Szukaj
Język
Świąteczne przyprawy – właściwości zdrowotne
Spis treści
1. Goździki
Goździki znane są z właściwości odkażających, ponieważ wykazują silne działanie antybakteryjne. Związek ten, należący do grupy fenoli, nadaje przyprawie charakterystyczny, wyrazisty zapach oraz słodkawy i lekko piekący smak. Fujisawa, Y. Ulanowska, B. Taleuzzaman i wsp. 2021). Goździki mogą być pomocne w leczeniu przeziębienia, stanów zapalnych jamy ustnej (m.in. Anginy, aft, grzybicy języka) oraz łagodzeniu bólu zębów i objawów paradontozy. Podkreślają aromat wigilijnych dań i napojów, mogą być także składnikiem marynat, sosów, kompotów i wypieków. Substancją, która za to odpowiada, jest eugenol. Istnieją liczne badania potwierdzające działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe i znieczulające eugenolu (S. Murakami 2016; M. Olas 2021; M. Właściwości te są wykorzystywane od dawna w medycynie tradycyjnej. Popularne w świątecznym okresie goździki to nierozkwitłe, wysuszone pączki kwiatowe drzewa goździkowego.2. Anyż
Anyż charakteryzuje się wieloma właściwościami leczniczymi, co wynika głównie z obecności anetolu. Pobudza wydzielanie śluzu, dzięki czemu działa wykrztuśnie. Innym istotnym składnikiem obecnym w anyżu jest kwas szikimowy. Anyż może być dodawany do potraw i świątecznych wypieków w postaci całych gwiazdek lub zmielonej (najlepiej bezpośrednio przed użyciem). Stosowany jako przyprawa anyż gwiaździsty to wysuszone owoce wiecznie zielonego drzewa o nazwie badian właściwy. Działa przeciwbakteryjnie, przeciwgrzybiczo i przeciwbólowo, dlatego pomaga w leczeniu infekcji. Ponadto anyż wykazuje właściwości rozkurczowe i wiatropędne, a także zwiększa wytwarzanie soków żołądkowych – właśnie dlatego wspomaga trawienie i jest skutecznym środkiem na niestrawność. Związek ten wykorzystuje się do syntezy oseltamiwiru – leku stosowanego w przypadku grypy. Można także przygotować z niego rozgrzewający napar, syrop do herbaty bądź aromatyczny likier poprawiający procesy trawienne. Zgodnie z nazwą ma kształt ośmioramiennych gwiazdek, które wypełnione są nasionami.3. Gałka muszkatołowa
Zawarte w niej substancje wspomagają trawienie, działają wiatropędnie i przeciwbiegunkowo. Stosuje się ją również pomocniczo w leczeniu chorób wątroby, gdyż dzięki obecności myrislignanu działa ochronnie i regenerująco na hepatocyty (komórki wątroby). Ponadto hamuje zlepianie się płytek krwi (ich agregację), dzięki czemu zapobiega zakrzepom. Jest ceniona nie tylko ze względu na walory kulinarne, ale również właściwości zdrowotne. W medycynie naturalnej gałka muszkatołowa jest skutecznym środkiem na niestrawność i wzdęcia. Poprzez redukcję stężenia cholesterolu LDL (tzw. Zły cholesterol) gałka muszkatołowa wpływa korzystnie na profil lipidowy – może więc wspomagać leczenie hiperlipidemii. Przyprawę pozyskuje się z owoców muszkatołowca korzennego, a dokładniej mówiąc – z wysuszonych pestek.4. <extra_id_0> Tomasz <extra_id_1> Tomasz <extra_id_2> Tomasz Kardamon
Ze względu na walory smakowe i zdrowotne bardziej ceniony jest ten pierwszy. Można go spotkać pod nazwą kardamon malabarski, indyjski, cejloński, długi. Charakteryzuje się lekko ostrym, cytrynowo słodkim smakiem. Uwzględniany jest w daniach mięsnych, rybnych, deserach, a także w kawie, ponieważ nadaje jej korzenny aromat. Kardamon wykazuje liczne działanie prozdrowotne. Ponadto działa przeciwzapalnie i przeciwdrobnoustrojowo, zwalcza wirusy i bakterie. Jesylne i wsp. 2016). Kardamon jest także pomocnym środkiem w przypadku chorób dróg oddechowych – stosowany w postaci inhalacji lub naparu zmniejsza obrzęk błon śluzowych, łagodzi kaszel i udrażnia zatkany nos. Daneshi-Maskooni i wsp. 2019). Różnią się one nie tylko wyglądem, ale także właściwościami. Przyprawę pozyskuje się z nasion kardamonu malabarskiego należącego do rodziny imbirowatych. Jest jedną z najdroższych przypraw świata. Stosuje się go zarówno w całości, jak i w postaci rozdrobnionej czy sproszkowanej. Tradycyjna kawa po turecku parzona jest właśnie z jej dodatkiem. Podobnie jak inne świąteczne przyprawy wspomaga procesy trawienne – oprócz pobudzania wydzielania soków żołądkowych zmniejsza ból brzucha i nudności. Wykazano, że dzięki takiej aktywności wyciąg z kardamonu odświeża oddech i pomaga zachować zdrowie jamy ustnej (P. Właściwości przeciwzapalne warto wykorzystać podczas leczenia przeziębienia i grypy. Warto dodać, że poprawia również procesy metaboliczne – w jednym z badań stwierdzono, że spożywanie 3 g kardamonu dziennie przez 3 miesiące miało pozytywny wpływ na profil lipidowy, gospodarkę węglowodanową oraz stopień stłuszczenia wątroby (M. Wyodrębnia się dwa główne rodzaje kardamonu – zielony oraz czarny.5. <extra_id_0> Źródło <extra_id_1> Źródła <extra_id_2>
Jest powszechnie wykorzystywany jako surowiec o działaniu przeciwwymiotnym, zmniejszającym dolegliwości związane z chorobą lokomocyjną. To właśnie te substancje nadają lekko piekący, charakterystyczny smak. Działa także przeciwgorączkowo i przeciwbólowo, dlatego stosowany jest jako naturalny środek na przeziębienia i infekcje oraz bóle migrenowe i menstruacyjne. Imbir lekarski – jak sama nazwa wskazuje – posiada szereg właściwości leczniczych. Wśród związków bioaktywnych obecnych w imbirze w szczególności wyróżnia się gingerol i zingiberol. Dzięki ich zawartości korzeń imbiru wykazuje silne właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwzapalne. Potrawy i napoje przygotowane z dodatkiem imbiru pobudzają krążenie oraz działają rozgrzewająco, dlatego polecane są w okresie jesienno-zimowym. Stymuluje wydzielanie soków trawiennych, łagodzi wzdęcia i nudności.
