Szukaj
Język
Produkty wpływające na mikroflorę jelitową
Spis treści
1. Występujące w przewodzie pokarmowym drobnoustroje można podzielić na:
Lactobacillus, Bifidobacterium. Badania wykazały, że mikrobiomy dorosłych mieszkańców Japonii i Ameryki różnią się składem. Wykryto różnice pomiędzy osobami mieszkającymi w mieście i na wsi, co najprawdopodobniej uwarunkowane jest inną dietą tych osób. Dowiedziono, że ograniczenie ilości spożywanych węglowodanów prowadzi do spadku ilości bakterii produkujących maślan, natomiast dieta uwzględniająca większą ilość węglowodanów wpływa na wzrost ogólnej liczby komórek bakteryjnych. Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae; – drobnoustroje korzystne – czyli te, które nie tylko biorą udział w ważnych procesach zachodzących w organizmie, ale wykazują działanie inhibitujące względem wzrostu bakterii patogennych, np. Skład i proporcje bakterii w tych grupach zależne są od wielu czynników, między innymi od diety gospodarza oraz jego genomu. Zaobserwowano, że dzieci urodzone w krajach rozwijających się mają bardziej zróżnicowaną florę bakteryjną w zestawieniu z tymi, które urodziły się w krajach Europy Zachodniej. Wykazano, że diety wysokobiałkowe ze zmniejszoną ilością węglowodanów mogą mieć wpływ na skład bakteryjny mikroflory jelita grubego, a co za tym idzie – na stan zdrowia gospodarza. – drobnoustroje patogenne – czyli produkujące toksyczne metabolity zakłócające prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego, np. Shigella, salmonella, niektóre gatunki clostridium; – drobnoustroje względnie patogenne – czyli takie, których negatywny wpływ na organizm człowieka ujawnia się dopiero w przypadku zaburzeń w funkcjonowaniu układu pokarmowego, np.2. Jakie są funkcje mikroflory jelitowej?
Niezwykle istotną kwestią dla zachowania zdrowia jest to, aby wszystkie grupy drobnoustrojów zamieszkujących jelita pozostawały w stanie równowagi biologicznej. Dzięki temu bakterie obecne w przewodzie pokarmowym mogą pełnić funkcje, do których należą między innymi: – zapobieganie namnażaniu bakterii chorobotwórczych, – udział w trawieniu i wchłanianiu pokarmu, – stymulacja syntezy białek odpornościowych (immunoglobuliny A, interferonu gamma), – synteza witaminy K i witamin z grupy B, – udział w procesie fermentacji prowadzącej do powstania krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, będących źródłem energii dla komórek nabłonka jelitowego, – poprawa przyswajalności sodu, wapnia, magnezu, potasu, żelaza niehemowego, – wpływ na prawidłową perystaltykę jelit – niwelowanie nudności, wzdęć, bóli brzucha, biegunek, zaparć i zapobieganie im; – pośredni wpływ na przemiany cholesterolu i kwasów tłuszczowych poprzez wytwarzanie hydrolaz biorących udział w metabolizmie wątrobowym tłuszczów.3. Probiotyki i ich wpływ na mikroflorę jelitową
Według niektórych źródeł rzymski pisarz i przyrodnik Pliniusz Starszy zalecał picie sfermentowanych napojów mlecznych w celu zmniejszenia dolegliwości ze strony układu pokarmowego. W 1987 roku Louis Pasteur udowodnił, że fermentacja mlekowa jest zależna od mikroorganizmów, jednak nie zdołał ich wyizolować. Na podstawie badań przeprowadzonych na mieszkańcach Bałkanów, którzy cieszyli się ponadprzeciętnym zdrowiem i długim życiem, doszedł do wniosku, że źródłem długowieczności tych ludzi jest dieta bogata w sfermentowane napoje mleczne – kefiry, kwaśne mleko, jogurty, które zawierają pałeczki kwasu mlekowego wpływające pozytywnie na zdrowie człowieka. Osobą, która najprawdopodobniej wprowadziła do użytku nazwę „probiotyk”, był Ferdinand Vergin, który w 1954 roku w swoim artykule „Anti-Und Probiotika” porównywał niszczące działanie antybiotyków na mikroflorę jelitową z korzystnym wpływem pożytecznych bakterii probiotycznych. Probiotykito mikroorganizmy, do których zaliczamy nie tylko szczepy bakterii kwasu mlekowego (Lactobacillus spp., Streptococcus spp., ) ale także szczepy drożdży (Sacharomocyces spp.) i kultury pleśni (Aspergillus spp.). Bakterie fermentacji mlekowej były wykorzystywane przez człowieka od wieków. Starożytni Grecy i Egipcjanie także spożywali kwaśne mleko. Kluczowe znaczenie dla poszerzenia wiedzy na temat bakterii biorących udział w fermentacji mlekowej miał rosyjski uczony Ilja Miecznikow. Słowo probiotyk pochodzi z języka greckiego – „pro bios”, czyli „dla życia”. Kilka lat później terminu probiotyk użyli Lilly i Stillwell w pracy opisującej te właśnie drobnoustroje jako mikroorganizmy stymulujące wzrost innych organizmów. Korzystny wpływ probiotyków na organizm jest nieoceniony. Przekonanie o korzyściach wynikających z ich spożywania sięga czasów starożytnych.4. Wykazują one pozytywny wpływ na organizm człowieka, między innymi:
O ostatnim decyduje głównie skład diety gospodarza. Składnikami pozytywnie oddziałującymi na rozrost mikroflory jelitowej są prebiotyki, czyli składniki żywności odporne na enzymy trawienne, których działanie polega na pobudzaniu wzrostu i aktywności szczepów bakterii jelitowych. Są to między innymi: inulina, fruktooligosacharydy, laktuloza, pochodne galaktozy i wiele innych. Mimo wszystko bardzo istotne jest monitorowanie organizmu w trakcie stosowania preparatów zawierających probiotyki. W ostatnich latach infekcje spowodowane stosowaniem preparatów, w których skład wchodziły szczepy Lactobacillus i Bifidobacterium, obejmowały 0, 05–0, 4% przypadków zapaleń wsierdzia i bakteriemii. Należy jednak pamiętać, że zastosowanie lecznicze probiotyków zależy od szczepu, ale także od rodzaju użytego nośnika oraz panujących warunków do wzrostu w jelicie grubym. Dieta bogata w oligosacharydy stwarza idealne warunki do wzrostu mikroflory okrężnicy. Prebiotyki naturalnie występują w żywności bądź też są sztucznie do niej wprowadzane. Ze względu na naturalne występowanie niektórych szczepów bakterii probiotycznych w mikroflorze jelitowej (Lactobacillus oraz Bifidobacterium) stosowanie ich nie powinno wywoływać negatywnych skutków ubocznych. Przypadki niekorzystnego wpływu bakterii kwasu mlekowego są bardzo rzadkie. – zapobiegają biegunkom i innym niepożądanym działaniom po radioterapii i leczeniu antybiotykami, – leczą zaparcia, obniżają poziom enzymów w kale, – chronią przed zaburzeniami jelitowymi, – leczą biegunki wynikające z zakażeń rotawirusami, – chronią przed mutagenami pokarmowymi, – stymulują odpowiedź immunologiczną, – ustalają równowagę mikroflory jelitowej, – zapobiegają ostrym biegunkom bakteryjnym, – łagodzą przebieg choroby Crohna, – mają zdolność do wytwarzania enzymu laktazy, – zapobiegają nawrotowym zapaleniom pochwy, – wykazują właściwości przeciwwrzodowe, pomagają zwalczać zakażenia Helicobacter pylori, – przeciwdziałają aktywności patogennej mikroflory w jelitach, – leczą kandydozę oraz próchnicę zębów, – regulują perystaltykę jelit, zwalczają zaparcia, – przeciwdziałają alergii (zwłaszcza atopowemu zapaleniu skóry), – obniżają wchłanianie dostarczanego z pożywieniem cholesterolu, – obniżają poziom kancerogenów w przewodzie pokarmowym, – wykazują korzystne działanie w schorzeniach układu pokarmowego, między innymi w syndromie jelita drażliwego, zapaleniu jelita.5. Źródła probiotyków
Produktami spożywczymi, które są bogate w naturalnie występujące probiotyki, są produkty mleczne poddane fermentacji mlekowej, np. Kwaśne mleko, kefir, jogurt, mleko acidofilne. Niestety duża liczba konsumentów nie ma możliwości spożywania produktów z tej grupy, np. Ze względu na alergię na białka mleka krowiego czy stosowanie diety wegańskiej. Najczęściej wykorzystywanymi produktami roślinnymi poddawanymi fermentacji są produkty sojowe, warzywa i owoce (soki, przeciery). W sklepach ze zdrową żywnością dostępne są płatki śniadaniowe, chleb, napoje na bazie owsa, boza (napój bałkański) oraz otręby wzbogacane o mikroorganizmy probiotyczne. Należą do nich np. Specjalne membrany przytwierdzone do słomek oraz kapsli do butelek. Choć produkty probiotyczne znane są od dawna, dopiero w ostatnich latach zaczęły stawać się popularne. Proces ten spowodowany jest głównie większą świadomością żywieniową konsumentów oraz pojawianiem się coraz to nowszych badań naukowych, udowadniających prozdrowotne działanie bakterii probiotycznych. Rynek przepełniony jest mnóstwem produktów spożywczych, a także farmaceutycznych (suplementy diety, dietetyczne środki spożywcze przeznaczenia medycznego), które w swoim składzie zawierają probiotyki. Bakterie kwasu mlekowego wykorzystywane są również w przemyśle serowym, odgrywają istotną rolę w procesie dojrzewania sera – nadają mu specyficzne właściwości organoleptyczne. Alternatywą są produkty pochodzenia roślinnego wzbogacane o bakterie probiotyczne. Do innych produktów zawierających probiotyki należą między innymi mleko w proszku dla niemowląt oraz produkty zbożowe. Ciekawostką jest, że probiotyki mogą znaleźć się na nośnikach, które nie kojarzą się z przemysłem farmaceutycznym. Probiotyki dostają się do pożywienia bezpośrednio podczas picia przez słomkę lub po wstrząśnięciu butelką z napojem przed otwarciem. Rynek przepełniony jest szeroką gamą produktów farmaceutycznych i żywnościowych. Warto zadbać zatem o prawidłową podaż probiotyków w naszej diecie, aby nasz układ pokarmowy i cały organizm funkcjonowały jeszcze lepiej. Farmaceutyki to najczęściej tabletki, kapsułki lub saszetki zawierające biomasę bakteryjną poddaną liofilizacji.
