Szukaj
logo
Szukaj
Artykuł jest w trybie podglądu

Szparagi – przepisy, właściwości, porady

Strona główna Artykuły Szparagi – przepisy, właściwości, porady

Szparagi – przepisy, właściwości, porady

Grono smakoszy zwiększa się z każdym sezonem. W starożytności szparagi były cenionymi warzywami, w Egipcie znane były już ok. 3000 lat p.n.e., zostały docenione także przez Rzymian. Nic dziwnego, szparagi nie tylko mają niesamowity smak i aromat, ale są również skarbnicą witamin oraz związków mineralnych wykazujących właściwości lecznicze. Obecnie uprawia się je prawie we wszystkich krajach europejskich, także w Polsce.

Spis treści

1. Pochodzenie szparagów

W starożytnym Rzymie szparagi cieszyły się ogromnym powodzeniem nie tylko dzięki swoim walorom smakowym, lecz również właściwościom leczniczym. Jednak do największych producentów szparagów należą Chiny, Peru, Stany Zjednoczone, Niemcy oraz Hiszpania. Zajmują one ok. 1700 ha, dzięki czemu można rocznie wyprodukować 4000 ton tych warzyw. Warzywa pochodzą z Azji oraz Europy, głównie z Włoch, ponieważ stamtąd szparagi rozpoczęły swoją wędrówkę po Europie. Obecnie szparagi uprawiane są na całym świecie. W Polsce również możemy znaleźć uprawy szparagowe. Nazwa szparagów, asparagus, pochodzi z języka greckiego i oznacza „młody pęd”.

2. Rodzaje szparagów

Ten rodzaj szparagów jest najbardziej popularny, zwłaszcza w Europie. Znane są również szparagi zielone, które hodowane są w świetle, dzięki czemu podlegają procesowi fotosyntezy. W przeciwieństwie do białych szparagów zielone szparagi posiadają wyrazisty i lekko pikantny smak. Szparagi możemy podzielić m.in. W zależności od sposobu ich uprawy. Wyróżniają się delikatnym i łagodnym smakiem. Ta odmiana cieszy się dużą popularnością głównie w Stanach Zjednoczonych, natomiast w Polsce są mniej znane. Istnieje także odmiana fioletowa szparagów, jednak jest rzadziej spotykana. Na rynku dostępne są szparagi bielone (szparagi białe), które uprawiane są w specjalnych kopcach, ich wypustki rosną w ziemi, gdzie nie mają dostępu do światła.

3. Właściwości odżywcze i zdrowotne szparagów

W wielu publikacjach naukowych zwraca się uwagę na istotne składniki odżywcze, w tym biologicznie czynne związki zawarte w szparagach. Wśród związków bioaktywnych można znaleźć flawonoidy i fitosterole. Warto także zwrócić uwagę na takie związki jak glutation czy inulina. Z kolei zawarta w szparagach inulina to naturalny prebiotyk wspierający rozwój mikroflory jelitowej. Podkreśla się korzystny efekt spożycia szparagów przez kobiety w ciąży lub planujące ciążę. Kwas foliowy pozwala zmniejszyć ryzyko urodzenia dziecka z wadą cewy nerwowej lub z wadami wrodzonymi. Według publikacji naukowych szparagi mogą także pozytywnie wpływać na gospodarkę insulinową, poprawiać wydzielanie insuliny koniecznej do utrzymania normoglikemii. Błonnik reguluje procesy trawienia, wspomaga wypróżnianie oraz obniża stężenie cholesterolu we krwi. Dzięki zawartym w szparagach karotenoidom nasze oczy chronione są przed szkodliwym działaniem promieniowania ultrafioletowego oraz przed wieloma innymi schorzeniami. Ponadto są lekkostrawne i wykazują właściwości detoksykacyjne. Pozwalają pozbyć się nadmiaru płynów oraz soli, co ma istotne znaczenie dla osób cierpiących na obrzęki, nadciśnienie czy mających problem z sercem. Glutation zawarty w szparagach pomaga neutralizować związki rakotwórcze, dzięki czemu może stanowić element prewencji w walce z nowotworami. Kryją w sobie szereg witamin i składników mineralnych, które czynią szparagi niezwykle cennym warzywem dla naszego zdrowia. Wymienia się m.in. Karotenoidy, witaminy C, E, K, witaminy z grupy B, wapń, fosfor, potas, jod, magnez, żelazo czy cynk. Spośród licznych aminokwasów zawartych w szparagach najbardziej charakterystyczny jest kwas asparaginowy, który ułatwia koncentrację, uczenie się oraz zapamiętywanie. Glutation to białko, które wzmacnia układ immunologiczny, wspomaga wątrobę, neutralizuje substancje rakotwórcze czy spowalnia procesy starzenia się skóry. Nazwa gatunkowa szparagów to officinalis, czyli „lekarski”, co związane jest z ich dobroczynnym wpływem na zdrowie. Wszystko to za sprawą kwasu foliowego, w który obfitują szparagi. Ponadto spowalnia procesy starzenia oraz wspomaga układ krążenia. Istotne znaczenie ma także błonnik pokarmowy obecny w szparagach. Ponadto dieta bogata w błonnik znacznie redukuje prawdopodobieństwo zachorowania na raka jelita grubego, choroby układu sercowo-naczyniowego czy cukrzycę. Jak już wcześniej wspomniano, szparagi zaliczane są do warzyw niskokalorycznych, dzięki czemu bez obaw mogą być spożywane przez osoby dbające o smukłą sylwetkę. Dzięki obecności asparaginy szparagi wykazują działanie moczopędne, wspomagają pracę nerek. Warto także zwrócić uwagę na właściwości antykancerogenne szparagów. Szparagi mimo niskiej wartości energetycznej (20 kcal/100 g) oraz zawartości 95% wody charakteryzują się wysoką wartością odżywczą.

4. Sposób przyrządzenia szparagów – porady praktyczne

Pamiętajmy, aby szparagi obierać od góry pod główką do dołu, odcinając twarde, zdrewniałe końce. W przypadku tej odmiany wystarczy jedynie obciąć lub odłamać zdrewniałe końcówki. Najlepiej gotować szparagi w całości, w wysokim i wąskim naczyniu. Szparagi zalewa się osolonym wrzątkiem (ewentualnie z dodatkiem cukru). Szparagi powinny być gotowane pod przykryciem, na średnim ogniu. Czas gotowania zależy od grubości oraz świeżości szparagów. Warzywa wyjmujemy, gdy czubki są miękkie, końce natomiast mogą być twardawe. Sposób przygotowania szparagów zależy od ich odmiany. Natomiast szparagi zielone nie wymagają wcześniejszego obierania. Odpadki możemy wykorzystać i ugotować ze szparagami lub osobno. Aby szparagi przylegały do siebie, należy delikatnie związać je w pęczki. Opcjonalnie można dodać odrobinę masła. Zieloną odmianę szparagów należy gotować ok. 10 minut, natomiast białą nieco dłużej, ok. 15 minut. Woda powinna całkowicie przykryć szparagi. Wywar z ugotowanych szparagów możemy użyć np. Do przygotowania zupy szparagowej lub sosu. Tak więc białą odmianę należy na początku obrać.

5. Szparagi – przepis

Wszystko razem mieszamy. Dokładnie je myjemy, odłamujemy twarde końce i obieramy. Pojedyncze płaty łososia smarujemy wcześniej przyrządzonym serkiem, następnie układamy szparagi i zawijamy. Całość pieczemy w 200°C przez ok. 12 minut. Tak przyrządzonego łososia możemy podać np. Z porcją brązowego ryżu (ok. 50 g). Łączna wartość energetyczna dania – 633 kcal. Sposób przygotowaniaSerek ricotta przekładamy do miseczki, dodajemy świeżo posiekane liście bazylii, sok ze świeżo wyciśniętej cytryny oraz pieprz i sól. Następnie przygotowujemy szparagi. Szparagi gotujemy przez ok. 10 minut w lekko osolonej wrzącej wodzie. W ten sposób przygotowanego łososia przekładamy na blaszkę do pieczenia lub do naczynia żaroodpornego, łososia smarujemy oliwą i posypujemy startą skórką z cytryny. Upieczonego łososia przekładamy na talerz i posypujemy koperkiem. Wartość odżywcza dania– białko 40, 4 g, – tłuszcze 34, 9 g, – węglowodany 38 g, – błonnik 6, 4 g. Aromatyczny łosoś ze szparagami Składniki: – filet z łososia ok. 150 g, – zielone szparagi 120 g, – serek ricotta 50 g, – świeże liście bazylii 3 g, – sok z cytryny 3 g, – oliwa z oliwek 8 g, – sól, pieprz czarny, – koperek, – skórka z cytryny.

Kategorie:
Zródło

Cieślik E., Siembida A., Charakterystyka wartości odżywczej i właściwości prozdrowotnych szparaga lekarskiego (Asparagus officinalis L.), „Postępy Fitoterapii” 2011, 4, 275–281.
Mierzejewska A., Właściwości szparagów. Szparagi – bomba witaminowa i lekarstwo, „Food Forum” 2017, 3(19), 34–36.
Szustakowska-Chojnacka M., 100 roślin w twojej kuchni, Warszawa 2015, 277–281.
Asparagus, USDA Nutrition Database.