Pigwa – wartości odżywcze, pomysły na wykorzystanie pigwy w kuchni
Spis treści
1. Pigwa – ogólna charakterystyka
Surowa pigwa ma kwaśny smak przypominający cytrynę. Z uwagi na jej cierpkość nie nadaje się do spożywania na surowo, choć pojawiają się odmiany, których miąższ da się ugryźć (np. Wołgogradskaya Aromatynaya). Jest także lekko gorzka i bardzo twarda. Dojrzałe owoce cechują się niezwykle silnym aromatem podobnym do pomarańczy i ananasa. Kształtem zbliżone są natomiast do jabłka lub gruszki, ważą zwykle ok. 100–200 g. Pigwę doceniają szczególnie osoby, które muszą wyłączyć z diety cytrusy. Owoce idealnie nadają się do różnych przetworów, przecierów, kompotów, marmolady czy galaretek. Wykorzystuje się je także do produkcji syropów, soków pasteryzowanych, wina, likierów i nalewek. Pigwa używana jest również w kosmetyce jako składnik kremów oraz maseczek. W przeszłości, z uwagi na bogactwo związków aromatycznych, jej częstą rolą było odświeżanie pomieszczeń swoim intensywnym zapachem.2. Właściwości prozdrowotne pigwy
Pigwa zawiera wiele składników mogących korzystanie wpływać na organizm. To owoc o bardzo bogatym składzie chemicznym i wysokiej zawartości polifenoli. Do głównych poznanych związków polifenolowych zalicza się związki z grupy kwasów fenolowych oraz flawonole. Ze względu na obecność polimerycznych procyjanidyn (związki z grupy antocyjanów) pigwa wykazuje umiarkowaną aktywność przeciwgrypową. Owoc ten stanowi także cenne źródło witaminy C, dlatego jest dobrym wyborem w stanach obniżonej odporności organizmu. Z uwagi na dużą zawartość polifenoli pigwa działa przeciwutleniająco (zwalcza wolne rodniki). Taką aktywność wykazuje kilka ekstraktów, jest ona skorelowana z ilością kwasów kawoilochinowych oraz całkowitą zawartością fenoli, kwasu askorbinowego i cytrynowego. Bogate w fenole ekstrakty z nasion pigwy wykazywały również silną skuteczność antyproliferacyjną przeciwko liniom komórek rakowych (A. Gironés-Vilaplana i wsp. 2014; M. Mieszczakowska-Frąc, D. Kruczyńska 2017; Y. Hamauzu i wsp. 2005; S. Pacifico i wsp. 2012).3. Wartości odżywcze pigwy
Pigwa cechuje się niską energetycznością (57 kcal/100 g) oraz wysoką zawartością witaminy C (15 mg/100 g). Dodatkowo owoc ten zawiera wiele błonnika pokarmowego (1, 8 g/100 g) i charakteryzuje się niskim indeksem glikemicznym. Wartości odżywcze pigwy w 100 g produktu: – wartość energetyczna: 57 kcal, – tłuszcz: 0, 1 g (w tym kwasy tłuszczowe nasycone: 0, 02 g; kwasy tłuszczowe wielonienasycone: 0, 05 g), – węglowodany: 15, 3 g, – białko: 0, 4 g, – błonnik pokarmowy: 1, 9 g, – witamina A: 40 IU, – witamina C: 15 mg, – witamina D: 0 IU, – witamina E: 0 IU, – witamina K: 0 IU, – witamina B1 (tiamina): 0, 02 mg, – witamina B2 (ryboflawina): 0, 03 mg, – witamina B3 (niacyna): 0, 2 mg, – witamina B4 (cholina): 0 IU, – witamina B5 (kwas pantotenowy): 0, 081 mg, – witamina B6 (pirydoksyna): 0, 04 mg, – witamina B9 (kwas foliowy): 3 ug, – sód: 4 mg, – potas: 197 mg, – wapń: 11 mg, – magnez: 8 mg, – fosfor: 17 mg, – żelazo: 0, 7 mg, – miedź: 0, 13 mg, – cynk: 0, 04 mg, – selen: 0, 6 ug, – woda: 83, 8 g.4. Jak wykorzystać pigwę? 3 przepisy
Sposobów na wykorzystanie pigwy jest naprawdę wiele. Najczęściej jednak robi się z niej soki, dżemy, konfitury czy dodaje owoce do ciasta.5. Sok z pigwy
Składniki: – 15 pigw (ok. 2 kg), – 9 szklanek cukru lub ¼ szklanki ekstraktu ze stewii. Sposób przygotowania1. Pigwy umyć i obrać ze skórki, następnie usunąć gniazda nasienne, zetrzeć na tarce jarzynowej o grubych oczkach. 2. Starte owoce przełożyć do litrowego słoika na ¾ wysokości, zasypać cukrem i przykryć gazą. W przypadku używania stewii należy dokładnie wymieszać ją z owocami. 3. Następnego dnia odlać powstały sok. Rozlać do butelek lub słoiczków, pasteryzować przez 5–10 minut od momentu zagotowania wody.6. Dżem z pigwy
Składniki: – 4 pigwy, – 2 szklanki erytrytolu, – ⅘ szklanki wody, – sok z cytryny, – laska wanilii. Sposób przygotowania1. Pigwy umyć i obrać ze skórki, następnie usunąć gniazda nasienne, pokroić w kostkę. 2. Całość przełożyć do garnka, dolać wodę, zagotować. 3. Po 30–35 minutach dodać erytrytol, co jakiś czas mieszać. 4. Odstawić garnek z ognia, pozostawić do ostygnięcia w chłodne miejsce na 24 godziny. 5. Po tym czasie ponownie zagotować owoce. Dusić przez godzinę, aż powstanie dżem. 6. Gorący dżem przełożyć do wyparzonych słoików, zamknąć je i postawić do góry dnem do wystygnięcia.7. Dietetyczne ciasto z pigwą
Składniki: – 4 pigwy, – 2 jajka, – ½ szklanki mleka lub napoju roślinnego, – opakowanie budyniu waniliowego, – 1½ szklanki mąki pszennej, – ¾ szklanki pszennej pełnoziarnistej, – 8 łyżek masła, – 9 łyżek erytrytolu + łyżka zmielonego na puder do udekorowania, – sok z ½ cytryny, – łyżeczka cynamonu. Sposób przygotowania1. Pigwę umyć, obrać i pozbawić gniazd nasiennych. Pokroić na mniejsze części. 2. Owoce przełożyć do garnka, zasypać łyżką erytrytolu. Dla podkręcenia smaku warto skropić je odrobiną soku z cytryny. 3. Cząstki pigwy zalać wodą, tak aby były przykryte. Gotować, aż zmiękną. Od czasu do czasu przemieszać. 4. Miękkie owoce odsączyć z wody, zostawić do ostygnięcia. 5. Masło utrzeć z cukrem waniliowym i erytrytolem na puszystą masę. 6. Następnie dodać po jednym jajku, nie przerywając miksowania. 7. Mąki przesiać z proszkiem do pieczenia i budyniem. Sypkie składniki wymieszać z masą maślaną. 8. Powoli dolewać mleko lub napój roślinny i mieszać do uzyskania jednolitej konsystencji. 9. Masę przełożyć do blaszki wysmarowanej tłuszczem. Pokrojoną pigwę ułożyć na cieście. 10. Ciasto piec w piekarniku rozgrzanym do 180°C przez ok. 50 minut. 11. Po wystudzeniu posypać cynamonem oraz cukrem pudrem.