Szukaj
Język
Roślinne zamienniki popularnych sosów
Spis treści
1. Roślinne alternatywy dla sosów – śmietanka
Na rynku pojawiają się jednak zamienniki, których podstawę stanowią woda i olej roślinny oraz orzechy, zboża czy rośliny strączkowe. Zawierają także substancje emulgujące i stabilizujące – ich zadaniem jest nadanie oraz utrzymanie konsystencji zbliżonej do tradycyjnego produktu. Śmietanki, w których jest ona niższa (< 30%) sprawdzą się do gotowania, jednak jeżeli chcemy wykorzystać produkt do deseru lub podać w formie bitej śmietany, należy wybrać artykuł o zawartości tłuszczu na poziomie co najmniej 30% (oznaczona jest ona często jako śmietanka do ubijania). Opracowanie własne na podstawie danych dystrybutorów analizowanych produktów. Oznacza to, że śmietanka 18% i roślinna alternatywa 14% mają zbliżoną do siebie kaloryczność, natomiast tym, co je różni, jest zawartość kwasów tłuszczowych nasyconych (NKT), która jest niższa w produkcie wegańskim. Warto także zwrócić uwagę, że w przeciwieństwie do innych zamienników nabiału (napoje, jogurty roślinne) śmietanki nie są wzbogacane wapniem, witaminami D czy B12. Śmietanka często wykorzystywana jest w kuchni jako baza do sosów, dodatek do zup, sałatek czy napojów. Na sklepowych półkach znaleźć można śmietanki sojowe, owsiane, migdałowe, z orzechów nerkowca czy soczewicy. Podczas wyboru warto zwrócić uwagę na zawartość tłuszczu. Dane dotyczą wartości odżywczej w 100 ml produktu. Po zestawieniu ze sobą wartości odżywczych produktów tradycyjnych oraz wegańskich można zauważyć, że wartość energetyczna związana jest z zawartością tłuszczu oraz nie różni się znacząco w obu rodzajach. Podobnej zależności nie obserwujemy natomiast w śmietankach wysokotłuszczowych – dodatek tłuszczu palmowego o wysokim udziale nasyconych kwasów tłuszczowych w produkcie wegańskim sprawia, że zawartość NKT jest podobna do ilości występującej w śmietance tradycyjnej. Może to wynikać z faktu, że produkt ten stanowi zwykle dodatek do dania, a nie jego podstawę, zatem znaczenie fortyfikacji jest mniejsze niż w przypadku wegańskich alternatyw dla nabiału spożywanych w większych ilościach. Otrzymuje się ją z mleka, zatem nie można uznać jej za produkt wegański.2. Roślinne alternatywy dla sosów – majonez
Na sklepowych półkach dostępne są już wegańskie odpowiedniki tego produktu. Dane dotyczą wartości odżywczej w 100 g produktu. W przypadku majonezów zauważyć można znaczącą różnicę w kaloryczności poszczególnych produktów. Wynika to z faktu, iż w majonezie wegańskim znajduje się mniej tłuszczu, mniejszy jest także udział nasyconych kwasów tłuszczowych. Wykorzystuje się go w kanapkach, sałatkach oraz sosach do dań na zimno. Bazują one na oleju roślinnym, wodzie, przyprawach oraz dodatkach nadających im cechy zbliżonych do klasycznego majonezu, m.in. Maltodekstrynie (ma właściwości tworzenia żelu, co poprawia strukturę i nadaje kremową konsystencję), barwnikach (nadają kolor) oraz stabilizatorach. Opracowanie własne na podstawie danych dystrybutorów analizowanych produktów. Wegańska alternatywa charakteryzuje się dużo niższą wartością energetyczną niż majonez na bazie jaj zarówno w wersji pełnotłustej (o ok. 280 kcal), jak i o obniżonej zawartości tłuszczu (o ok. 100 kcal). Kolejnym popularnym składnikiem jest majonez – w wersji tradycyjnej otrzymywany przez połączenie (emulsyfikację) oleju oraz żółtek jaj z przyprawami (przede wszystkim musztardą).3. Roślinne alternatywy dla sosów – pesto
Największą popularnością cieszą się pesto zielone (z bazylii) oraz czerwone (z dodatkiem pomidorów). Grana Padano, Pecorino Romano). Dostępne są natomiast sosy, w których ser jest pomijany lub zastępowany tofu. Opracowanie własne na podstawie danych dystrybutorów analizowanych produktów. Może się to wiązać z faktem, że produkt pochodzenia zwierzęcego (ser) stanowi jedynie dodatek i występuje w niewielkiej ilości, zatem jego brak nie wpływa znacząco na zmianę wartości odżywczej produktu. Coraz częściej znajduje jednak zastosowanie jako dodatek do grzanek, sos do sałatek czy smarowidło do pieczywa. Przygotowuje się je na bazie oleju roślinnego (oliwy z oliwek, słonecznikowego), orzechów (piniowych bądź mieszanki z orzechami nerkowca czy arachidowymi), dodatków smakowych oraz długo dojrzewającego sera (m.in. To właśnie ostatni składnik sprawia, że przestaje być to produkt wegański. Dane dotyczą wartości odżywczej w 100 g produktu. Jeżeli chodzi o wartość odżywczą, to jest ona zbliżona w pesto zarówno tradycyjnym, jak i roślinnym. Pesto jest produktem tradycyjnie obecnym w kuchni włoskiej, gdzie zazwyczaj podaje się go z makaronem.4. Roślinne alternatywy dla sosów – inne sosy
W Polsce obok majonezu najpopularniejszymi dodatkami do dań na ciepło oraz zimno są musztarda, ketchup i chrzan. We wcześniejszych częściach omówiono jedynie kilka produktów oraz ich roślinnych alternatyw. Tradycyjnie nie zawierają one składników pochodzenia zwierzęcego, zatem mogą być bezpiecznie spożywane przez osoby na dietach wegetariańskiej oraz wegańskiej. Warto jednak zastanowić się, jakie inne dostępne na rynku sosy są wegańskie.5. Inne sosy kuchni świata
Jego podstawę stanowią olej roślinny, koncentrat pomidorowy oraz przyprawy. Jest przygotowywany na bazie wody, oleju roślinnego, octu, ziół oraz innych przypraw. Obie opcje są w pełni wegańskie – składają się z wody, owoców (np. Ananasa, moreli) i przypraw; w niektórych wersjach dodawane są również warzywa. – Sos tabasco, który nadaje potrawom ostrości, jest całkowicie wegański – w jego skład wchodzą ocet, papryka oraz sól. – Sos sojowy stanowi podstawę kuchni azjatyckiej i jest produktem wegańskim, gdyż powstaje w wyniku fermentacji soi z dodatkiem pszenicy, wody oraz soli. – Sos Worcestershire – produkowany w angielskim Worcester; wyróżnia się korzenno-karmelowym smakiem. Nie jest to jednak produkt wegański. Powstaje na bazie sosu sojowego z przyprawami (m.in. Imbirem, octem ryżowym) i może być z powodzeniem uwzględniany w potrawach wegańskich. Z tego względu, aby mieć pewność, że danie nie zawiera produktów pochodzenia zwierzęcego, warto zapoznać się z etykietą bądź zapytać o skład osobę podającą posiłek. Bazuje na pomidorach oraz przyprawach, takich jak cukier, ocet, aromat dymu wędzarniczego, suszone śliwki czy ostra papryczka. – Sos 1000 wysp znajduje swoje zastosowanie jako dodatek do potraw na ciepło (np. Zapiekanek, hot dogów) bądź dressing do sałat. Nie jest to jednak produkt wegański – większość dostępnych na rynku sosów tego typu ma w swoim składzie żółtka jaj bądź produkty mleczne (śmietankę, białka mleka). – Sos vinaigrette (winegret) to jeden z najpopularniejszych sosów sałatkowych. Nie zawiera dodatków pochodzenia zwierzęcego, z tego względu może być spożywany na diecie wegańskiej. – Sos słodko-kwaśny występuje w dwóch wariantach: bardziej skoncentrowanej mogącej stanowić dodatek do gotowych dań (np. Nuggetsów) bądź płynnej wykorzystywanej jako baza do dań kuchni azjatyckiej. Spełnia się w roli dodatku do dań wołowych bądź drinka Krwawa Mary. W jego skład – obok octu, tamaryndowca czy melasy – wchodzą także anchois (powstające z sardeli). – Sos tatarski stanowi dodatek do dań na zimno (mięs, jaj czy wędlin), a także do brytyjskiego fish&chips; przygotowuje się go na bazie majonezu z korniszonami, cebulą oraz pieczarkami – nie jest zatem sosem wegańskim. – Sos Sriracha – tajski sos, który składa się z ostrej papryczki chili, czosnku oraz przypraw, jest zatem bezpieczny dla wegan. – Sos teriyaki stosowany jest jako składnik azjatyckich marynat oraz dodatek do dań (np. Sushi, spring rolls). Warto jednak mieć na uwadze, że rynek gotowych sosów jest bardzo rozległy i poszczególne produkty mogą różnić się od siebie składem – podobnie jak sosy przygotowywane w domu. – Sos BBQ (barbecue) – wykorzystywany najczęściej jako przyprawa, zwłaszcza do potraw przygotowywanych na grillu; używany głównie do mięs, jednak można dodawać go również do potraw bezmięsnych, gdyż jego skład zwykle jest całkowicie wegański.
