Szukaj
Język
Strączki w niedoczynności tarczycy
Spis treści
1. Strączki – źródło nie tylko białka
Kamran, N. Bioaktywne peptydy z białek roślin strączkowych wykazują szerokie spektrum aktywności biologicznych. Kamran, N. Hess 2010). Z kilku względów białko roślin strączkowych ma dużą przewagę nad białkiem zwierzęcym. Reddy 2018). Ich spożycie zapewnia korzyści funkcjonalne, do których można zaliczyć silne właściwości przeciwzapalne, immunomodulujące, przeciwnowotworowe i obniżające poziom cholesterolu (F. Reddy 2018; S.Y. Strączki są źródłem także innych substancji bioaktywnych, takich jak błonnik pokarmowy, związki fenolowe, flawonoidy, przeciwutleniacze, tokoferole, karotenoidy, minerały i witaminy. Badania wskazują, że białka soi, ciecierzycy, grochu, fasoli i soczewicy mają bezpośrednie właściwości prozdrowotne, a ich spożycie może prowadzić do produkcji bioaktywnych peptydów przez enzymy trawienne (F.2. Strączki – działanie przeciwzapalne
Większość powszechnych chorób przewlekłych – w tym nowotwory, cukrzyca i choroby układu krążenia – powstają właśnie w wyniku tworzenia się wolnych rodników w organizmie. Stąd istotne jest dostarczanie antyoksydantów wraz z codzienną dietą. Kapoor 2015). Serventi, L.V. Przeciwutleniacze to substancje, które mają zdolność do wymiatania wolnych rodników. Co prawda komórki syntetyzują samodzielnie związki antyoksydacyjne lub enzymy do ich niwelacji, jednak przy zaawansowanym stanie zapalnym ich ilość jest niewystarczająca. Aktywność antyoksydacyjna roślin strączkowych wynika głównie z zawartości związków fenolowych, do których należą kwasy fenolowe, flawonoidy i garbniki (S. Dzięki nim dieta uwzględniająca strączki działa przeciwzapalnie poprzez usuwanie wolnych rodników, aktywowanie enzymów antyoksydacyjnych i hamowanie oksydaz rozpędzających reakcje powstania wolnych rodników (L. Dsouza 2020). Oznacza to, że powstrzymują uszkodzenia komórek wywołane przez wolne rodniki lub je naprawiają.3. Soja – kontrowersyjna czy prozdrowotna?
Otun i wsp. 2019). Są one uważane za związki bioaktywne, które nie stanowią wartości odżywczej, lecz przynoszą korzyści terapeutyczne poprzez wywoływanie efektów hormonalnych i niehormonalnych (Ch.E. Sahin 2014). Czy są one słuszne? W krajach zachodnich stała się popularna dzięki sugerowanym korzyściom zdrowotnym, które obejmują ochronę przed osteoporozą, chorobami sercowo-naczyniowymi, cukrzycą, rakiem piersi i rakiem prostaty (J. Za prozdrowotny efekt soi odpowiadają przede wszystkim izoflawony sojowe – genisteina, daidzeina i glyciteina. D’Adamo, A. Niemniej jednak istnieją pewne obawy, że soja może mieć negatywny wpływ na czynność tarczycy. Soja od wielu lat jest podstawą diety w krajach azjatyckich.4. Izoflawony sojowe – wpływ na hormony tarczycy
Mimo że fitoestrogeny są 100–1000 razy słabsze od naszych hormonów, mogą działać jak delikatne estrogeny, wiążąc się z receptorami, lub jak ich antagoniści – przeciwdziałając wiązaniu estrogenów do receptorów (Ch.E. Sahin 2014). Babiker i wsp. 2020). Ogólne dowody sugerują jednak, że genisteina izoflawonu nie wpływa niekorzystnie na czynność tarczycy u osób zdrowych (H. Najnowsze badania wskazują, że spożycie soi i suplementów zawierających izoflawony sojowe nie oddziałuje na stężenie wolnych hormonów tarczycy (J. W przypadku stosowania suplementów z izoflawonami u osób z niedoczynnością wykazano jedynie nieznaczny wzrost TSH o średnio 0, 2 mlU/ml. Dla porównania: jedna kostka tofu (180 g) dostarcza ok. 60 mg, a szklanka napoju sojowego – ok. 20 mg tych substancji. Zgodnie z obecnym stanem wiedzy zdrowi dorośli z niedoczynnością tarczycy nie muszą unikać produktów sojowych. Marini i wsp. 2012; M. Redmond 2006). Aguilar i wsp. 2015). Jedyną słuszną obawą jest to, że soja może zakłócać wchłanianie lewotyroksyny – syntetycznych hormonów stosowanych przy niedoczynności tarczycy. Soja jest najobfitszym pokarmowym źródłem fitoestrogenów – związków budową przypominających endogenne hormony, estrogeny. D’Adamo, A. W kwestii tarczycy wątpliwości budziła przede wszystkim genisteina – główny izoflawon sojowy o działaniu estrogennym i wolotwórczym (A. Związek ten może hamować aktywność peroksydazy tarczycowej, kluczowego enzymu w syntezie hormonów tarczycy. Marini i wsp. 2012). Otun i wsp. 2019). W badaniach stosowano dawki izoflawonów na poziomie 200 mg i nie miały one istotnego wpływu na pogłębienie choroby. Oznacza to, że porcje wykorzystywane w badaniach są znacznie większe niż standardowe spożycie i dalekie od tych stosowanych w codziennej, rozsądnej diecie. Suplementy sojowe przyjmowane w dużych ilościach mogą mieć nieznaczny wpływ na produkcję hormonów tarczycy, ale nie spowodują niedoczynności u osób, które nie mają niedoboru jodu, dlatego kluczowe będzie przede wszystkim zapewnienie odpowiedniej podaży tego pierwiastka (H. Messina, G. Oficjalne stanowisko EFSA wskazuje, że poziomy hormonów tarczycy nie uległy zmianie po spożyciu izoflawonów z suplementów diety w dawce 150 mg/dzień (F. W praktyce oznacza to, że dzienną konsumpcję nawet 300 g tofu i 2 szklanek napoju sojowego można uznać za bezpieczną. W tym przypadku najrozsądniej jest powstrzymać się od konsumpcji produktów sojowych na min. 1, 5 godziny przed przyjęciem leków i po ich zażyciu. Dzięki temu fitoestrogeny mogą łączyć się z receptorami estrogenowymi i wpływać na ekspresję genów kontrolowanych przez te hormony.5. Soja – dobre źródło żelaza
W diecie bezmięsnej jego odpowiednia podaż jest często kwestią kłopotliwą, a istotną szczególnie dla zdrowia kobiet. Tymczasem żelazo jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania m.in. Peroksydazy tarczycowej – najważniejszego enzymu biorącego udział w syntezie hormonów tarczycy. Dixit i wsp. 2011). Ten problem dotyczy m.in. Żelaza. Ten pierwiastek w produktach roślinnych występuje w mniej przyswajalnej formie. W soi żelazo występuje w formie ferrytyny, dzięki czemu jest tak samo wchłaniane i biodostępne jak z produktów zwierzęcych (A.K. Niektóre składniki odżywcze w białkach roślinnych charakteryzują się mniejszą biodostępnością.6. Jod – jak zadbać o odpowiednią podaż?
Niedobory jodu w wielu miejscach na świecie były na tyle duże, że w 124 krajach wprowadzono nakaz jodowania soli, a w 21 jest ono dobrowolne (M.B. Andersson 2021). Warto jednak zaznaczyć, że sól przemysłowa, używana w produkcji żywności – np. W przetworach mięsnych, pieczywie, wszelkiego rodzaju przekąskach (zarówno tych o większej wartości żywieniowej, takich jak prażone orzechy, jak i tych mniej zdrowych, typu chipsy i krakersy) – nie jest jodowana. Należy pamiętać, że jest to składnik lotny, dlatego ważny jest sposób przechowywania soli – aby zachowała ona ten cenny pierwiastek, należy trzymać ją w szczelnie zamkniętych, nieprzezroczystych, wąskich i wysokich naczyniach w zaciemnionym miejscu. Jod jest głównym substratem syntezy hormonów tarczycy. Zimmermann, M. W rezultacie obecnie 88% światowej populacji używa soli jodowanej. Najlepszymi sposobami na pokrycie zapotrzebowania na jod są jego naturalne źródła: ryby, owoce morza, glony i algi oraz jodowana sól. Warto także dodawać sól dopiero pod koniec gotowania. Zarówno zbyt niska, jak i zbyt wysoka podaż tego pierwiastka będzie prowadziła do zaburzeń.7. Substancje antyodżywcze w strączkach
Prozdrowotność strączków nie jest całkowicie jednoznaczna. Należy wspomnieć, że rośliny strączkowe są bogatym źródłem substancji uważanych przez niektórych badaczy za przeciwodżywcze.8. <extra_id_0> Translate this page <extra_id_1> Switch <extra_id_2> Polish: Switch <extra_id_3> Switch <extra_id_4> Przejdź na:
Ponadto związki te uważane są za przeciwutleniacze i mogą redukować wolne rodniki (Ch.E. Sahin 2014). To działanie ma również korzystny skutek – oprócz cennych składników, fityniany wiążą metale ciężkie i obniżają ich wchłanianie. D’Adamo, A. Zmniejsza dostępność witamin A, B12, D i E oraz składników mineralnych, takich jak cynk, wapń, magnez i żelazo, co jest spowodowane zdolnością fitynianów do chelatowania.9. <extra_id_0> Źródło: <extra_id_1> Język <extra_id_2>
Już dawno zwrócono uwagę na związek między spożywaniem tego typu warzyw z niedoczynnością tarczycy. Związki te są jednak lotne i wrażliwe na temperaturę, dlatego gotowanie w dużej ilości wody w garnku bez przykrycia zmniejszy ich zawartość w daniu (S. Czy zatem powinniśmy zrezygnować m.in. Z koktajli z jarmużu? Dean 2017; C.J. Zimmermann 2018; J. To substancje odpowiedzialne za niedobory jodu. Goitrogeny uniemożliwiają wbudowywanie się jodu w cząsteczki prekursorowe hormonów tarczycy i docelowe wytworzenie tyroksyny. Muzzaffar i wsp. 2022). Niekoniecznie – chyba że spożycie surowych warzyw kapustnych jest nadmierne i połączone z niedoborem jodu (S. Eastman, M.B. Vanderpas 2006). Występują przede wszystkim w warzywach kapustnych (kapusta, brukselka, jarmuż, brokuł), ale także w soi.10. Czy to w ogóle substancje antyodżywcze w strączkach – jak je zniwelować?
Ten ostatni sposób przetwórstwa powoduje dodatkowo wzrost zawartości witamin, zwiększenie potencjału antyoksydacyjnego oraz zmniejszenie stężenia gazotwórczych sacharydów w strączkach (głównie z rodziny rafinozy), dzięki czemu układ pokarmowy przyjmie je bez problemów żołądkowo-jelitowych (M. Czarnecka, Z. Większość czynników antyodżywczych (takich jak goitrogeny) jest termolabilna, więc obróbka termiczna będzie wystarczającym sposobem na usunięcie potencjalnych negatywnych skutków ich konsumpcji. Gumienna, M. Czarnecki 2007). Z drugiej strony kwas fitynowy jest stabilny termicznie – można go jednak zredukować poprzez obłuszczanie, moczenie, kiełkowanie lub fermentację.
