Racjonalne zakupy – co warto kupić w większej ilości, a czego nie przechowywać?
Spis treści
1. Planowanie posiłków, lista zakupów
Przed zakupami warto sprawdzić, czy artykuły zgromadzone na liście znajdują się w szafkach, lodówce czy zamrażarce. Zjeść posiłek. Gdy pojawia się głód, żołądek uwalnia grelinę – hormon działający na ośrodek w mózgu związany z nagrodą i motywacją, dlatego osoby, które wybrały się do sklepu głodne, wydały aż o 64% więcej pieniędzy niż osoby najedzone. Pierwszy krok to stworzenie najlepiej tygodniowego spisu posiłków i na jego podstawie sporządzenie listy zakupów ze wszystkimi produktami, które będą potrzebne do przygotowania potraw wraz z oszacowaniem ich ilości w miarach domowych lub gramaturze. Co jeszcze warto zrobić przed wyjściem na zakupy? Badania pokazują, że osoby, które chodzą na zakupy głodne, dokonują mniej racjonalnych wyborów i kupują więcej – do takich wniosków doszła Alison Jing Xu z Uniwersytetu w Minnesocie. Racjonalne zakupy zaczynają się już w domu.2. Kupowanie i odpowiednie przechowywanie żywności
Owoce i warzywa nie powinny mieć przebarwień. Kupowane wędliny powinny być suche i matowe. Wydłuży to czas ich przydatności do spożycia, a także wpłynie na zachowanie cennych witamin, składników mineralnych i walorów smakowych. Absolutnie nie. Produkty, które należy obowiązkowo przechowywać w lodówce, to: mięso, ryby, wędliny, nabiał, część warzyw (np. Pieczarki, sałata, kalafior, natka pietruszki) i niektóre owoce (np. Truskawki, maliny, borówki). Warto także pamiętać, że w pierwszej kolejności należy wykorzystać produkty, które jako pierwsze zostały kupione i umieszczone w lodówce, gdyż mają najkrótszy termin przydatności do spożycia. Zapobiega to tworzeniu się w niej niebezpiecznych bakterii. Nadmiar jedzenia podnosi temperaturę w jej wnętrzu, a to sprzyja psuciu się żywności. Ale co z innymi produktami? Jeśli jednak produkt rozmroził się w trakcie drogi, nie należy go ponownie zamrażać. Nie trzeba przechowywać tych produktów w niskiej temperaturze, ale ważne, by były umieszczone w czystym, chłodnym, suchym i ciemnym miejscu. Nie należy przechowywać w lodówce warzyw zielonych (np. Brokułów) obok owoców wytwarzających etylen (np. Jabłek), gdyż warzywa mogą żółknąć. Przygotowana lista zakupów zmusza do kupowania tylko tych produktów, które się na niej znajdują, i nieulegania presji otoczenia ani promocjom, które często w sklepach oznaczone są kolorem czerwonym, żeby ich nie przegapić. Świeżość ryb można ocenić po przejrzystości gałki ocznej, matowej skórze i cielistej barwie. Wszystkie kupione produkty powinny być odpowiednio przechowywane. Czy to oznacza, że wszystkie zakupione produkty należy trzymać w lodówce? Są warzywa (np. Pomidory) i owoce (np. Banany, cytrusy, gruszki), dla których niska temperatura, jaka panuje w lodówce, jest niekorzystna – sprzyja ich psuciu się i utracie aromatu. Ważne jest odpowiednie umiejscowienie zakupionych produktów w lodówce: – górna półka – słoiki, np. Przetwory, dżemy, – środkowa półka – wędliny, przetwory mleczne, – dolna półka – ryby, mięso, – szuflady – owoce, warzywa, – półki na drzwiach – jaja, mleko, soki, olej, musztarda, ketchup, chrzan. Oprócz tego najważniejsze jest, by lodówka była regularnie myta. Warto pilnować, by lodówka nie była całkowicie wypełniona. Co włożyć do lodówki po zakupach i jak przechowywać w niej produkty, już jest jasne. Jeśli na liście pojawiły się produkty mrożone, to oczywiście powinny jak najszybciej zostać umieszczone w zamrażarce. Produkty, co do których nie zostały określone specjalne wymagania dotyczące przechowywania, należy umieścić poza lodówką – wspomniane wcześniej warzywa (np. Pomidory, ogórki, ziemniaki, cebula), owoce (np. Banany, cytrusy, gruszki, brzoskwinie, nektarynki), produkty zbożowe (np. Kasze, ryże, płatki, mąki, makarony, pieczywo), produkty konserwowe (np. Kukurydza, fasola, pomidory, ciecierzyca, konserwy mięsne oraz rybne), koncentraty (np. Pomidorowy), suche nasiona roślin strączkowych (np. Soczewica, ciecierzyca, fasola, groch), orzechy, migdały, nasiona słonecznika, pestki dyni, siemię lniane, kawa, herbata, cukier, słodziki, sól i przyprawy. Spowolni to zachodzenie procesów chemicznych, fizycznych, mikrobiologicznych i wydłuży ich trwałość. Podobnie jest w przypadku przechowywanych poza lodówką owoców, np. Bananów razem z gruszkami – banany szybciej dojrzewają za sprawą etylenu i szybciej pojawiają się na nich czarne plamki, a to skraca ich okres przydatności do spożycia. Podczas zakupów warto zwrócić uwagę na świeżość kupowanych produktów.3. Naturalne sposoby konserwacji żywności
Naturalnymi sposobami konserwacji żywności są:.4. Mrożenie
– – jest metodą przedłużania trwałości żywności o kilka tygodni lub miesięcy, ważne jest, by mrozić produkty świeże bez oznak psucia – można zamrozić zarówno produkt, np. Pokrojoną pierś z kurczaka, jak i przygotowane wcześniej danie, np. Leczo z kurczakiem; .5. <extra_id_0> Źródła <extra_id_1> <extra_id_2> źródła:
– – metoda oparta na fermentacji mlekowej zapobiegająca procesom gnicia, produkty powstałe podczas kiszenia są bogate w bakterie probiotyczne wspierające odporność organizmu; .6. Kupowanie na zapas – przegląd produktów z długim terminem przydatności do spożycia
Warto wybierać produkty jak najmniej przetworzone i bogate w składniki mineralne i witaminy. Produkty zbożowe (najlepiej pełnoziarniste), jak: – mąka (pszenna, żytnia, gryczana, ziemniaczana, ryżowa), – kasza (gryczana, jaglana, bulgur, jęczmienna, orkiszowa, komosa), – ryż (biały, brązowy, dziki, czerwony, parboiled, basmati), – makaron (pełnoziarnisty, jajeczny, ryżowy, gryczany), – płatki (owsiane, jaglane, żytnie, kukurydziane). Zapobiegnie to utracie smaku i zapachu produktów oraz uchroni przed molami spożywczymi. Są cennym źródłem błonnika i mogą być przechowywane nawet kilka lat. Są produktami trwałymi, jeśli są odpowiednio przechowywane – jednak należy pamiętać, że ze względu na zawarty w nich tłuszcz mogą jełczeć i być groźne dla zdrowia. Poza lodówką można przechowywać je do 3 miesięcy, w lodówce – do roku. Inne produkty z długim terminem ważności, jak: – kawa, – herbata, – kakao, – miód, – suszone warzywa i owoce, – mrożone warzywa i owoce, – kiszonki, – czekolada, najlepiej gorzka, – mleko UHT i napoje roślinne, – przyprawy. Inne produkty, które warto mieć w domu, bo są przydatne do spożycia od kilku dni do kilku tygodni, to: – trwałe warzywa (np. Ziemniaki, marchew, buraki, seler, cebula, dynia, kapusta), – trwałe owoce (np. Twarde jabłka, gruszki, melon, cytrusy), – sery żółte (najlepiej pakowane próżniowo), – suche wędliny (najlepiej pakowane próżniowo, np. Kiełbasa krakowska, żywiecka, kabanosy), – jajka. Takie produkty to: – nietrwałe warzywa (np. Pomidory, ogórki, cukinie, sałaty), – nietrwałe owoce (np. Borówki, maliny, truskawki, banany), – mleko i produkty mleczne (np. Jogurt, kefiry, twarogi), – mięso i wędliny, – ryby. W sklepie dostępne są produkty, które można kupić na zapas, bo mają długi termin przydatności do spożycia. Właśnie takie produkty będą wspierały odporność organizmu. Mogą być przechowywane przez długi czas, najlepiej w szczelnych, szklanych pojemnikach w ciemnych, suchych i chłodnych szafkach czy szufladach. Suche i konserwowe nasiona roślin strączkowych, jak: – soczewica, – ciecierzyca, – groch, – fasola, – soja, – groszek. Tłuszcze roślinne, jak: – oleje: rzepakowy, słonecznikowy, – oliwa z oliwek, – orzechy (włoskie, nerkowca, brazylijskie, laskowe), – migdały, – pestki dyni, – nasiona słonecznika, – siemię lniane, – nasiona chia, – sezam, – pasty orzechowe, migdałowe, tahini. Oleje warto przechowywać w lodówce, a orzechy i różnego rodzaju nasiona – w szklanym pojemniku w chłodnym miejscu. Konserwy warzywne i rybne, jak: – kukurydza w puszce, – pomidory w puszce, – tuńczyk w puszce, – makrela w puszce, – sardynki w puszce, – łosoś w puszce. Mniej polecane są: – konserwy owocowe (np. Ananasy, brzoskwinie) ze względu na dużą zawartość cukru, – konserwy mięsne (np. Pasztety, mielonki) ze względu na dodatek konserwantów nie są korzystne dla zdrowia i mogą wywoływać dolegliwości trawienne, – cukier. Nie warto kupować na zapas produktów nietrwałych, których nie mamy zamiaru przetworzyć, by wydłużyć ich czas przydatności do spożycia. Planowanie, dobra organizacja i rozsądne nawyki zakupowe pozwalają zaoszczędzić czas, pieniądze i zapobiegają marnowaniu żywności. Jeśli będą odpowiednio przechowywane, to można z nich korzystać nawet do kilku lat od zakupu.