Pitaja (smoczy owoc) – właściwości zdrowotne i zastosowanie
Spis treści
1. Pochodzenie smoczego owocu
Pitaja zwana również smoczym owocem i truskawkową gruszką pochodzi z Ameryki Łacińskiej (Meksyku i Kolumbii). Obecnie uprawiana jest także w wielu krajach azjatyckich. Komercyjne plantacje można znaleźć w Wietnamie, Tajwanie, Malezji i Izraelu. Owoc wciąż jest ważnym źródłem pożywienia dla plemion indiańskich zamieszkujących północno-zachodni Meksyk. Pitaja została nazwana najpiękniejszym owocem kaktusa. Pitaja ma podłużny owalny kształt barwy czerwonej, różowej lub żółtej. Skóra jest gruba i niejadalna, zakończona długimi spiczastymi wyrostkami – stąd nazwa smoczy owoc. Wewnątrz znajduje się jadalny biały miąższ z dużą ilością bardzo drobnych jadalnych nasion podobnych do tych w kiwi. Pulpa owocowa stanowi około 60–80% całego owocu, który ma około 10 centymetrów długości. Pitaja jest słodkawa, orzeźwiająca, a jej smak przypomina agrest. Okres kwitnienia pitai przypada na lato i wczesną jesień – od czerwca do października. W południowo-wschodniej Azji zarówno owoce, jak i kwiaty są konsumowane. Na kwitnienie kwiatów mają wpływ temperatura i natężenie światła. Owoce pitai lubią ciepły i wilgotny klimat, natomiast są bardzo wrażliwe na chłód. Smocze owoce dojrzewają jeszcze po zbiorach, w czasie przechowywania, i stają się słodsze, podobnie jak banany.2. Właściwości zdrowotne smoczego owocu
Pitaja ma wiele właściwości prozdrowotnych. Jest owocem niskokalorycznym – zawiera ok. 50 kcal w 100 g. Smoczy owoc jest bogaty w witaminy i składniki mineralne. Dzięki zawartości witaminy C wspomaga odporność organizmu, gojenie się ran, regenerację tkanek, a ponadto uszczelnia naczynia krwionośne. Witamina A zawarta w smoczym owocu poprawia wzrok, wpływa na stan skóry, włosów i paznokci. Witaminy B1 i B2 wspomagają prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, przemiany węglowodanów, poprawiają odporność i mają działanie przeciwzapalne. Pitaja zawiera oligosacharydy, które mają właściwości prebiotyczne i wspomagające pracę jelit. Drobne nasionka zawierają kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3 i omega-6 wspierające odporność organizmu i zapobiegające chorobom sercowo-naczyniowym. Ponadto zawiera wapń i fosfor, które wzmacniają zęby i paznokcie, a także żelazo wpływające na prawidłowy wzrost, rozwój i regenerację tkanek. Ponadto zawiera antyoksydanty – likopen i betalainy. Przeciwutleniacze są substancjami roślinnymi chroniącymi komórki organizmu przed starzeniem się, licznymi chorobami układu krwionośnego i nowotworami. Owoc zawiera błonnik pokarmowy ważny dla prawidłowego funkcjonowania układu trawiennego. Zapobiega zaparciom, ale zjedzenie zbyt dużej ilości miąższu może powodować działanie przeczyszczające. Błonnik daje poczucie nasycenia, zmniejsza łaknienie i obniża glikemię poposiłkową. Smoczy owoc dzięki zawartości polifenoli, flawonoidów, witaminy C zwiększa insulinowrażliwość komórek objawiającą się niższym poziomem glukozy i insuliny na czczo. Dodatkowo chroni przed stłuszczeniem wątroby, obniża poziom cholesterolu LDL, trójglicerydów i zmniejsza wielkość adipocytów – komórek tłuszczowych. Spożywanie pitai w umiarkowanej ilości nie wpływa na wzrost masy ciała. Osoby będące alergikami są bardziej narażone na uczulenie na owoce egzotyczne, dlatego należy na początku spróbować niewielką ilość i obserwować, czy nie występują żadne niepokojące objawy.3. Zastosowanie smoczego owocu
Smoczy owoc znajduje zastosowanie przede wszystkim w kuchni. Można go wykorzystać do przyrządzenia sałatek owocowych, lodów, deserów, musów i koktajli. Kostki miąższu są wspaniałą ozdobą dla wielu potraw. Wcześniejsze schłodzenie owocu sprawi, że jego smak będzie intensywniejszy. Najsmaczniejsze owoce importowane są na początku roku oraz w lipcu i sierpniu. Sposobów jedzenia pitai jest kilka. Owoc możemy przekroić wzdłuż na pół, a miąższ zjeść łyżeczką, lub połówki obrać ze skóry, a środek pokroić w kostki.4. Przepis na jogurtowy przekładaniec z pitają
Składniki: – 1 owoc pitai (150 g) – 1 szklanka truskawek świeżych lub mrożonych (150 g) – 1/2 mango (140 g) – 1 opakowanie jogurtu naturalnego (200 g) – łyżka migdałów (15 g) – sok z limonki. Mango zmiksować na gładki mus, następnie w osobnym pojemniku zmiksować truskawki. Mus z mango, truskawek i jogurtu nakładać naprzemiennie do wysokiej szklanki lub słoika. Na samej górze ułożyć pokrojoną w kostkę pitaję oraz pokrojone na kawałki migdały. Całość skropić sokiem z limonki. Deser można zjeść od razu lub po 30-minutowym schłodzeniu w lodówce. Wartości odżywcze: węglowodany: 61, 3 g białko: 16, 1 g tłuszcze: 13, 3 g Wartość energetyczna: 433 kcal. Pitaja pojawia się na półkach sklepowych nie tylko w postaci nieprzetworzonego owocu, ale także soków i sproszkowanego ekstraktu. Proszek z pitai sprawdza się w przyrządzaniu koktajli, smoothie, a także jako dodatek do jogurtu, owsianki czy ciasta. Część osób wykorzystuje w kuchni suszone kwiaty pitai do przyrządzenia naparu. Pitaja znalazła także zastosowanie w kosmetyce. Coraz częściej można znaleźć na półkach drogeryjnych żele, peelingi, szampony, maski, mydła do rąk i dezodoranty z ekstraktem z pitai. Nuta zapachowa pitai towarzyszy znanej marce wód toaletowych.5. Czy to w ogóle gdzie i za ile można kupić smoczy owoc?
Owoce egzotyczne można spotkać w sklepach w okresie świąt Bożego Narodzenia, ale w innych miesiącach także możliwy jest ich zakup. Większe supermarkety mają w ofercie owoce pitai na osobnych stoiskach z żywnością egzotyczną. Można je znaleźć obok passiflory, persymony, mango, rambutana i innych egzotycznych owoców. Świeża pitaja jest dostępna w sklepach w cenie od 10 do 15 zł za sztukę. Suszony ekstrakt z pitai w ilości 100 g to koszt około 35 zł. Niedawno w sklepach pojawiała się także suszona pitaja – koszt za 60 g to około 7–8 zł. Popularna w Azji pitaja dla Europejczyków wciąż brzmi bardzo egzotycznie. Warto przyrządzić pięknie wyglądający deser z pitai, aby poznać niezwykły smak tego owocu i docenić jego właściwości prozdrowotne.