Szukaj
Język
Pandemia COVID-19 a poziom witaminy D u dzieci
Spis treści
1. Pandemia a niedobory witaminy D u dzieci w Polsce
Grupę badaną stanowiło 1472 dzieci w wieku od 1 miesiąca do 18 lat. Badanych podzielono na 2 grupy. Pomiary porównano. Średnie stężenie witaminy D w surowicy było wyższe przed pandemią i wynosiło 35 ng/mL. Co prawda różnica jest istotna statystycznie, jednak mimo to jest niewielka. W przypadku wiosny, lata i jesieni w okresie przed pandemią zaobserwowano istotnie wyższe wartości, szczególnie latem. Wynik 30 ng/ml oscyluje na granicy normy. W grupie drugiej nie zaobserwowano zmian związanych z sezonowością. A. Pomiarów poziomu witaminy D w surowicy dokonywano w okresie od stycznia 2019 r. Do lutego 2021 r. Do grupy pierwszej należeli pacjenci, u których pomiaru dokonano przed pandemią (od stycznia 2019 do lutego 2020), do grupy drugiej – pacjenci, u których poziom witaminy D zbadano w okresie pandemii (od marca 2020 do lutego 2021). Jako normę poziomu witaminy D przyjęto wartości 30–50 ng/ml. 20–30 ng/ml określono jako poziom suboptymalny, a niedobór diagnozowano od wartości niższych niż 30 ng/ml. W okresie pandemii średnia wartość wynosiła 31 ng/mL. Co ciekawe, porównano także stężenie witaminy D w poszczególnych porach roku. Średnia w okresie letnim wynosiła 40 ng/ml przed pandemią, natomiast w okresie pandemii – 30 ng/ml. W grupie pierwszej zaobserwowano sezonową zmienność stężenia witaminy D – latem poziom ten wzrastał w zestawieniu z wiosną, z kolei w grupie drugiej średni poziom witaminy D latem był niższy w zestawieniu z wiosną. Najprawdopodobniej był to efekt lockdownu i zmniejszonej ekspozycji dzieci na działanie promieni słonecznych. Rustecka z Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie i współpracownicy porównali poziom witaminy D u warszawskich dzieci przed pandemią i w jej trakcie.2. Pandemia a niedobory witaminy D u dzieci na świecie
Porównano wyniki pomiarów stężenia witaminy D z lat 2017–2019 z wynikami otrzymanymi w okresie pandemii COVID-19. Może to wskazywać na negatywny wpływ wprowadzonych restrykcji. Jeśli okazuje się to niemożliwe, na przykład w związku z obostrzeniami, należy rozważyć suplementację witaminy D. Stężenie witaminy D w surowicy było skrajnie niskie – 8 ng/ml. Niestety dziecko nie suplementowało witaminy D po urodzeniu, podobnie jak jego matka (ani w okresie ciąży i karmienia piersią). Dodatkowo w związku z pandemią dziecko przebywało w domu od marca 2020 do końca roku, co niewątpliwie przyczyniło się do pogłębienia problemu (G. Z kolei badanie M. Podobnie jak w poprzednich badaniach porównano poziom witaminy D wśród młodzieży (w tym przypadku mężczyzn uczestniczących w obowiązkowych badaniach kwalifikujących do służby wojskowej) w okresie pandemii i w analogicznym okresie w latach poprzedzających. L. W 2020 r. Liczba dzieci z niedoborem witaminy D była zdecydowanie wyższa w zestawieniu z latami poprzednimi. W okresie większego nasłonecznienia warto korzystać z pogody i przebywać na świeżym powietrzu. Skrajnym przykładem jest przypadek 18-miesięcznego chłopca ze Sri Lanki ze zdiagnozowaną krzywicą z niedoboru witaminy D. Chłopiec przez pierwszych 6 miesięcy był karmiony wyłącznie piersią. Jej dieta nie zawierała produktów naturalnie bogatych w witaminę D, np. Ryb, ani produktów fortyfikowanych. Liyanage, Y. De Silva 2021). Meoli i wsp. Nie potwierdza nasilenia problemu niedoboru witaminy D w okresie pandemii wśród młodzieży w wieku 18–19 lat w Szwajcarii. Nie zaobserwowano istotnej różnicy w poziomie witaminy D u badanych. Yu i wsp. Przeprowadzili w Chinach podobne badania w grupie dzieci w wieku 3–6 lat.3. Niedobór witaminy D a ryzyko wystąpienia COVID-19 u dzieci
Yimlaz i V. W grupie dzieci zakażonych średni poziom witaminy D był znacznie niższy (13, 14 ng/ml w zestawieniu z 34, 81 ng/ml). K. Sen porównali stężenie witaminy D u dzieci i młodzieży w wieku 1–18 lat, które były hospitalizowane z powodu COVID-19 oraz u dzieci w grupie kontrolnej, niechorujących na COVID-19. Możliwe, że niedobory witaminy D mogą sprzyjać zakażeniu nowym koronawirusem lub zwiększać ryzyko wystąpienia nasilonych objawów.4. Suplementacja witaminą D – czy jest wskazana u dzieci
Pewne jest jednak, że warto zadbać o prawidłowy poziom tej witaminy. Rusińska i wsp. 2018) u dzieci w wieku 1–18 lat nie ma konieczności wprowadzania suplementacji witaminy D. Decyzję o ewentualnym wdrożeniu suplementacji należy skonsultować z pediatrą. Ponadto w przypadku ewentualnej suplementacji rekomendowane dawki są wyższe dla dzieci z nadwagą i otyłością. Ukazują się prace wskazujące na znaczenie witaminy D w zapobieganiu zakażeniu koronawirusem oraz jej rolę w leczeniu. Zgodnie ze stanowiskiem ekspertów dotyczącym suplementacji witaminą D w populacji polskiej (A. Musi być jednak spełniony jeden warunek – dziecko powinno w okresie od maja do września eksponować odkryte przedramiona i nogi na działanie promieni słonecznych między godziną 10.00 a 15.00 minimum przez 10 minut (bez stosowania kremu z filtrem). Warto wziąć to pod uwagę, jeśli z jakiegoś powodu przebywanie dziecka na zewnątrz jest ograniczone. Niestety lockdown może przyczyniać się do niekontrolowanego zwiększenia masy ciała – zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Nie ma jednak dostatecznych dowodów, które pozwoliłyby na opracowanie jednoznacznych rekomendacji dotyczących suplementacji.
