Szukaj
Język
Różnice w diecie w zależności od płci
Spis treści
1. Punkty wspólne diet kobiet i mężczyzn
W niniejszym artykule przedstawione zostaną podstawowe różnice w zaleceniach dotyczących dziennego spożycia składników odżywczych w zależności od płci. Można przypuszczać, że w następnych dekadach różnice w rekomendacjach będą znacznie wyraźniejsze dla obu płci. Węglowodany powinny dostarczać ok. 50% dziennego zapotrzebowania energetycznego, tłuszcze 30–35%. Warto dodać, że w ostatnich latach pojawia się coraz więcej publikacji poświęconych różnicom między organizmem kobiety a organizmem mężczyzny w reakcji na określone składniki diety, w mechanizmach ich wchłaniania z przewodu pokarmowego, a także różnej predyspozycji do wystąpienia określonych zaburzeń metabolicznych. Białko dla osoby zdrowej niebędącej sportowcem powinno być dostarczane w ilości ok. 1 g/kg masy ciała, niezależnie od płci.2. Rekomendowane spożycie – podstawowe różnice
Zgodnie z Normami żywienia dla populacji Polski z 2017 r. Zapotrzebowanie na 3 szczególnie istotne pierwiastki jest różne dla kobiet i mężczyzn.3. Wapń
W Polsce spożycie wapnia jest zbyt niskie. Zalecane spożycie to 1000 mg wapnia na dobę dla obu płci. Niestety zwiększenie spożycia wapnia w postaci suplementów czy z żywnością dopiero po 50. Roku życia nie przyniesie znaczącej poprawy gęstości kośćca. Tai i wsp. Ponadto nie tylko wapń decyduje o zdrowiu kości, wpływ na nie mają także witamina D oraz dobrze zbilansowana dieta. Gęstość kości spada z wiekiem bez względu na płeć, jednak zdecydowanie bardziej u kobiet, szczególnie po menopauzie, co jest wynikiem spadku poziomu estrogenów. Kobiety i dziewczęta przyjmują średnio ok. 540 mg, a mężczyźni 666 mg na dobę. Dla kobiet po 51. Roku życia zapotrzebowanie wzrasta do 1200 mg na dobę (dla mężczyzn dopiero po ukończeniu 66. Roku życia). Tak wykazała metaanaliza V. Wyniki wskazują, że o odpowiednią podaż wapnia należy dbać już od wczesnych lat życia, szczególnie w okresie adolescencji, na który przypada tworzenie szczytowej masy kostnej mającej wpływ na późniejsze ryzyko złamań. Kobiety są bardziej narażone na wystąpienie osteoporozy ze względu na mniejszą masę szkieletu oraz mniejszą gęstość mineralną kości.4. Żelazo
Zapotrzebowanie na żelazo po ustaniu miesiączkowania spada do 10 mg. Levi i wsp. Zbadali, co najczęściej wiąże się z wystąpieniem anemii z niedoboru żelaza u kobiet i mężczyzn w populacji europejskiej. Co zrozumiałe, obfite miesiączki także stanowiły czynnik ryzyka anemii. Rekomendowane spożycie żelaza na dobę to dla mężczyzn i kobiet odpowiednio 10 mg i 18 mg. M. U kobiet ryzyko wzrastało wraz z wiekiem, w okresie rozrodczym, u mężczyzn także, lecz dopiero w grupie wiekowej 65–69 lat. Szczególną uwagę należy więc zwrócić na właściwą podaż żelaza z dietą u nastolatek i kobiet miesiączkujących, szczególnie u których występują obfite krwawienia. Kobiety potrzebują prawie dwa razy więcej żelaza w związku z krwawieniem menstruacyjnym.5. Witamina D – efekty suplementacji zależne od płci
Wskazują na różną odpowiedź organizmów kobiet i mężczyzn na suplementację witaminą D. U kobiet obniżyło się stężenie cholesterolu całkowitego i frakcji LDL. Autorzy jako potencjalną przyczynę wskazują zbyt niskie spożycie wapnia. To powoduje, że pierwiastka zostaje mniej w jelitach, a tym samym tworzy się mniej nierozpuszczalnych związków wapnia i kwasów tłuszczowych, przez co więcej nasyconych kwasów tłuszczowych wchłania się z przewodu pokarmowego, co może zwiększać stężenie cholesterolu. Być może więc u mężczyzn witamina D ma większe znaczenie w procesie wchłaniania wapnia. Takich różnic w funkcjonowaniu organizmów kobiet i mężczyzn jest zapewne dużo więcej. Interesujące są wyniki badania N. Osoby z niealkoholową stłuszczeniową chorobą wątroby otrzymywały 50 000 IU witaminy D przez 14 dni. U mężczyzn odwrotnie – podniósł się poziom cholesterolu całkowitego. Witamina D zwiększa wchłanianie wapnia w przewodzie pokarmowym. Uczestniczki badania spożywały jednak średnio prawie tyle samo wapnia co mężczyźni. Podsumowując, podczas suplementacji witaminy D należy zwracać uwagę na ilość wapnia przyjmowanego z dietą i suplementami. Wiele wskazuje na to, że kobiety i mężczyźni są w różnym stopniu narażeni na zaburzenia metaboliczne ze względu na nieco odmienną fizjologię. Sharifi i wsp.6. Płeć a zaburzenia metaboliczne
Jak twierdzą w swojej pracy B. Wśród osób otyłych na świecie dominują kobiety, jednak mimo to wśród osób z cukrzycą więcej jest mężczyzn. U mężczyzn nadmiar kilokalorii częściej odkłada się w okolicy brzucha. To właśnie mężczyźni w zamierzchłych czasach zajmowali się polowaniem, więc funkcja ta była decydująca dla ich przetrwania. Tłuszcz wisceralny (brzuszny) stanowi większe zagrożenia dla zdrowia, stanowi czynnik ryzyka zespołu metabolicznego. Kobiety niejako są więc chronione do czasu wystąpienia menopauzy przed chorobą stłuszczeniową wątroby oraz insulinoopornością. Bardziej narażone są także na zaburzenia profilu lipidowego. J. Niestety nie zawsze mężczyźni zauważają problem nadwagi odpowiednio wcześnie. Estrogeny wydają się mieć działanie chroniące przed wystąpieniem zaburzeń gospodarki węglowodanowej, na co pośrednio wskazuje wyższe ryzyko wystąpienia cukrzycy u kobiet po menopauzie. Tramunt i wsp., różnice te tłumaczą pewien paradoks. W okresie rozrodczym u kobiet tłuszcz odkłada się w tkance podskórnej, szczególnie w okolicach ud i pośladków. Prawdopodobnie ma to uzasadnienie w ewolucji, ponieważ tłuszcz zapasowy z okolic brzucha zostaje szybciej przekształcony w energię. Z kolei tłuszcz podskórny pozwala sprostać długoterminowym wyzwaniom energetycznym, jak ciąża czy karmienie. U kobiet tłuszcz rzadziej odkłada się w tkankach, np. W wątrobie. Po menopauzie, kiedy estrogeny przestają odgrywać główną rolę, tłuszcz u kobiet zaczyna odkładać się w okolicy wisceralnej, a tym samym wzrasta ryzyko zaburzeń metabolicznych. Kobiety w okresie przekwitania i po menopauzie mogą skorzystać z fachowej pomocy dietetyka. Logue i wsp. Zaobserwowali, że wśród Europejczyków (badanie prowadzone w Szkocji) u mężczyzn diagnozuje się cukrzycę przy wskaźniku BMI niższym w porównaniu ze wskaźnikiem BMI kobiet. Wynika to z odmiennego podejścia do cielesności i nastawienia do procesu redukcji masy ciała. Tkanka tłuszczowa odkłada się w innych rejonach ciała w zależności od płci.7. <extra_id_0> Kategoria <extra_id_1> Kategoria: Diety
Christensen i wsp. Wszyscy przez 8 tygodni byli objęci programem Cambridge Weight Plan. Bez względu na płeć każdy uczestnik stosował dietę o takiej samej kaloryczności. U tej części badanych zapotrzebowanie jest wyższe, w związku z tym wygenerowany został większy niż w przypadku kobiet deficyt energetyczny. Według badań B.N. O’Sullivana kobiety w trakcie wysiłku fizycznego preferencyjnie korzystają z tłuszczu jako źródła energii, w mniejszym stopniu korzystają z glukozy w zestawieniu z mężczyznami. Istotne najprawdopodobniej jest to, co dzieje się w okresach między ćwiczeniami. We wspomnianym badaniu P. Trzeba przyznać, że zastosowana w badaniu dieta jest bardzo restrykcyjna. Niemniej jednak można ostrożnie wysnuć wniosek, że mężczyźni i kobiety inaczej adaptują się do szybkiej utraty masy ciała, na niekorzyść płci żeńskiej. Mężczyźni mimo większego deficytu kalorycznego, a tym samym także białkowego, zachowali więcej tkanki mięśniowej. Temat pozostaje otwarty. Tak przynajmniej sugerują wyniki wieloośrodkowego badania przeprowadzonego przez P. Brali w nim udział kobiety i mężczyźni otyli i w stanie przedcukrzycowym. Badanym dostarczano produkty w proszku (np. Zupy, szejki itd.), których sumaryczna dzienna kaloryczność wynosiła 810 kcal. Nie dziwi więc, że po 8 tygodniach u mężczyzn zaobserwowano istotnie większy spadek masy ciała. To jednak nie wszystko – niezależnie od procentu utraconej masy ciała kobiety w zestawieniu z mężczyznami utraciły więcej beztłuszczowej masy ciała oraz mniej tkanki tłuszczowej. Wu i A.J. Pomimo tego, że, jak wynika z badań NHAES, spożywają mniej kilokalorii na kilogram beztłuszczowej masy ciała niż mężczyźni, zawartość tkanki tłuszczowej zawsze jest u nich większa. Praktycznie tuż po zaprzestaniu aktywności u kobiet oksydacja kwasów tłuszczowych prawie natychmiast spada i taki stan utrzymuje się godzinami, co może wiązać się z efektywniejszym odkładaniem tkanki tłuszczowej. Christensen i wsp. Wśród kobiet częściej występowały też skutki uboczne stosowanej diety niskokalorycznej, jak bóle głowy, zaparcia, utrata włosów. W codziennej praktyce dietetyków nie stosuje się diet o tak niskiej kaloryczności. To dosyć niespodziewany wynik, ponieważ potrzeby energetyczne przeciętnego mężczyzny uczestniczącego w badaniu to 3000 kcal, przeciętnej kobiety 2300 kcal. Być może w niedalekiej przyszłości zostaną opracowane zalecenia żywieniowe uwzględniające różnice wynikające z płci, chociażby dotyczące odmiennego podejścia do redukcji masy ciała. Organizm w zależności od płci może inaczej odpowiadać na szybką utratę masy ciała.
