreowanie potrzeb, które wcześniej nie istniały lub konsument nie był ich świadomy. Reklamy wpływają także na kreowanie trendów żywieniowych, a także wykorzystują istniejące już trendy, aby zwiększyć przychody firmy. Marketingowcy nierzadko podkreślają, że ich produkty są szybkie i wygodne w przygotowaniu, dzięki czemu przekonują do zakupu osoby z napiętym harmonogramem. Sugeruje się, że bez danego produktu konsument będzie mniej zdrowy lub mniej szczęśliwy. Warto mieć jednak świadomość, że reklamy wywierają największy wpływ na emocje, uczucia i pragnienia i w ten sposób zachęcają do zakupu danego produktu. Bardzo dużą rolę przy dokonywaniu wyborów żywieniowych odgrywają reklamy, zarówno te emitowane w telewizji, jak i social mediach.2. Kto jest najbardziej podatny na wpływ reklam
Nowicki 2018). Zachęcane są głównie wpadającymi w ucho liniami melodycznymi i kolorowymi obrazkami. Przede wszystkim dlatego, że mają duży wpływ na zakupy dokonywane przez rodziców i często nawet same decydują, co znajdzie się w koszyku zakupowym. Co ciekawe, treści kierowane do tej grupy są znacznie głośniejsze niż te kierowane do innych użytkowników (B. Okazuje się, że znacznie bardziej podatne na wpływ reklamy są kobiety. Grupą, na którą przekazy reklamowe wywierają największy wpływ, są dzieci, które oglądają nawet do 40 tysięcy reklam rocznie. Reklamy są kierowane do najmłodszych z kilku powodów. Niestety umiejętność krytycznego myślenia nie jest u dzieci jeszcze rozwinięta. Hoffman 2019). Mężczyźni są na nią bardziej odporni, podobnie jak osoby starsze i lepiej wykształcone (R.3. Zagrożenia związane z reklamą żywności
Warto również podkreślić, że osoby przedstawione w treściach marketingowych są przeważnie bardzo szczupłe i atrakcyjne, co może budzić u odbiorców przekonanie, że tego rodzaju produkty nie są zagrożeniem dla ich sylwetki. Maksymiuk, A. Ważnymi aspektami są także marnowanie żywności i generowania odpadów. Jednym z zabiegów często stosowanych przez sklepy oraz producentów jest wprowadzenie obniżek w przypadku zakupu tzw. Wielopaków. Największym zagrożeniem związanym z wszechobecnymi reklamami żywności jest to, że najczęściej promowane są wysokoenergetyczne i wysokoprzetworzone produkty, których nadmiar może prowadzić do rozwoju nadmiernej masy ciała, a w konsekwencji – do otyłości. Z kolei u osób z większą świadomością żywieniową może to prowadzić do rozwoju zaburzeń odżywiania, przede wszystkim bulimii (R.A. Jasielska 2014). Reklamy zachęcają do zakupu dużej ilości produktów, często zupełnie niepotrzebnych, które niestety ostatecznie lądują w śmietnikach. Innym sposobem jest też podkreślanie świeżości jako jednego z atutów danego produktu, co sprawia, że konsument decyduje się na robienie niepotrzebnych zapasów, które niestety mogą się zepsuć. Problemem jest również to, że przekazy reklamowe zachęcają nie tylko do spożywania produktu danego producenta, ale danej grupy produktów ogólnie, co znacząco zwiększa sprzedaż niezdrowej żywności.4. <extra_id_0> Positive <extra_id_1> Pozytywne <extra_id_2> Pozytywnie
Warto jednak, aby marketerzy pamiętali, że tego rodzaju reklamy muszą być równie kreatywne, chwytliwe i tak samo pobudzać zmysły odbiorców. Promowanie zdrowej żywności wywiera bezpośredni wpływ głównie na dorosłych, ale dzięki temu, że preferencje żywieniowe dzieci kształtowane są m.in. Poprzez obserwację najbliższego otoczenia, pośrednio wpływa to również na przyszłe wybory żywieniowe dzieci. Motywuje to producentów do poprawiania istniejących już produktów oraz kreowania nowych, co jest korzystne także dla klientów. Zmniejszyłyby się również wydatki na ochronę zdrowia. Reklama ze względu na swój szeroki zasięg ma ogromny potencjał w kontekście promocji zdrowego stylu życia, w tym prawidłowego odżywiania. Reklama może być również świetnym narzędziem do prowadzenia edukacji żywieniowej. Inną zaletą reklam żywności jest możliwość budowania świadomości wśród konsumentów – przede wszystkim dotyczącej istnienia różnych marek, ale także ich pochodzenia, wartości i jakości. Światowa Organizacja Zdrowia podkreśla, że gdyby dopuszczalne były wyłącznie reklamy zdrowej żywności, liczba osób otyłych byłaby znacznie mniejsza. Pokazuje to, jak ogromną siłę ma przekaz reklamowy (WHO 2016). Te same zabiegi wykorzystywane przez producentów przy promowaniu fast foodów mogą zostać użyte przy popularyzowaniu zdrowej żywności.