Szukaj
Język
Przewlekłe zmęczenie – jakie badania warto wykonać
Spis treści
1. Parametry opisywane przez układ czerwonokrwinkowy
Możliwe jest zatem, że zmniejszenie liczby erytrocytów będzie spowodowane anemią, która może skutkować ciągłym zmęczeniem, utratą energii czy nadmierną sennością. Zmiany liczby krwinek czerwonych występują także w zaburzeniach gospodarki wodno-elektrolitowej organizmu. – Stężenie hemoglobiny (HGB, Hb) – to podstawowe białko krwinek czerwonych, które spełnia funkcję transportera tlenu do wszystkich tkanek organizmu. Zwiększone wartości obserwuje się natomiast przy nadkrwistości i odwodnieniu. – Hematokryt (HCT, Ht) – określa stosunek objętości masy czerwonych krwinek do całkowitej objętości krwi. Obniżone wartości mogą świadczyć o anemii lub przewodnieniu. Wskaźniki te mogą służyć do różnicowania morfologicznego niedokrwistości. – Liczba erytrocytów (krwinek czerwonych, RBC) wytwarzanych przez szpik kostny – na prawidłowy proces powstawania krwinek czerwonych wpływają żelazo, witamina B12, witamina B6 czy kwas foliowy. Zwiększony wskaźnik RBC związany jest natomiast z nadkrwistością. Obniżone stężenie może być spowodowane np. Niedoborem żelaza czy przewodnieniem. Wzrost wartości hematokrytu może wynikać np. Z nadkrwistości spowodowanej utratą krwi, nadkrwistości pierwotnej czy wtórnej. Morfologia pozwala również ocenić wskaźniki morfologiczne erytrocytów, takie jak: – średnia objętość krwinki czerwonej (MCV, mean corpuscular volume), – średnia zawartość hemoglobiny w krwince czerwonej (MCH, mean corpuscular hemoglobin), – średnie stężenie hemoglobiny w krwince czerwonej (MCHC, mean corpuscular hemoglobin concentration), – RDW (red blood cell volume distribution width). Wśród osób z anemią bardzo często obserwuje się osłabienie, zawroty głowy, utratę apetytu, senność, spadek siły mięśniowej czy zaburzenia snu. Ich niedobór może być przyczyną niedokrwistości.2. Parametry określane przez układ białokrwinkowy
Podwyższone wartości neutrofili obserwuje się m.in. Przy stanach zapalnych, oparzeniach, chorobach zakaźnych czy nowotworach. Zwiększoną liczbę granulocytów kwasochłonnych stwierdza się przy uczuleniach, chorobach zakaźnych czy pasożytniczych. Zwiększone wartości obserwuje się przy infekcjach pasożytniczych (owsiki, tasiemiec), przewlekłej białaczce szpikowej, czerwienicy prawdziwej czy po wycięciu śledziony. Zmniejszona liczba limfocytów może wskazywać na ostre infekcje, niewydolność serca czy pierwotne i wtórne niedobory immunologiczne. – Monocyty (MON) – nieznacznie podwyższone mogą być wynikiem przebytego zakażenia. Obniżony poziom monocytów może wskazywać na zaburzenia odporności czy być wynikiem stosowania niektórych leków (np. Kortykosteroidów). Powyższe parametry pokazują, jak wiele informacji można wywnioskować z jednego, prostego i stosunkowo taniego badania. – Liczba leukocytów (krwinek białych, WBC) – zwiększenie liczby krwinek białych stwierdza się najczęściej przy zakażeniach bakteryjnych, grzybiczych czy wirusowych, u osób leczonych kortykosteroidami lub w niektórych chorobach nowotworowych szpiku. Obniżone natomiast w przebiegu chorób wirusowych czy w wyniku stosowania niektórych leków. – Eozynofile (granulocyty kwasochłonne, EOS) – ich zadaniem jest ochrona przed pasożytami. Zmniejszone wartości mogą występować po wysiłku fizycznym, stresie czy przy zawale mięśnia sercowego. – Bazofile (granulocyty zasadochłonne, BAS) – pełnią funkcję obronną w schorzeniach alergicznych IgE-zależnych. Zmniejszenie liczby bazofili ma miejsce w niedoczynności tarczycy czy leczeniu glikokortykosteroidami. – Limfocyty (LYM) – ich podwyższone wartości stwierdza się w przypadku zakażeń bakteryjnych lub przy chorobach zakaźnych. Zwiększone wartości obserwuje się także w przypadku gruźlicy, marskości wątroby, białaczce szpikowej, przy przewlekłym stresie oraz chorobach metabolicznych. W ocenie płytek krwi określa się: – ich liczbę (PLT), – średnią objętość (MPV), – PDW (wskaźnik anizocytozy). Należy jednak pamiętać, iż wszelkie odchylenia od normy powinny zawsze zostać skonsultowane z lekarzem. Spadek liczby leukocytów może wynikać m.in. Ze stosowania niektórych leków, wyniszczenia czy samoistnej aplazji i hipoplazji szpiku kostnego. – Neutrofile (granulocyty obojętnochłonne, NEU) – ich podstawową funkcją jest obrona organizmu przed drobnoustrojami.3. Badanie ogólne moczu
Podczas poszukiwania przyczyn przewlekłego zmęczenia na pewno nie należy pomijać tego podstawowego badania. Umożliwia oznaczenie właściwości fizycznych moczu (barwa, przejrzystość, gęstość względna, osmolalność) oraz właściwości chemicznych (pH, białko, cukier, ciała ketonowe, barwniki żółciowe oraz mikroskopowe badanie osadu). Badanie ogólne moczu to podstawowe badanie laboratoryjne pozwalające rozpoznać choroby nerek i dróg moczowych oraz wykrywać choroby ogólnoustrojowe, które mogą powodować zmiany w składzie moczu.4. Lipidogram (cholesterol całkowity, cholesterol frakcji LDL i HDL, triglicerydy)
Odpowiednio przeprowadzona diagnostyka dyslipidemii pozwala oszacować stopień ryzyka oraz rozpocząć odpowiednie działania zapobiegawcze. Badanie profilu lipidowego (cholesterol całkowity, cholesterol frakcji LDL i HDL, triglicerydy) również należy do tych podstawowych. Badanie to powinien wykonać każdy, a szczególnie osoby obciążone rodzinnie chorobami układu sercowo-naczyniowego i hipercholesterolemią, prowadzące mało aktywny tryb życia, z nadwagą czy otyłością, chorujące na nadciśnienie, cukrzycę lub palące papierosy. Zaburzenia lipidowe stanowią najczęściej występujące, modyfikowalne czynniki ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego i są najczęstszą przyczyną zgonów oraz hospitalizacji zarówno w Polsce, jak i całej Europie.5. <extra_id_0> Tytuł: <extra_id_1>
Jednym z najczęstszych schorzeń endokrynologicznych jest jej niedoczynność, w tym ta ze współistniejącą chorobą Hashimoto. Wśród typowych objawów wymienia się senność, przewlekłe zmęczenie, suchość i bladość skóry, wypadanie włosów, łamliwość paznokci, nietolerancję zimna czy przyrost masy ciała. Badanie pozwala wykryć zaburzenia funkcji tarczycy. Do rozwoju choroby konieczne jest współistnienie dysfunkcji układu immunologicznego, czynników genetycznych oraz środowiskowych (np. Nadmiar jodu, niedobór selenu, infekcje wirusowe, stres, zażywanie niektórych leków, takich jak amiodaron, sole litu, interferon α). Profilaktycznie warto również oznaczyć stężenie hormonu tyreotropowego – TSH.6. Parametry nerkowe (mocznik, kreatynina, kwas moczowy)
Do listy kontrolnych badań warto dodać także badanie mocznika, kreatyniny oraz kwasu moczowego w celu oceny prawidłowej pracy nerek. Badania, których celem jest wykazanie cech uszkodzenia nerek lub ich funkcji wydalniczej, powinny być wykonywane raz w roku u osób z grupy ryzyka rozwoju przewlekłej choroby nerek (np. U pacjentów z cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym, chorobami układu sercowo-naczyniowego, kamicą moczową, niedrożnością dróg moczowych, zakażeniami układu moczowego czy chorobami autoimmunologicznymi).7. Parametry wątrobowe (ALT, AST, bilirubina)
Badania te powinien zrobić każdy przyjemniej raz w roku. W przypadku przewlekłego zmęczenia warto sprawdzić stan wątroby. Najczęściej oznacza się w nich: aminotransferazę alaninową (ALT), aminotransferazę zasadową (ALP) oraz bilirubinę całkowitą. W tym celu najlepiej wykonać tzw. Próby wątrobowe określane także jako testy czynnościowe wątroby.8. Pomiar ciśnienia tętniczego
Biorąc pod uwagę fakt, iż badanie to jest bardzo proste i można je przeprowadzić samodzielnie, warto pamiętać o jego regularnym wykonywaniu (przy prawidłowych wynikach przynajmniej raz w roku). Problemy z nieprawidłowym ciśnieniem mogą objawiać się bólami głowy, bólem w klatce piersiowej, zaburzeniami widzenia, nudnościami, a także zmęczeniem. Nadciśnienie tętnicze wciąż pozostaje najważniejszym modyfikowalnym czynnikiem ryzyka rozwoju chorób układu krążenia.
