Rola cynku w zwalczaniu trądziku
Spis treści
1. Trądzik pospolity – definicja
U 15% pacjentów schorzenie ma przebieg ciężki, występują liczne stany zapalne, które bardzo często pozostawiają po sobie blizny. Niestety nie da się przewidzieć czasu jego trwania, w większości zmiany utrzymują się na skórze przez 2–3 lata, jednak istnieją przypadki, w których stany zapalne występowały przez 10 lat. Szacuje się, że ok. 5% kobiet i 1% mężczyzn po 40. Roku życia zgłasza się do lekarza z klinicznymi stanami zapalnymi (J. Zmiany skórne zwykle pojawiają się w obrębie twarzy i pleców, w mniejszej ilości na skórze ramion czy pośladków. Trądzik pospolity to jedna z najczęstszych chorób skórnych w młodym wieku. Szczyt zachorowalności na trądzik pospolity zazwyczaj przypada na okres między 14. A 17. Rokiem życia. Choć choroba ta najczęściej dotyka osoby młode, to niewielki procent dorosłych również może jej doświadczać. Szepietowski i wsp. 2013). Zwykle wyróżnia się następujące typy trądziku: – grudkowo-krostkowy, – zaskórnikowy, – ropowiczy, – bliznowcowy. Do pierwszego rozpoznania zwykle dochodzi u osób w wieku 11–13 lat.2. Przyczyny trądziku pospolitego
Wszystkie powyższe zjawiska są ze sobą powiązane. Początkowo uważano, że za powstanie choroby odpowiada zaburzenie rogowacenia skóry, jednak coraz częściej można się spotkać z teorią, że to stan zapalny, a w szczególności komórki układu odpornościowego, które pojawiają się w obrębie gruczołów łojowych, są pierwszym symptomem tego schorzenia. Szepietowski i wsp. 2012) w procesie powstawania zapalenia w obrębie skóry ogromne znaczenie mają dwa czynniki: produkowany przez sebocyty łój, a także interakcje między gruczołem łojowym a mikroorganizmami, w tym P. Acnes. W ostatnim czasie szczególną rolę w powstawaniu trądziku przypisuje się również insulinopodobnemu czynnikowi wzrostu (IGF-1). Trądzik jest jednostką chorobową o bardzo skomplikowanej etiopatogenezie. Trudno określić, który z tych czynników zapoczątkowuje rozwój kolejnych. Według najnowszych badań (J. Nie ma jednak jednoznacznych dowodów, że to właśnie ta bakteria jest odpowiedzialna za powstawanie zmian w obrębie skóry, gdyż w części badanych ropni nie stwierdza się jej obecności. U kobiet wyższe stężenie IGF-1 koreluje z nasileniem choroby, a u mężczyzn – ze zwiększonym łojotokiem. Wyróżnia się kilka przyczyn jego powstawania, do głównych należą m.in.: – zaburzenia rogowacenia ujść włosowych lub gruczołów łojowych, nadmierne wydzielanie łoju, – kolonizacja skóry przez bakterię Propionibacterium acnes, – rozwój stanu zapalnego w obrębie skóry.3. Cynk – rola i występowanie
Jego zbyt niska zawartość ma duży wpływ na występowanie różnych zaburzeń naturalnych procesów fizjologicznych. Dzienne zapotrzebowanie na ten składnik dla kobiet wynosi 8 mg, a dla mężczyzn – 11 mg. Jedną z przyczyn niedoboru cynku w diecie są choroby układu pokarmowego, które upośledzają wchłanianie tego pierwiastka z pożywienia. Cynk to pierwiastek o niezwykle istotnym wpływie na funkcjonowanie całego organizmu. Cynk jest dostarczany do organizmu wraz z dietą. Cynk jest przyswajany głównie w jelicie cienkim, zależy to od wielu czynników takich jak stosowanie używek, poziom aktywności fizycznej, stresu, ilość cukru prostego i białka w diecie czy poziom żelaza i wapnia w organizmie. Największe ilości cynku znajdują się w: – pestkach dyni, – czerwonym mięsie, – owocach morza – małżach, ostrygach, krewetkach, – grzybach – shiitake, kurkach, boczniakach, – gryce, – otrębach pszennych, – nasionach fasoli, – nasionach słonecznika, – sezamie. Jest obecny w wielu enzymach, wpływa na syntezę hormonów, białek, a także na prawidłowy stan skóry i błon śluzowych.4. Cynk – skutki niedoboru
Pierwiastek ten ma również istotne znaczenie we wspieraniu prawidłowej pracy układu nerwowego. Jego obniżoną zawartość zauważa się również u osób cierpiących na depresję. Dowiedziono, że u osób cierpiących na zaburzenia glikemii zauważa się obniżone stężenie cynku w zestawieniu z osobami zdrowymi. Ze względu na liczne funkcje, które pełni w ustroju, jego zbyt niskie stężenie może prowadzić do wielu uszkodzeń, stanów zapalnych czy chorób. W przypadku niedoboru zaburzone zostaje przewodnictwo nerwowe. Jego zbyt mała ilość w organizmie może prowadzić do częstszych i dłuższych zakażeń. Ten pierwiastek bierze udział w regulacji gospodarki węglowodanowej, a także wpływa na gospodarkę hormonalną. Cynk wspomaga walkę z wolnymi rodnikami. Największa ilość cynku znajduje się w mózgu, jest on niezbędny do prawidłowego przekazywania sygnałów synaptycznych.5. Cynk a trądzik
Przyspiesza gojenie się ran, a także zwiększa odporność na zakażenia. Cynk bierze udział w wydzielaniu prostaglandyn, czyli hormonów mających wpływ na funkcje wydzielnicze skóry. Hormony te zwiększają wydzielanie łoju, co jest jedną z przyczyn trądziku. XX wieku. Maciejewska-Radomska i wsp. 2015). Cynk wykazuje także działanie bakteriostatyczne w kierunku P. Acnes, której przypisuje się ogromną rolę w powstawaniu trądziku pospolitego. Przeprowadzono badanie, w którym chorym podano dziennie suplement diety zawierający 500 mg cynku. Yee i wsp. 2020). Jak wykazało ich badanie, cynk charakteryzował się taką samą skutecznością (G. Tolino i wsp. 2021). Jak się okazuje, i w tym przypadku cynk może być pomocny, gdyż działa modulująco na układ IGF-1/IGF-1R, co prowadzi do zmniejszenia stanu zapalnego i poprawia stan zdrowia pacjenta. Jego niedobór może prowadzić do osłabienia układu odpornościowego tego narządu, a w konsekwencji do pojawienia się alergii i dermatoz. Ma duży wpływ na procesy regeneracji skóry ze względu na czynny udział w przetwarzaniu kwasów tłuszczowych, a także metabolizowaniu kolagenu. Jego zmniejszona ilość we krwi może prowadzić do nadmiernego wydzielania androgenów. Pierwsze badania, które potwierdziły skuteczność zastosowania preparatów z cynkiem w leczeniu trądziku pospolitego, pojawiły się już w latach 70. Grupa naukowców udowodniła wtedy, że suplementacja cynkiem powodowała zmniejszanie stanów chorobowych w tej jednostce (A. Cynk może zmniejszać stan zapalny, ma również wpływ na obniżenie uwalniania cytokin zaangażowanych w powstawanie zapalenia w organizmie czy na wydzielanie histaminy, która pełni rolę mediatora stanów zapalnych. U wielu pacjentów z tą dolegliwością stwierdza się zbyt niski poziom cynku w surowicy. Zauważono znaczną poprawę stanu skóry (B.E. Inni badacze postanowili sprawdzić skuteczność doustnej suplementacji cynkiem w zestawieniu z najczęściej stosowanym antybiotykiem. Michaëlsson i wsp. 1977; E. Dużą rolę w powstawaniu trądziku pospolitego przypisuje się nadekspresji insulinopodobnego czynnika wzrostu (IGF-1). Cynk jest pierwiastkiem, który ma niezwykle duże znaczenie w utrzymaniu dobrego stanu skóry.