Produkty wspierające pracę trzustki
Spis treści
1. Budowa trzustki i jej rola w organizmie
Z tego gruczołu wychodzi przewód trzustkowy, który łączy się z przewodem żółciowym wspólnym i prowadzi do dwunastnicy. Zewnątrzwydzielnicza polega głównie na wydzielaniu soku trzustkowego i enzymów trawiennych, natomiast wewnątrzwydzielnicza – na produkcji glukagonu i insuliny. Znajduje się na wysokości I–II kręgu lędźwiowego. Trzustka pełni funkcje zewnątrzwydzielniczą i wewnątrzwydzielniczą. Trzustka to narząd składający się z trzech części: głowy, trzonu i ogona.2. Funkcja zewnątrzwydzielnicza
W skład soku wchodzą także woda i jony (głównie wodorowęglanowe) odpowiadające za jego zasadowy charakter. Część zewnątrzwydzielnicza trzustki zbudowana jest z komórek pęcherzykowych. Wśród enzymów produkowanych przez trzustkę należy wymienić: – proteazy odpowiedzialne za trawienie białek: trypsyna, chymotrypsyna, elastaza, karboksypeptydaza, – enzymy trawiące tłuszcze: lipaza trzustkowa, fosfolipaza, esteraza cholesterolowa, – trawiące węglowodany: α-amylaza trzustkowa. Wydzielają one sok trzustkowy (1–4 l na dobę) zawierający enzymy.3. Funkcja wewnątrzwydzielnicza
Funkcja wewnątrzwydzielnicza sprowadza się do produkcji i wydzielania hormonów: – insuliny (komórki beta wysp trzustkowych), – glukagonu (komórki alfa wysp trzustkowych), – somatostatyny (komórki delta wysp trzustkowych), – polipeptydu trzustkowego (komórki F). Część wewnątrzwydzielniczą trzustki tworzą wyspy Langerhansa. Insulina i glukagon charakteryzują się antagonistycznym działaniem, dzięki czemu w prawidłowych warunkach skutecznie regulują stężenie glukozy we krwi. Wśród nich wyróżniamy komórki alfa, beta, delta oraz komórki F.4. <extra_id_0> Tytuł: <extra_id_1> Witamina C <extra_id_2>
Wpływa także na regulację transkrypcji różnych genów oraz aktywność enzymów, które odpowiadają za procesy naprawcze. Należy podkreślić, że witamina C jest bardzo wrażliwa na działanie temperatury. Najrozsądniejsze wydaje się jednak spożywanie tych produktów na surowo. Jej ochronne działanie polega na hamowaniu oksydacyjnych uszkodzeń DNA. Witamina C występuje w największej ilości w czerwonej papryce, warzywach kapustnych, natce pietruszki, malinach, truskawkach, jagodach, czarnej i czerwonej porzeczce, dzikiej róży, aceroli i owocach cytrusowych. Jest także rozpuszczalna w wodzie, więc aby zachować jej jak największe ilości, zaleca się gotowanie produktów ją zawierających nie w wodzie, ale na parze. Może obniżać ryzyko zachorowania na nowotwór trzustki.5. <extra_id_0> Tytuł: <extra_id_1> Witamina E <extra_id_2>
Metaanaliza badań obserwacyjnych z 2015 r. Wykazała, że spożycie witaminy E obniża ryzyko wystąpienia raka trzustki i zapobiega temu nowotworowi. Badanie znacząco wpłynęło na moc statystyczną i wykazało wiarygodniejszy związek między spożyciem witaminy E a ryzykiem raka trzustki (L. Źródłem witaminy E są głównie tłuszcze roślinne (oleje z zarodków pszenicy, słonecznikowy, krokoszowy). Jest przeciwutleniaczem, który zapobiega powstawaniu niektórych nowotworów. Obejmowała ona 10 badań obserwacyjnych z 2976 pacjentami i 254 393 uczestnikami lub grupą kontrolną. Peng i wsp. 2015). Znajduje się także w orzechach, nasionach dyni i słonecznika, produktach zbożowych, otrębach oraz warzywach (głównie ciemnozielonych, jak szpinak, sałata, natka pietruszki, jarmuż, brokuły). Chroni komórki i DNA przed szkodliwym działaniem wolnych rodników, przerywa łańcuchową reakcję utleniania lipidów przy jednoczesnym zwiększeniu aktywności dysmutazy ponadtlenkowej (kluczowy enzym bariery antyoksydacyjnej organizmu).6. <extra_id_0> Tytuł: <extra_id_1> Witamina D <extra_id_2>
Skinner i wsp. 2006). Wśród nich wymienia się tłuste ryby, jak sardynka, łosoś i makrela, oleje rybne (np. Tran), mięso, jaja, grzyby shiitake, mleko i produkty mleczne. Podczas trwającej 16 lat obserwacji zauważono, że w grupie osób przyjmujących ≥ 600 IU witaminy D ryzyko wystąpienia raka trzustki obniżyło się aż o 41% w zestawieniu z grupą przyjmującą ≤ 150 IU witaminy D (H.G. Powszechnie wiadomo, że tylko nieliczne produkty naturalnie zawierają witaminę D, i to w niewielkich ilościach. Wyższe stężenie witaminy D może chronić przed rozwojem raka trzustki.7. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe (głównie omega-3)
Spożywanie wielonienasyconych kwasów tłuszczowym omega-3 obniża ryzyko wystąpienia nowotworów, w tym raka trzustki. Związki te wykazują działanie przeciwzapalne polegające na ograniczaniu nadmiernej odpowiedzi immunologicznej. Kwasy tłuszczowe omega-3 znajdują się w oleju lnianym, siemieniu lnianym, oleju rzepakowym oraz przede wszystkim w tłustych rybach morskich takich jak łosoś, śledź, makrela, sardynka, pstrąg tęczowy czy tuńczyk. Ich działanie antyoksydacyjne pozwala obniżać ilość wolnych rodników powstających w organizmie.8. Błonnik pokarmowy
Częściowo potwierdza to zatem hipotezę, że dieta bogata w błonnik może chronić przed rakiem trzustki (C.H. Metaanaliza obejmująca jedno badanie kohortowe i trzynaście badań kliniczno-kontrolnych, w których wzięło udział łącznie 3287 pacjentów z rakiem trzustki, wykazała związek między spożyciem błonnika pokarmowego a ryzykiem raka trzustki. Wang i wsp. 2015). W metaanalizie zwiększone spożycie błonnika wiązało się ze zmniejszonym ryzykiem raka trzustki w badaniach kliniczno-kontrolnych, ale nie w badaniu kohortowym.9. Związki wpływające negatywnie na trzustkę
Należy także wspomnieć o związkach, które zaburzają pracę trzustki.10. Nasycone kwasy tłuszczowe i kwasy tłuszczowe typu trans
W 2010 r. W San Francisco przeprowadzono duże populacyjne badanie kliniczno-kontrolne. Odwrotną zależność zauważono w przypadku wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 oraz przeciwutleniaczy takich jak witamina C (Z. Nasycone kwasy tłuszczowe występują głównie w produktach odzwierzęcych takich jak masło, smalec, śmietana, łój, tłuste mięsa, podroby. Wysokie spożycie kwasów tłuszczowych trans również predysponuje do rozwoju wielu nowotworów, w tym raka trzustki. Istnieje związek między spożyciem tłuszczów a występowaniem raka trzustki. Wyniki potwierdziły, że wysokie spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych może zwiększać ryzyko raka trzustki. Gong i wsp. 2010). Są one zawarte także w olejach kokosowym i palmowym. Często znajdują się w produktach rekreacyjnych, jak fast foody i wyroby cukiernicze. Nasycone kwasy tłuszczowe dostarczane z dietą zwiększają ryzyko wystąpienia tego schorzenia.