Szukaj
logo
Szukaj
Artykuł jest w trybie podglądu

Świąteczne potrawy pod lupą, czyli jak nie przytyć w święta

Strona główna Artykuły Świąteczne potrawy pod lupą, czyli jak nie przytyć w święta

Świąteczne potrawy pod lupą, czyli jak nie przytyć w święta

Ślązacy przygotowują zaledwie 6 potraw, w tym dania niespotykane w innych częściach kraju, np. Zupę konopiotkę (siemieniotkę) czy moczkę z suszonych owoców i piernika. Jakie jest ryzyko przybrania na wadze po okresie świątecznym? Na stole wigilijnym pojawia się tradycyjnie 12 dań. Kolacja wigilijna to kaloryczna bomba. Analizujemy najpopularniejsze potrawy wigilijne pod względem wartości odżywczych. Tradycja jednak może różnić się w zależności od regionu.

Spis treści

1. Karp smażony

Co prawda tłuste ryby morskie zawierają największe ilości wspomnianych kwasów, jednak ryby słodkowodne, w tym karp, mogą stanowić element urozmaicający dietę. Kłobukowski i wsp. W artykule opublikowanym w „Journal of Food Quality” stawiają tezę, że karp jest dobrym zamiennikiem ryb morskich w codziennej diecie. Sampels i wsp. Sprawdzili, jaki wpływ na zawartość kwasów tłuszczowych w filecie z karpia ma smażenie na patelni. Samo smażenie nie powinno powodować utraty wartości odżywczych, jednak smażenie w panierce wpływa już negatywnie na danie. Powstaje on na skutek działania wysokiej temperatury z udziałem cukrów redukujących (glukozy i fruktozy) z wolną asparaginą. Porcja karpia smażonego w mące (130 g) to ok. 280 kcal, z panierką z jajka i bułki tartej kaloryczność będzie wyższa. Karp jest rybą słodkowodną, będącą źródłem kwasów wielonienasyconych, które są istotne w codziennej diecie. J. S. Z badania wynika, że do smażenia najlepiej sprawdził się olej rzepakowy – smażenie nie zmieniło wtedy korzystnych proporcji kwasów omega-3 do omega-6 (niestety smażenie na maśle czy oleju słonecznikowym zaburzyło korzystne proporcje kwasów tłuszczowych). Po pierwsze zwiększa jego kaloryczność, po drugie smażenie potraw w panierce może doprowadzić do powstawania większej ilości szkodliwego związku – akrylamidu. Im bardziej produkt jest wysmażony, tym bardziej jest brunatny i tym wyższa zawartość tego związku. Zgodnie z zaleceniami Instytutu Żywności i Żywienia ryby morskie należy spożywać przynajmniej 2 razy w tygodniu.

2. Pierogi z kapustą i grzybami

Pierogi to danie smaczne, lecz także wysokokaloryczne. 5 sztuk pierogów średniej wielkości to aż 340 kcal. Warto zatem uważać.

3. Śledź w oleju

Mimo to potrawę można uznać za cenną (niezalecaną oczywiście w codziennej diecie), ryba i olej podane wspólnie to bomba nienasyconych kwasów tłuszczowych. Śledź podobnie jak karp wyróżnia się wysoką zawartością PUFA i niestety sodu. Kaloryczność to ok. 225 kcal w 100 g. Śledź w oleju może zawierać ponad 500 mg tego pierwiastka, podczas gdy norma spożycia dla osoby dorosłej wynosi 1500 mg.

4. Makówki

Takie danie, choć zawiera dużo cukru, ma swoje zalety. I nie chodzi tu tylko o dodane mleko, lecz o sam mak. Kaloryczność jednak nie pozostawia złudzeń. Makówki nie są tak dobrze znane, ponieważ jest to danie typowe dla Śląska. Jedną z nich jest na pewno wysoka zawartość wapnia. W 100 g ziaren znajduje się aż 1266 mg wapnia i 458 mg magnezu (kompletne dzienne zapotrzebowanie). Prawie 500 kcal w porcji 200 g to zdecydowanie zbyt wiele, aby makówki mogły być stałym źródłem pierwiastków w diecie. To przepyszny słodki deser, w którym warstwy słodkiej chałki nasączonej mlekiem przekłada się z warstwami maku z migdałami, rodzynkami i cukrem.

Kategorie:
Zródło

Callaway J.C., Hempseed as a nutritional resource: An overview, „Euphytica” 2004, 140, 65–72.
Clifford T. et al., The potential benefits of red beetroot supplementation in health and disease, „Nutrients” 2015, 7(4), 2801–2822.
Kłobukowski J. et al., Selected Parameters of Nutritional and Pro-Health Value in the Common Carp (Cyprinus carpio L.) Muscle Tissue, „Journal of Food Quality” 2018, epub.
Kunachowicz H. et al., Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych potraw, Warszawa 2011.
Kuźnik G., Tradycyjne potrawy wigilijne na Śląsku. Nie 12 a 6 dań wigilijnych, świąteczne przepisy, dziennikzachodni.pl/tradycyjne-potrawy-wigilijne-na-slasku-nie-12-a-6-dan-wigilijnych-swiateczne-przepisy/ar/3692270 (20.11.2019).
Sampels S. et al., Effects of Frying Fat and Preparation on Carp (Cyprinus carpio) Fillet Lipid Composition and Oxidation, „Czech Journal of Food Sciences” 2014, 32(5), 493–502.
Sztabowa W., Krupnioki i moczka, czyli gawędy o kuchni śląskiej, Katowice 1985.