Sól kuchenna – zalety i wady
Spis treści
1. Sól kuchenna – rola sodu w organizmie człowieka
Odgrywa istotną rolę w regulacji gospodarki wodno-elektrolitowej organizmu, zapewnia właściwe ciśnienie krwi i odpowiednią równowagę osmotyczną w zewnątrzkomórkowych płynach ustrojowych. Sód bierze udział w transporcie aminokwasów i cukrów. Pomimo tylu ważnych funkcji, które pełni w organizmie, spożywany w nadmiarze sód, głównie w postaci soli kuchennej, może przyczyniać się do rozwoju wielu groźnych chorób. Jest najważniejszym kationem występującym w płynach pozakomórkowych. Sód i potas wpływają na potencjał błony komórkowej, bez którego prawidłowe przewodzenie impulsów nerwowych czy czynność komórek mięśniowych nie byłyby możliwe. Jest także ważny w regulacji gospodarki kwasowo-zasadowej organizmu. Sód jest pierwiastkiem niezbędnym dla organizmu człowieka.2. Wpływ nadmiernego spożycia soli na rozwój chorób
Wzrasta także ryzyko zakażenia Helicobacter pylori, która także może być przyczyną zmian nowotworowych w żołądku. Wynika to z faktu, że nadmiar sodu ma niekorzystny wpływ na ogólnoustrojową gospodarkę wapniową. Nadmiar sodu wzmaga również wydalanie z moczem magnezu. Sól nie ma bezpośredniego wpływu na ich rozwój, powoduje jednak wzmożone pragnienie, które jest często gaszone słodzonymi napojami znajdującymi się w grupie produktów przyczyniających się do rozwoju nadwagi i otyłości, ponieważ ich spożywanie wiąże się ze wzrostem ilości energii przyjmowanej w ciągu dnia; – obciążenia pracy nerek poprzez zwiększenie ilości wydalanego z moczem białka, co jest czynnikiem ryzyka rozwoju chorób nerek, zwłaszcza powstawania kamicy nerkowej; – zwiększenia ryzyka nowotworów, powstawanie zmian zanikowych błony śluzowej żołądka sprzyja zapoczątkowaniu procesów nowotworowych. Nadmierne spożycie soli może również wypływać na rozwój układu kostnego u dzieci. Zbyt duża ilość soli w diecie może prowadzić do zwiększonej demineralizacji kości, gdyż powoduje zwiększone wydalanie wapnia z moczem. Nadmierne spożycie soli może przyczynić się do: – wzrostu ciśnienia tętniczego, wystąpienia chorób układu krążenia i zwiększenia ryzyka udaru mózgu; – nadwagi i otyłości.3. Zawartość soli w produktach spożywczych
Naturalna zawartość sodu w produktach wynosi od kilku do kilkudziesięciu miligramów w 100 g produktu. Produkty spożywcze kupowane na co dzień mogą zawierać duże ilości soli. Dlatego podczas zakupów należy już w sklepie zwracać uwagę na to, ile soli zawiera dany produkt. Obecnie podawanie informacji o zawartości soli/sodu na opakowaniu produktu jest dobrowolne. Jedynie ok. 10% spożywanego dziennie sodu jest związane z jego naturalną zawartością w produktach takich jak mleko i jego przetwory, białko jaja, świeże mięso i ryby, warzywa, owoce. Jednak zastosowanie procesów przetwórczych sprawia, że zawartość sodu może wzrosnąć nawet kilkaset razy w stosunku do pierwotnej zawartości w użytym surowcu. Wśród produktów, w których zawartość soli jest duża, znajdują się m.in. Przetwory mięsne i rybne, sery podpuszczkowe, pieczywo, koncentraty zup i sosów, dania gotowe, produkty wędzone i marynowane, mieszanki przyprawowe czy słone przekąski. Warto wybierać ten o jak najniższej zawartości tego składnika. W nowo opracowywanych przepisach Unii Europejskiej przewiduje się obowiązkowe podawanie zawartości soli. Pozostałe 90% to sól używana do sporządzania potraw, dosalania gotowych potraw oraz dodawana w trakcie procesów technologicznych żywności.