Rooibos – dlaczego warto pić napar z czerwonokrzewu
Spis treści
1. <extra_id_0> - <extra_id_1> - <extra_id_2> - <extra_id_3> - <extra_id_4> - Szczegóły:
Jest przetwarzany maksymalnie po 3 dniach od zbiorów – liście są rozdrabniane, namaczane, fermentowane naturalnie w kopcach, a następnie suszone. Susz jest sterylizowany parą wodną oraz szczelnie pakowany i eksportowany z Afryki do wielu krajów świata na prawie wszystkich kontynentach. Na rynku dostępne są dwie formy suszu z czerwonokrzewu: fermentowany, tzw. Czerwony rooibos, oraz niefermentowany – tzw. Zielony. W procesie fermentacji zmieniają kolor z zielonego na rudobrązowy. Odmiana zielona, stanowiąca jedynie 1% wytwarzanego suszu, po zbiorach jest bezpośrednio sterylizowana i suszona, by zachowała swoją barwę. Zdecydowanie łatwiej dostępny jest pierwszy z nich.2. Sposób przyrządzania naparu
Rooibos można spożywać na gorąco lub jako ice tea. Charakteryzuje się delikatnym, słodkawym smakiem, bez typowej goryczki. Na rynku dostępne są także smakowe susze, np. Ze skórką pomarańczy, wanilią, suszonymi owocami leśnymi. Zalecany czas parzenia to 5–10 min. Ma czerwieńszy kolor niż tradycyjna czarna herbata, pod względem barwy, smaku i zapachu jest najbardziej zbliżony do herbaty czerwonej pu-erh. Do naparu można dodać inne składniki, jak miód, sok z cytryny czy mleko. Napar z czerwonokrzewu przyrządza się poprzez zalanie wrzątkiem (filiżanka wody) 1, 5 g suszu (łyżeczka) lub torebki gotowego fixu (zazwyczaj 1, 5–2 g suszu).3. Związki bioaktywne
Charakterystycznymi związkami znajdującymi się w czerwonokrzewie są aspalatyna, zaliczana do flawonoidów, i PPAG, zaliczany do kwasów fenolowych. Napar z czerwonokrzewu charakteryzuje się delikatnym smakiem ze względu na niską zawartość garbników. Rooibos jest bogatym źródłem związków bioaktywnych, głównie z grupy polifenoli. Rooibos jest również źródłem flawonów (np. Apigeniny i luteoliny) oraz flawonoli, w tym kwercetyny. Dostarcza także umiarkowanej ilości składników mineralnych, w tym żelaza, potasu, wapnia, magnezu czy fosforu. Zawiera więcej substancji biologicznie czynnych niż hibiskus, jaśmin czy nawet yerba mate.4. Właściwości prozdrowotne
Ostatni z tych parametrów świadczy o mniejszym potencjale cholesterolu do tworzenia blaszek miażdżycowych. Marnewick i wsp. 2011). Wykazano, że spożywanie naparu z czerwonokrzewu może działać korzystnie w łagodzeniu zapalenia w przebiegu chorób zapalnych jelit czy raka jelita grubego (J.L. Dzięki wysokiej zawartości związków prozdrowotnych rooibos wykazuje właściwości antyoksydacyjne i przeciwzapalne. Korzystny efekt zauważono u badanych po 2 tygodniach picia 6 filiżanek naparu (J.L. Rooibos łagodzi stres oksydacyjny oraz stan zapalny organizmu, co jest ważnym elementem profilaktyki wielu chorób cywilizacyjnych. Marnewick i wsp. 2014). U osób regularnie spożywających napar z czerwonokrzewu wykazuje się wyższą aktywność glutationu (silnego antyoksydantu w organizmie) oraz niższy stopień utlenionego cholesterolu we krwi (niższy wskaźnik peroksydacji lipidów).5. Działanie przeciwbakteryjne i przeciwnowotworowe
Samodien i wsp. 2021). Ekstrakty z czerwonokrzewu wykazują działanie przeciwbakteryjne i wspomagają kurację antybiotykową. Badania zostały jednak przeprowadzone wyłącznie na zwierzętach, dlatego ich wyników nie można bezpośrednio przełożyć na ludzi. Posiadają właściwości przeciwnowotworowe, hamują namnażanie się komórek rakowych, co potwierdzono na przykładzie zatrzymania rozwoju nowotworów wątroby, przełyku i jelita grubego u szczurów po podaniu substancji aktywnych zawartych w tej roślinie (S.6. Działanie hipoglikemizujące
Mechanizmy te zaobserwowano głównie w badaniach na modelach zwierzęcych z udziałem gryzoni. Mazibuko-Mbeje i wsp. 2019). Co ciekawe, rooibos ma także zdolności hipoglikemizujące – obniża stężenie glukozy we krwi. Udowodniono m.in., że podawanie otyłym szczurom ekstraktów tej rośliny wzbogaconych o aspalatynę (w stężeniu 195 mg/kg masy ciała) przez 2 tygodnie powodowało również wzrost wrażliwości komórek na insulinę i poprawę wyników stężenia glukozy w teście krzywej cukrowej (OGTT) (S.E. Do potwierdzenia tego korzystnego działania przeciwcukrzycowego potrzebne są jednak kolejne badania przeprowadzone na ludziach. Związki bioaktywne czerwonokrzewu stymulują trzustkę do większego wydzielania insuliny – hormonu obniżającego stężenie glukozy we krwi, oraz biorą udział w hamowaniu resorpcji (wchłaniania zwrotnego) glukozy w nerkach, co powoduje większe wydalanie glukozy z moczem.7. Poprawa parametrów zdrowia metabolicznego
Beltrán-Debón i wsp. 2011; M. Picie naparów z czerwonokrzewu korzystnie wpływa na poprawę lipidogramu oraz wartość ciśnienia tętniczego krwi. Marnewick i wsp. 2011). Persson i wsp. 2010). Wykazano, że stosowanie ekstraktów z czerwonokrzewu chroni przed stłuszczeniem wątroby i hamuje namnażanie się komórek tkanki tłuszczowej (adipocytów) (R. Sandersona i wsp. 2014). Pozytywne oddziaływanie na stężenie cholesterolu i trójglicerydów było obserwowane przy spożyciu 6 filiżanek dziennie przez 2 tygodnie (J.L. Badacze już po jednorazowym podaniu 400 ml naparu z czerwonokrzewu zaobserwowali istotne zahamowanie aktywności ACE (enzymu konwertującego angiotensynę), co może wpłynąć na obniżenie ciśnienia tętniczego krwi (I.A. Rooibos może być także stosowany we wspomaganiu leczenia zespołu metabolicznego, czyli zbioru czynników takich jak otyłość brzuszna, wysokie stężenie trójglicerydów, niskie stężenie tzw. Dobrego cholesterolu HDL, wysokie ciśnienie tętnicze, podwyższony poziom glukozy, które prowadzą do wystąpienia cukrzycy typu 2 i schorzeń układu krążenia.8. Działanie kardioprotekcyjne
W wyniku połączenia mechanizmów przeciwutleniających i rozszerzających naczynia krwionośne dochodzi do obniżenia stężenia cholesterolu we krwi i ciśnienia tętniczego, co jest bardzo ważne dla utrzymania dobrej kondycji układu sercowo-naczyniowego. Związki aktywne znajdujące się w czerwonokrzewie niwelują szkodliwy wpływ hiperglikemii czy niektórych leków na kardiomiocyty (komórki serca). Rooibos może być wykorzystywany w profilaktyce i leczeniu schorzeń układu krążenia dzięki ochronnemu działaniu wobec komórek serca.9. Inne prozdrowotne kierunki działania
Dodatkowo może regulować wydzielanie hormonów – obniża stężenie kortyzolu – hormonu stresu we krwi. Rooibos wykazuje również właściwości neuroprotekcyjne, hepatoprotekcyjne, ochronne w stosunku do skóry i nerek. Wpływa również korzystnie na gojenie się ran. Zapobiega niedotlenieniu komórek mózgu po udarze i toksycznemu uszkodzeniu wątroby.10. Rooibos w diecie kobiet w ciąży i dzieci
Rooibos, w przeciwieństwie do kawy i herbaty, nie jest napojem kofeinowym, dlatego może być stosowany przez kobiety w ciąży, karmiące oraz małe dzieci. Nie wykazuje jednak działania pobudzającego.11. <extra_id_0> Polski: <extra_id_1> język polski: <extra_id_2> English: <extra_id_3> English: <extra_id_4>: <extra_id_5> English:
Warto podkreślić, że żadnych leków nie powinno się popijać naparem z czerwonokrzewu, podobnie jak herbatą czy kawą. Czerwonokrzew, tak jak wiele innych substancji roślinnych, może oddziaływać z lekami, zmieniać siłę ich działania lub potęgować niepożądane skutki. Należy również zachować 1–2-godzinną przerwę pomiędzy spożyciem napoju a przyjęciem leku. Nie zaleca się łączyć naparu z niektórymi antybiotykami, benzodiazepinami (leki uspakajające/nasenne) oraz rytuksymabem (lek immunosupresyjny).