Szukaj
Język
Przyprawy korzenne – jak wykorzystywać je w kuchni
Spis treści
1. Przyprawy – czym są, podział
Istnieją jednak przeciwwskazania do stosowania konkretnych przypraw w danych jednostkach chorobowych i przestrzeganie ich jest istotne, by nie pogorszyć samopoczucia. Przyprawy to różne części roślin – najczęściej wykorzystywane są korzenie (np. Imbiru), kłącza (np. Kurkumy), kwiaty (np. Goździków), liście (np. Trawy cytrynowej), nasiona (np. Kardamonu) czy kawałki kory (np. Cynamonu). Przyprawy można podzielić ze względu na: 1. Nadawanie smaku– przyprawy korzenne – m.in. Anyż, cynamon, goździki, imbir, wanilia, kurkuma, pieprz, – przyprawy ziołowe – m.in. Majeranek, bazylia, tymianek, – warzywa przyprawowe – m.in. Czosnek, cebula; 2. Zawartość związków aktywnych– substancje goryczkowe – m.in. Kminek, kolendra, – substancje olejowe – m.in. Chmiel, – substancje barwiące – m.in. Szafran, kurkuma, – substancje goryczkowo-olejowe – m.in. Estragon, piołun; 3. Pochodzenie– przyprawy zagraniczne – czyli przyprawy importowane do Polski z innych krajów, np. Cynamon, goździki, kardamon, gałka muszkatołowa, imbir, wanilia, – przyprawy krajowe – uprawiane w Polsce, np. Cebula, czosnek, kminek, lubczyk, chrzan, mięta. Przyprawy stosowane są w niewielkich ilościach i już takie dawki mogą korzystnie wpływać na zdrowie.2. Właściwości przypraw korzennych
Przyprawy są cennym źródłem witamin i składników mineralnych takich jak wapń, żelazo, potas, fosfor, magnez, witamina C i beta-karoten.3. Anyż
Wykazuje działanie łagodzące skurcze, wzdęcia i nadmierną fermentację w jelitach. Patra i wsp. 2020). Owoce anyżu mają kształt gwiazdek. Przeciwdziała bakteriom i grzybom (J.K. Anyż wykorzystywany jest jako dodatek do mięs, słodkich wypieków i w produkcji alkoholu. Ta przyprawa wykazuje działanie przeciwzapalne, dlatego polecana jest w reumatoidalnym zapaleniu stawów (RZS).4. Goździki
Dzieje się tak za sprawą eugenolu, czyli olejku, który znajduje się w goździkach i ma właściwości znieczulające i antybakteryjne (U. Dodatkowo goździki przyspieszają trawienie i pobudzają apetyt. W kosmetyce wykorzystywane są jako dodatek do past do zębów i płynów do płukania jamy ustnej. Przyłożenie goździka do zęba powinno zmniejszyć dolegliwości bólowe. Skolimowska i wsp. 2012). Goździki stosowane są do przygotowania kompotów, przetworów owocowych, grzanego wina i piwa oraz pierniczków. Goździki mają właściwości przeciwzapalne i uśmierzające ból, dlatego polecane są w chorobach dziąseł i zębów, np. Paradontozie.5. <extra_id_0> Źródło <extra_id_1> Źródła <extra_id_2>
Z tych samych powodów imbir stosowany jest przez osoby z chorobą lokomocyjną i w trakcie chemioterapii (J. Pych 2012). Dodatkowo wykorzystywany jest w leczeniu nadciśnienia, kataru, zaparć, chorób układu nerwowego i stawów. W okresie jesiennym warto go stosować jako dodatek do potraw czy herbaty, gdyż działa przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo (Z. Wykorzystywany jest do dań mięsnych, ryb, roślin strączkowych, ale także przy produkcji piwa czy ciasteczek imbirowych. Marynowany jest często dodatkiem do sushi. Dzięki zawartości gingerolu zapobiega nudnościom i wymiotom u kobiet w ciąży. Newerli-Guz, M. Wykazuje działanie wzmacniające organizm, przeciwwrzodowe i żółciopędne. Wskazany jest również w leczeniu miażdżycy jako środek wspomagający, gdyż wykazuje działanie hipolipemizujące (czyli obniżające poziom lipidów, m.in. Cholesterolu, trójglicerydów). Wieczorek-Chełmińska 2014). Imbir jest popularną przyprawą w kuchni indyjskiej i tajskiej. Imbir jest znany jako przyprawa, występuje w postaci świeżego lub suszonego kłącza.6. <extra_id_0> Źródło: <extra_id_1> Autor: <extra_id_2> Autorzy:
Jest pomocna w leczeniu gorączki i niestrawności (B. Jest silnym przeciwutleniaczem i wykazuje działanie przeciwdrobnoustrojowe (B.C. Chin 2015). Wanilia używana jest w postaci lasek waniliowych, cukru waniliowego, olejków i proszku. Ahmad i wsp. 2015). Tan, C.F. Obecnie powszechnie wykorzystywana jest wanilina otrzymywana w sposób syntetyczny, gdyż jest dużo tańszym zamiennikiem wanilii, jednak jej zapach nie jest identyczny. W cukiernictwie to popularny dodatek do ciast, ciastek, kremów, lodów, czekolady, a także likierów.7. <extra_id_0> Składniki i <extra_id_1>
Często w jednej fabryce przetwarzane są przyprawy i jednocześnie inne produkty, które mogą być źródłem glutenu. Zawierają go m.in. Cynamon, kurkuma, imbir, mieszanka przyprawowa curry i garam masala (P. Gajewska 2015). Imbir stosowany jednocześnie z niektórymi preparatami może powodować ich większe wchłanianie. Jarosz, J. Stosowanie przypraw może być przyczyną reakcji alergicznej. Po spożyciu przypraw mogą wystąpić zarówno objawy skórne, jak i symptomy ze strony przewodu pokarmowego i układu oddechowego. W przypadku alergii na pyłki roślin zielonych istnieje większe ryzyko wystąpienia objawów po spożyciu przypraw zagranicznych, m.in. Cynamonu i imbiru (M. Mimo że przyprawy są używane w niewielkich ilościach, należy przestrzegać przeciwwskazań do ich stosowania! Osoby z celiakią powinny uważnie czytać etykiety produktów i kupować certyfikowane przyprawy ze znakiem przekreślonego kłosa. Osoby z alergią na salicylany powinny uważać na szereg przypraw, które będą źródłem kwasu salicylowego. Kęszycka, D. Przyprawy mogą również wchodzić w interakcje z lekami. Z kolei przyjmowany z lekami przeciwcukrzycowymi może zwiększać ryzyko wystąpienia hipoglikemii, czyli zbyt niskiego poziomu cukru, który jest groźny dla zdrowia i życia (M. Dzieniszewski 2010). Alergia na przyprawy występuje rzadko i dotyczy 2–4% osób z alergią pokarmową. W przypadku uczulenia na pyłki brzozy istnieje ryzyko wystąpienia reakcji krzyżowej i wystąpienia objawów alergii po spożyciu np. Anyżu. Jarosz 2004). Należy pamiętać, że stosowanie przypraw może być groźne dla zdrowia.8. Ryż zapiekany z jabłkami i cynamonem
Jabłka pokroić w kostkę i poddusić z dodatkiem żurawiny i cynamonu, aż będą miękkie. Następnie w niewielkim naczyniu żaroodpornym ułożyć warstwę ryżu, jabłek i znowu ryżu. Zapiekać ok. 15 minut w 180°C. Składniki: – ½ woreczka lub ½ szklanki ryżu parboiled, – duże jabłko, – kilka owoców żurawiny suszonej, – ½ opakowania jogurtu skyr, – łyżka masła, – przyprawy: cynamon, kardamon. W razie potrzeby delikatnie podlać niedużą ilością wody. Całość obficie posypać cynamonem i kardamonem. Po wyjęciu z piekarnika na górę nałożyć warstwę jogurtu. Sposób przygotowaniaRyż ugotować zgodnie z instrukcją na opakowaniu, a następnie wymieszać z masłem.9. Korzenna herbata z goździkami, anyżem i cynamonem
Następnie dodać goździki, anyż, cynamon, maliny, cytrynę, pomarańczę i grejpfrut. Składniki: – szklanka ulubionej herbaty, – 3 goździki, – anyż, – laska cynamonu, – kilka malin, – plaster cytryny, – plaster pomarańczy, – plaster grejpfruta. Przykryć spodkiem, by herbata się zaparzyła. Sposób przygotowania Przygotować herbatę zgodnie z instrukcją na opakowaniu.10. Żółty gulasz z soczewicą i kurkumą
Cebulę i paprykę pokroić w kostkę. Następnie dodać soczewicę i wlać szklankę wody. Na koniec dodać mleczko kokosowe i gotować jeszcze przez 5 minut. Warto korzystać z przypraw korzennych szczególnie jesienią, gdy pogoda nie dopisuje, a organizm jest bardziej narażony na infekcje. Dodatkowo przyprawy korzenne mają niezwykły zapach, który pozytywnie wpływa na nastrój i wielu osobom kojarzy się ze smakami dzieciństwa. Dzięki temu możliwe jest zmniejszenie poziomu stresu, a to wpływa na poprawę odporności. Składniki: – ⅓ szklanki soczewicy czerwonej, – ½ woreczka lub ½ szklanki ryżu parboiled, – ½ puszki pomidorów, – papryka, – cebula, – 100 g mleczka kokosowego, – przyprawy: kurkuma, kolendra mielona, chili, szczypta cynamonu. Warzywa dodać na patelnię razem z przyprawami i poddusić. Całość gotować ok. 15 minut. Gulasz podawać z ryżem. Mają one właściwości antybakteryjne, przeciwwirusowe i rozgrzewające organizm. Ryż zapiekany z jabłkami i cynamonem, szarlotka czy pierniczki korzenne przygotowane samodzielnie w domu przywołują pozytywne wspomnienia. Jesień pachnie przyprawami korzennymi! Sposób przygotowaniaRyż ugotować zgodnie z instrukcją na opakowaniu.
