Szukaj
logo
Szukaj
Artykuł jest w trybie podglądu

Owsiki – jak sobie radzić z owsicą

Strona główna Artykuły Owsiki – jak sobie radzić z owsicą

Owsiki – jak sobie radzić z owsicą

Jednym z najpopularniejszych przedstawicieli tej grupy jest Enterobius vermicularis, lepiej znany jako owsik ludzki. W jaki sposób pojawiają się w organizmie człowieka? Pasożyty żyją kosztem innych organizmów. Czy owsiki są niebezpieczne? Po czym rozpoznać zakażenie owsikami? Część z nich bytuje na powierzchni ciała (np. Kleszcze), inne natomiast przedostają się do jego wnętrza – określa się je mianem endopasożytów czy też wewnętrzniaków.

Spis treści

1. Czym są owsiki

Owsiki bytują w ludzkim przewodzie pokarmowym, co sprawia, że do rozwoju wykorzystują składniki odżywcze dostarczane w pożywieniu. Owsik ludzki to niewielkiego rozmiaru robak o białej barwie zaliczany do nicieni. Główną pożywką są dla nich wysokoenergetyczne węglowodany. Wśród tych pasożytów wyróżnia się samce ukierunkowane głównie na kwestie rozrodcze oraz samice żyjące mniej więcej 4 tygodnie i odpowiedzialne za złożenie jaj (mogą ich złożyć ok. 10 tys.).

2. Jak dochodzi do zarażenia owsikami

Do zakażenia najczęściej dochodzi drogą pokarmową – niewielkie jaja owsików często bytują na zabrudzonych owocach i warzywach, a małe dzieci przeważnie zapominają o konieczności ich czyszczenia przed spożyciem, podobnie zresztą jak o obowiązku mycia rąk przed posiłkiem, np. Po powrocie ze żłobka, od lekarza czy po zabawie na świeżym powietrzu. Tego typu infekcja następuje wskutek rzadkiego sprzątania, np. Zmiany pościeli czy ścierania kurzów w pomieszczeniach. Pojawienie się owsików w ludzkim organizmie wywołuje chorobę o nazwie owsica. Rzadszym sposobem zakażenia jest przedostanie się jaj drogą wziewną. Poza tym nie można zapominać, że do zakażenia może dojść poprzez bezpośredni kontakt z osobą chorą. W zdecydowanej większości przypadków infekcja ta dotyka dzieci.

3. Jak wygląda cykl rozwojowy owsika?

Zaledwie kilka godzin po przedostaniu się jaj dochodzi do wylęgania pasożytniczych larw. Niespełna miesiąc później dojrzałe samce zaplemniają samice, które po kolejnych 2 miesiącach ponownie wracają do odbytnicy i przedniego fragmentu pochwy w celu złożenia jaj. Gdy jaja owsików znajdą się już w ludzkim organizmie, to przedostają się do jelita grubego. One natomiast wracają do jelit, gdzie dojrzewają i odżywają się dostarczanym przez gospodarza pokarmem. Powtórzenie cyklu rozwojowego jest określane mianem inwazji wtórnej lub reinwazji, natomiast nieświadome przeniesienie jaj znajdujących się pod paznokciami do ust (np. Wskutek wcześniejszego drapania okolic złożenia jaj) nazywane jest autoinwazją bądź inwazją samoistną. Następnie trafiają do odbytnicy, która jest głównym miejscem rozwoju owsicy.

4. Jakie są objawy owsicy

To właśnie ona wywołuje dyskomfort, który prowokuje zakażonego do intensywnego – czasami wręcz wyjątkowo silnego – drapania prowadzącego do uszkodzenia skóry. Niejednokrotnie mogą też występować nieestetyczne wypryski bądź zaczerwienienie. Niekiedy swędzenie jest na tyle silne, że zakażeni budzą się w nocy w celu zaspokojenia potrzeby drapania i odczucia pożądanej ulgi. Kumulacja stresu i nerwów związanych ze świądem i wybudzaniem się niezwykle często może spowodować nocne zgrzytanie zębami, konsekwencją czego może być np. Przeciążenie stawów skroniowo-żuchwowych. Głównym objawem owsicy jest niekomfortowy i trudny do opanowania świąd odbytnicy lub pochwy. Dlatego też niejednokrotnie u dzieci z owsicą występują różnorodne podrażnienia i zmiany zapalne w obszarach, które stanowią główne miejsca składania jaj przez samice owsików. Świąd jest nie tylko przyczyną problemów dermalnych. Niemniej jednak tym sposobem osoby zainfekowane owsikami nie przesypiają nocy, co z kolei pociąga za sobą szereg następstw – m.in. Bóle głowy, zmęczenie, senność za dnia, rozdrażnienie i problemy z koncentracją. Inne objawy wskazujące na potencjalną infekcję owsikami to: – nudności, – brak apetytu, – bóle brzucha, – spadek masy ciała, – infekcje intymne u kobiet, – częste obgryzanie paznokci. Powodem nieustannego swędzenia jest fakt, że jajeczka złożone przez samice zostają pokryte lepką wydzieliną.

5. Diagnostyka – jak wykryć owsicę

Bóle brzucha mogą stanowić rezultat zatrucia, a podrażnienie skóry odbytnicy być efektem np. Alergii na stosowane kosmetyki do pielęgnacji dziecięcego ciała. W tym celu najczęściej rekomenduje się przeprowadzenie laboratoryjnej analizy próbki kału. Innym sposobem jest wykonanie tzw. Testu taśmy celofanowej. Jest to dobre uzupełnienie wcześniej opisanej analizy kału, gdyż larwy i jaja owsików niekoniecznie muszą znajdować się w stolcu – w zdecydowanej większości przypadków pasożyty znajdują się w obrębie fałdów odbytu. Zgrzytanie zębami, które fachowo określa się mianem bruksizmu, jest często wynikiem nadmiernego stresu czy stosowania niektórych leków. Dlatego też niezbędne jest wykonanie badania diagnostycznego. Materiał do badań należy pobrać z różnych miejsc świeżo oddanego stolca i umieścić w jednorazowym naczyniu. Wykonywany jest on parokrotnie, polega na pobraniu materiału z odbytnicy przy pomocy wspomnianej taśmy. Choć owsica jest chorobą o charakterystycznych objawach, to jednak wspomniane symptomy mogą też wskazywać na inne problemy.

6. Leczenie owsicy – jak pozbyć się owsików

Istnieje bowiem wielkie prawdopodobieństwo, że owsiki za pewien czas dadzą o sobie znać u reszty osób z najbliższego otoczenia. Przede wszystkim konieczne jest rozpoczęcie pielęgnacji okolic odbytnicy. Tego typu preparaty zawierają np. Deksopantenol, lanolinę, L-argininę, witaminę E, kwas hialuronowy czy wosk pszczeli. Z kolei u dorosłych z owsicą można sięgnąć po specjalne środki proktologiczne, które są stosowane np. Przy chorobie hemoroidalnej. Kolejny punkt odrobaczania to dieta. Dieta osób z owsicą powinna uwzględniać: – przyjmowanie prebiotyków i probiotyków, – ograniczenie ilości węglowodanów prostych, – wzrost podaży błonnika, np. Poprzez włączenie produktów pełnoziarnistych oraz surowych owoców i warzyw, – zapewnienie optymalnego nawodnienia w celu właściwego wypróżniania i zapobiegania zaparciom. Kluczowe znaczenie w pestkach ma kukurbitacyna – substancja o niezwykle negatywnym oddziaływaniu na owsiki, gdyż prowadzi do uszkodzenia ich układu nerwowego i tym samym powoduje ich śmierć. Ostatnim elementem leczenia owsicy jest fitoterapia. Wszystko za sprawą nagromadzonych w ziołach substancji czynnych takich jak terpeny, olejki eteryczne czy garbniki, którym przypisuje się działanieprzeciwpasożytnicze. Część roślin łagodzi podrażnienia i świąd, inne ograniczają dolegliwości bólowe brzucha, a niektóre stymulują pracę wątroby i jelit. Zdiagnozowanie owsicy wymaga wdrożenia leczenia przeciwpasożytniczego, często określanego mianem odrobaczania. Punktem wyjścia jest zmiana nawyków dotyczących higieny osobistej. W tym celu można wykorzystać maści, żele i kremy, które mają za zadanie m.in. Przeciwdziałać wysychaniu, regenerować, natłuszczać i niwelować podrażnienia. Równie dobrym wyborem będzie klasyczne szare mydło. Oprócz pielęgnacji skóry odbytnicy należy też zadbać o inne kwestie, m.in. Częste pranie pościeli, dywanów, firanek i bielizny, regularne sprzątanie i wietrzenie pomieszczeń oraz dezynfekcję i mycie rąk po powrocie do domu, po wizycie w toalecie czy przed posiłkiem. Wdrożenie nowego sposobu odżywiania jest kluczowe w kontekście walki z owsikami. W kwestii diety nie można zapomnieć o istotnej roli pestek dyni, które są często stosowane w walce z endopasożytami. Kukurbitacyna intensyfikuje pracę jelit, a to wspomaga oczyszczanie ustroju z jaj pasożytów wraz z defekacją. Ziołolecznictwo jest skutecznym sposobem na zwalczanie owsików. Zioła mogą być stosowane w różnorodny sposób – począwszy od kąpieli nasiadowych (tzw. Nasiadówki), przez okłady i przemywanie skóry odbytnicy, a skończywszy na przygotowywaniu naparów i odwarów do picia. Najczęściej wykorzystywane zioła to m.in. Czarnuszka siewna, wrotycz, kora dębu, koper włoski, rumianek, piołun, tymianek czy chociażby szałwia. Warto też dodać, że leczenie dotyczy zarówno osoby chorej, jak i pozostałych domowników.
Zródło

Duszczyk E., Zarażenia pasożytami (robaczyce), mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/chorobyzakazne/74664,zarazenia-pasozytami-robaczyce (14.06.2023).
Hadasik K. et al., Świąd odbytu – etiologia i metody terapii, „Przegląd Dermatologiczny” 2011, 98, 362–368.
Hadaś E., Derda M., Pasożyty – zagrożenie nadal aktualne, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2014, 95(1), 6–13.
Jak wykryć nieproszonego gościa w przewodzie pokarmowym?, diag.pl/pacjent/artykuly/jak-wykryc-nieproszonego-goscia-w-przewodzie-pokarmowym/ (14.06.2023).
Jasonek J. et al., Praktyczne aspekty rozpoznawania i leczenia najczęstszych chorób pasożytniczych, „Family Medicine & Primary Care Review” 2008, 10(3), 887–892.
Najczęstsze choroby pasożytnicze przewodu pokarmowego. Owsiki, owsica, gastroenterologia-praktyczna.pl/a1639/Najczestsze-choroby-pasozytnicze-przewodu-pokarmowego--Owsiki--owsica.html (14.06.2023).
Popielska J., Marczyńska M., Zarażenia pasożytnicze przewodu pokarmowego, „Standardy Medyczne/Pediatria” 2013, 10, 474–479.
Siekierska M. et al., Częstość występowania owsika ludzkiego (Enterobius Vermicularis) u dzieci z wybranych przedszkoli województwa wielkopolskiego, „Diagnostyka Laboratoryjna” 2018, 54(1), 5–10.
Własienko A., Kuchar E., Diagnostyka, leczenie i profilaktyka najczęstszych chorób pasożytniczych u dzieci – problemy współczesnego pediatry i specjalisty medycyny rodzinnej, „Lekarz POZ” 2017, 2, 154–160.