Słodycze w jadłospisie dzieci – czy mogą być elementem zdrowej diety
Spis treści
1. Dlaczego lubimy słodycze
Już pierwszy pokarm, mleko mamy, dzięki zawartości laktozy ma lekko słodki smak. Smak ten kojarzony jest więc z mamą, bezpieczeństwem i ciepłem. Słodki smak kojarzony jest z pokarmem bezpiecznym, nietrującym i dojrzałym, sygnalizuje również zazwyczaj wysoką gęstość energetyczną. Pojawiają się w ważnych i miłych chwilach życia, np. Podczas urodzin, świąt czy innych uroczystości. Dawniej słodycze były spożywane od święta, i to raczej w formie domowych wypieków. Słodki smak jest pierwszym, który poznaje dziecko. Słodki jest nawet płyn owodniowy, który pije maluch w brzuchu mamy. Reakcją organizmu na spożycie produktów o słodkim smaku jest wzrost poziomu endorfin i serotoniny (węglowodany pobudzają produkcję serotoniny, która poprawia nastrój). Dodatkowo już w dzieciństwie łączymy pozytywne emocje ze słodyczami. Często są prezentem lub nagrodą w wygranym konkursie. Zamiłowanie do słodyczy jest cechą wrodzoną.2. Zdrowa relacja ze słodyczami
Nie powinny być produktem zakazanym – ważniejszy jest całokształt diety. Nagradzanie dziecka słodyczami za zjedzony obiad lub dobre zachowanie nie jest dobrym pomysłem. Zamiast prezentów w postaci słodyczy można wybrać drobne upominki, np. Naklejki, gazetki, kolorowanki. Słodkości nie powinny być też produktem, na który trzeba sobie specjalnie zasłużyć (np. Kiedy zje się cały obiad). Lepiej, aby słodycze były elementem posiłku, np. Podwieczorku, podane razem z bardziej wartościowymi produktami, np. Owocami, orzechami czy koktajlem. Warto pokazywać dzieciom, że słodycze to jeden z wielu rodzajów jedzenia. Co istotne, słodycze nie powinny pełnić funkcji nagrody, pocieszenia czy pomagać w rozładowaniu napięcia. W późniejszym okresie może to skutkować zaburzoną relacją z jedzeniem – pocieszaniem się, zmniejszaniem napięcia lub gratyfikacją łakociami. Urodziny niech kojarzą się ze świetną zabawą, a nie tylko z dużą ilością słodyczy. Zasada „najpierw obiad, potem deser” nie jest dobrym wyborem, gdyż wskazuje, że deser jest czymś ważniejszym, lepszym niż obiad, z którym najpierw trzeba się „przemęczyć”, żeby dostać nagrodę. Nie mamy wpływu na wrodzone upodobanie do słodyczy, ale mamy wpływ na własne zachowania.3. Słodycze w diecie dziecka – wskazówki
Warto pamiętać, że celem rodziców nie powinno być całkowite uchronienie pociechy przed spożywaniem słodyczy (prawdopodobnie jest to niemożliwe), ale zbudowanie dobrej relacji z jedzeniem, w tym ze słodkościami. Jak o to zadbać?4. Nie podawaj słodyczy dzieciom poniżej 2. Roku życia
Oczywiście nie trzeba robić problemu z jednorazowego podania dziecku np. Kawałka tortu urodzinowego. Warto również ograniczać nawet tzw. Zdrowe słodycze, jak batoniki daktylowe, musy owocowe, lizaki z ksylitolem czy żelki z soku owocowego. Cukier i słodycze ze sklepu nie powinny być stałym elementem jadłospisu dziecka do ukończenia 2 roku życia. Na co dzień warto jednak unikać w jadłospisie dziecka nie tylko białego cukru, ale także cukru brązowego, ksylitolu, miodu, syropu klonowego oraz innych zamienników. Pierwsze lata życia dziecka to okres, w którym rodzice mają największy wpływ na to, co ląduje na talerzu.5. Przyjrzyj się etykietom produktów
Słodzone napoje warto zastąpić wodą (można dodać do niej owoce, np. Cytrusy, i miętę), a słodkie płatki śniadaniowe płatkami owsianymi, jaglanymi lub kukurydzianymi (bez cukru w składzie). Cukier może znajdować się w jogurtach, płatkach śniadaniowych, napojach, suszonych owocach itp. Warto uświadomić sobie, jak dużo cukru zjada cała rodzina.6. Daj dobry przykład
To, jaką relację ze słodyczami będzie miało dziecko, w dużej mierze zależy od tego, co rodzice pokazują w domu. W przypadku gdy relacja z jedzeniem (np. Ze słodyczami) jest zaburzona u rodziców, warto zadbać najpierw o jej naprawę. Warto zastanowić się nad własną relacją ze słodyczami – czy słodycze pojawiają się w momencie smutku lub stresu? Jeśli słodkości są narzędziem np. Do poprawy humoru u rodziców, łatwo przekazać taki schemat dzieciom. W tym celu można skorzystać z pomocy psychodietetyka. Dzieci uczą się przez naśladowanie.7. Nie dziel żywności na dozwoloną i zakazaną
Jednak zabranianie spożywania słodyczy może wywołać odwrotny efekt. Słodycze mogą być elementem zdrowej diety – ważna jest ich ilość i jakość. Zakazany owoc kusi najbardziej – dziecko może zacząć jeść słodycze w ukryciu, co dodatkowo może wywołać u niego poczucie winy. Warto oczywiście podkreślać, że produkty mniej zdrowe (np. Słodycze ze sklepu) lepiej spożywać rzadziej.8. Wprowadź zdrowsze alternatywy
Dobrym wyborem będzie też zaproponowanie dziecku świeżych lub suszonych owoców (np. Daktyle, śliwki, figi, morele, rodzynki). Przygotowanie domowych słodkości będzie bardzo dobrym pomysłem, kiedy dziecko ma ochotę na coś słodkiego. Owoce można też podać w formie sałatki. Warto zaangażować malucha w przygotowanie np. Babeczek, ciasta, ciastek owsianych, gofrów, placuszków, koktajlu owocowego, a nawet lodów.9. Jeśli dziecko dostanie słodycze w prezencie, nie zabieraj mu ich
Można ustalić z dzieckiem, jaką część słodyczy może zjeść od razu, a jaką zostawi na później. Dobrze przyjrzeć się również jadłospisowi w placówce, do której uczęszcza dziecko. Podsumowując, warto pamiętać, że to rodzice mają największy wpływ na to, jak będą wyglądać nawyki żywieniowe dzieci, dlatego warto konsekwentnie trzymać się ustalonych reguł. Słodycze mogą być elementem zdrowej diety i nie powinny być całkowicie zakazane. Nadmierna ilość cukru może prowadzić np. Do nadwagi, otyłości czy próchnicy. Gdy dziecko cieszy się ze słodkiego prezentu, warto to uszanować. Warto również porozmawiać z dziadkami i innymi osobami bez obecności dziecka i zaproponować alternatywny dla słodkich prezentów. Jeśli w żłobku lub przedszkolu pojawiają się słodycze, to warto porozmawiać na ten temat z opiekunami i wspólnie znaleźć alternatywę. Najlepszym wyjściem będzie znalezienie złotego środka. Oczywiście, zbyt duża ilość słodyczy w jadłospisie wiąże się z wieloma negatywnymi konsekwencjami zdrowotnymi. Warto jednak pamiętać, że najważniejszy jest całokształt diety, która powinna być różnorodna, bogata w warzywa i owoce i inne wartościowe produkty. W przypadku gdy na co dzień dba się o prawidłowe żywienie, sporadyczne małe odstępstwa nie będą problemem.