Szukaj
logo
Szukaj
Artykuł jest w trybie podglądu

Posty i głodówki – czy ich stosowanie ma sens

Strona główna Artykuły Posty i głodówki – czy ich stosowanie ma sens

Posty i głodówki – czy ich stosowanie ma sens

Niektórzy uważają je za skuteczne narzędzie wspierające zdrowie i kontrolę masy ciała, podczas gdy inni kwestionują ich sens oraz wpływ na organizm. Wraz z rosnącym zainteresowaniem zdrowym stylem życia coraz częściej pojawiają się praktyki żywieniowe, które wywołują wiele dyskusji. W obliczu tych różnic warto przyjrzeć się dokładniej zarówno potencjalnym korzyściom, jak i zagrożeniom związanym z ich stosowaniem, aby móc podejmować świadome i odpowiedzialne decyzje dotyczące zdrowia i dobrego samopoczucia. Jedną z nich są posty i głodówki.

Spis treści

1. Czym jest głodówka

W zależności od indywidualnych preferencji i celów mogą oznaczać np. Całkowite powstrzymanie się od spożywania pokarmów (głodówka całkowita), spożywanie tylko płynów (np. Wody, herbaty) lub ograniczenie spożycia pokarmów do bardzo niskiej kaloryczności (np. Głodówka warzywna). Attinà i wsp. 2021). Głodówki mogą przyjmować różne formy. Posty mogą być stosowane z różnych powodów, w tym w celach zdrowotnych, duchowych, jako forma oczyszczania organizmu, a także w kontekście diet odchudzających (A. Głodówka, zamiennie nazywana postem, to praktyka żywieniowa polegająca na świadomym ograniczaniu spożycia pokarmów przez określony czas.

2. Rodzaje głodówek

Głodówka lecznicza, znana również jako terapeutyczna, to praktyka polegająca na ograniczeniu spożywania pokarmów przez określony czas lub całkowitym powstrzymaniu się od jedzenia w celu poprawy zdrowia lub leczenia pewnych schorzeń. Na ten moment nie ma jednak żadnych badań naukowych potwierdzających zasadność stosowania głodówek „leczniczych” i żadne towarzystwa naukowe nie rekomendują ich wprowadzania.

3. Wpływ restrykcyjnych głodówek na zdrowie

W ciągu tygodnia można stracić nawet do 5% masy ciała. Większość tych kilogramów to woda i glikogen, które po powrocie do zwyczajowego sposobu żywienia zostaną odzyskane. W efekcie po dłuższym czasie dochodzi do utraty tkanki mięśniowej i tym samym obniżenia tempa metabolizmu i podstawowej przemiany materii. Ponieważ brakuje głównego źródła energii, jakim są węglowodany, organizm zaczyna czerpać ją z białek i tłuszczów, które są elementami budulcowymi wszystkich narządów. Przy dłuższym stosowaniu negatywne skutki są znacznie poważniejsze. Wilhelmi de Toledo i wsp. 2020). Najbardziej oczywistym skutkiem głodówki jest utrata kilogramów. Tak naprawdę nie dochodzi jednak do realnego spalania tkanki tłuszczowej w tak dużym stopniu. Warto również podkreślić, że spożywanie nieodpowiedniej liczby kilokalorii wiąże się także ze zmęczeniem i osłabieniem organizmu, co znacząco obniża poziom aktywności fizycznej. Podczas stosowania głodówki dochodzi do wielu zmian metabolicznych. Pierwszym objawem jest spadek stężenia glukozy we krwi objawiający się wilczym głodem, osłabieniem, drżeniem mięśni, kołataniem serca, a nawet omdleniami. Mogą pojawić się niedobory witamin i składników mineralnych, a w konsekwencji m.in. Obniżenie odporności organizmu, utrata masy kostnej, upośledzenie funkcjonowania nerek i wątroby, zaburzenia gospodarki hormonalnej, obrzęki, choroby układu sercowo-naczyniowego, zaburzenia trawienia, dna moczanowa i wiele innych (F. Niektóre badania pokazują, że jednorazowa głodówka, trwająca nie więcej niż 7 dni, może wiązać się z pewnymi korzyściami dla zdrowia, ale nie można na ich podstawie wyciągnąć konkretnych wniosków, ponieważ były to pojedyncze obserwacje przeprowadzone na niewielkich grupach. Rzeczywiście, ścisły post wiąże się z bardzo szybkimi efektami.

4. <extra_id_0> Kategoria <extra_id_1> Kategoria: Zdrowie psychiczne Polski <extra_id_2> <extra_id_3> <extra_id_4>:

Ciągłe myślenie o jedzeniu, kontrolowanie spożycia kilokalorii i obawy związane z utratą masy ciała mogą prowadzić do wzrostu stresu i napięcia psychicznego, a w niektórych przypadkach nawet do rozwinięcia zaburzeń odżywiania. Wiele osób stosujących post doświadcza uczucia irytacji, złości, smutku lub lęku w związku z uczuciem głodu. Niektórzy doświadczają także zmienności nastrojów podczas głodówki, co może prowadzić do wahania między uczuciem euforii a poczuciem zniechęcenia lub przygnębienia. Ograniczanie spożycia kilokalorii może prowadzić do niedoboru składników odżywczych i zaburzeń hormonalnych, które mogą negatywnie wpływać na zdrowie psychiczne (Y. Wu 2022). Dla niektórych osób mogą być źródłem stresu i napięcia, zwłaszcza jeśli prowadzone są w sposób ekstremalny lub długotrwały. Ponadto głodówki mogą wpływać na nastrój i emocje. Jednakże u niektórych głodówki mogą także wywoływać uczucie euforii lub poczucie kontroli nad własnym ciałem. Długotrwałe stosowanie głodówek, zwłaszcza w sposób ekstremalny, może zwiększać ryzyko rozwoju depresji i innych zaburzeń psychicznych. Wang, R. Głodówki mogą mieć zróżnicowany wpływ na zdrowie psychiczne.

5. <extra_id_0> <extra_id_1> <extra_id_2>? English: Polski: <extra_id_3>? <extra_id_4>?

Należy jednak podkreślić, że post przerywany w porównaniu ze zwykłą, zdrową dietą redukcyjną nie wykazuje lepszych efektów. Post przerywany nie powinien być stosowany przez dzieci i młodzież, osoby starsze, kobiety w ciąży i karmiące piersią, a także przez osoby cierpiące na zaburzenia gospodarki węglowodanowej czy zaburzenia odżywiania (D.K. Kim 2023). Badania jasno pokazują, że metoda ta przyczynia się do umiarkowanej utraty masy ciała, obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, poziomu tzw. Złego cholesterolu LDL, triglicerydów, poziomu glukozy na czczo i hemoglobiny glikowanej oraz do zwiększenia insulinowrażliwości tkanek. Utrata masy ciała wynika z większej kontroli diety i z wygenerowania ujemnego bilansu kalorycznego dzięki zmniejszeniu liczby spożywanych kilokalorii. Song, Y.W. W przeciwieństwie do ścisłych głodówek post przerywany może niekiedy okazać się dietą całkiem korzystną dla zdrowia.

6. Głodówki w leczeniu otyłości

Należy pamiętać, że głodówka nie uczy zdrowego podejścia do żywienia, a po jej zakończeniu często dochodzi do powrotu do dawnych nawyków i ponownego przybrania na masie ciała. Włączenie tych elementów może pomóc w utracie masy ciała w sposób zdrowy i zrównoważony oraz zmniejszyć ryzyko powrotu do nadwagi w przyszłości. W rzeczywistości jednak ich skuteczność w długoterminowym ujęciu jest ograniczona, a potencjalne korzyści muszą być zrównoważone z ryzykiem dla zdrowia. Zamiast głodówek skuteczne leczenie otyłości zazwyczaj obejmuje zmiany stylu życia takie jak zrównoważona dieta o odpowiednich proporcjach makroskładników i kilokalorii, regularna aktywność fizyczna oraz wsparcie psychologiczne i edukacyjne. Głodówki są często postrzegane jako metoda leczenia otyłości ze względu na ich potencjalny wpływ na utratę masy ciała.
Zródło

Attinà A. et al., Fasting: How to Guide, „Nutrients” 2021, 13(5), 1570.
Cybulska C., Marcinkowska E., Grzymisławski M., Głodowanie z wyboru – konsekwencje zdrowotne, „Varia Medica” 2018, 2(3), 181–186.
Li C. et al., Metabolic and psychological response to 7-day fasting in obese patients with and without metabolic syndrome, „Forschende Komplementärmedizin” 2013, 20(6), 413–420.
Song D.K., Kim Y.W., Beneficial effects of intermittent fasting: a narrative review, „Journal of Yeungnam Medical Science” 2023, 40(1), 4–11.
Vasim I., Majeed C.N., DeBoer M.D., Intermittent Fasting and Metabolic Health, „Nutrients”, 2022, 14(3), 631.
Wang Y., Wu R., The Effect of Fasting on Human Metabolism and Psychological Health, „Disease Markers” 2022, 5653739.
Wilhelmi de Toledo F. et al., Unravelling the health effects of fasting: a long road from obesity treatment to healthy life span increase and improved cognition, „Annals of Medicine” 2020, 52(5), 147–161.