Szukaj
logo
Szukaj
Artykuł jest w trybie podglądu

Owoce sezonowe – dlaczego warto z nich korzystać

Strona główna Artykuły Owoce sezonowe – dlaczego warto z nich korzystać

Owoce sezonowe – dlaczego warto z nich korzystać

Dlaczego warto włączać je do swojego jadłospisu? Jak wiadomo, każda pora roku ma swoje charakterystyczne warzywa i owoce sezonowe, jednak najwięcej jest ich właśnie wiosną i latem. Latem na targu, w sklepach i na naszych talerzach pojawiają się różnokolorowe warzywa i owoce sezonowe, a ich zapach unosi się w powietrzu.

Spis treści

1. Owoce sezonowe – dlaczego warto z nich korzystać

Oczywiście to nie oznacza, że spożywanie owoców z klimatu tropikalnego jest niewskazane, ale warto korzystać z nich głównie zimą, gdy w Polsce asortyment rodzimych owoców jest znacznie mniejszy. Zrywa się je, gdy są zielone i mają mniejszą wartość odżywczą w zestawieniu z owocami, które dojrzewają na drzewie. Ich smak będzie inny, gdyż dojrzewają i są zrywane w szczycie sezonu. Wspiera to prawidłowe funkcjonowanie ustroju, w tym układu odpornościowego. Owoce zawierają też sporą dawkę cukru, dlatego nie należy ich spożywać w nadmiernej ilości. Zalecana ilość owoców w ciągu dnia to 2–3 porcje, czyli ok. 200–300 g. Owoce, które występują w naszym klimacie o danej porze roku, mają wspaniałe walory smakowe i największą wartość odżywczą. Banany, zanim trafią do Polski, przemierzają tysiące kilometrów. Właśnie dlatego w czasie podróży egzotycznych warto sięgać po owoce charakterystyczne dla danego regionu. Dzięki spożywaniu owoców sezonowych można dostarczyć do organizmu dużą dawkę witamin i składników mineralnych. Dodatkowo owoce zawierają spore ilości wody i błonnika pokarmowego, które korzystanie wpływają na działanie przewodu pokarmowego, poczucie nasycenia, a także prawidłowy rytm wypróżnień. Zbyt wysokie spożycie fruktozy – cukru znajdującego się w owocach – może wpłynąć na przybieranie na wadze i powodować stłuszczenie wątroby. Najlepiej spożywać je na surowo, gdyż zachowują wtedy największą ilość prozdrowotnych składników. Dodatkowo są znacznie dłużej świeże – po zerwaniu nie przebywają długiej drogi, aby dotrzeć na targ czy do sklepu, tak jak ma to miejsce np. W przypadku owoców egzotycznych.

2. Truskawki – właściwości i przepisy

W efekcie powstały duże i soczyste owoce nazwane później truskawkami. W Polsce sezon na truskawki zaczyna się w czerwcu. Warto kupować polskie owoce i wspierać lokalnych producentów. W domowych spiżarniach i na półkach sklepowych można znaleźć dżemy z truskawek, konfitury, nalewki czy wina. Truskawki zawierają witaminy C, z grupy B, A i E oraz żelazo, wapń i fosfor. Cukry znajdujące się w truskawkach to sacharoza, glukoza i mannoza. Ten związek jest wrażliwy na działanie wysokiej temperatury, światła i tlenu, dlatego najlepiej przechowywać truskawki i przetwory w ciemnym i chłodnym pomieszczeniu. Wpływa to korzystanie na układ krążenia i redukuje prawdopodobieństwo wystąpienia miażdżycy (B. Dodatkowo truskawki wpływają pozytywnie na płodność. Luck i wsp. 1995). Truskawki mogą niwelować rakotwórcze działanie nitrozamin zawartych w produktach przetworzonych, np. Smażonych kiełbasach, peklowanych wędlinach, serze, a także w wyrobach tytoniowych. Uważać powinni na nie jedynie alergicy, gdyż po spożyciu truskawek, niezależnie od ich formy, mogą u nich wystąpić objawy alergii. Botanik Antoine Nicolas Duchesne skrzyżował dwie odmiany poziomek – chilijską i wirginijską. Aktualnie truskawka uprawiana jest w klimacie umiarkowanym. Polska jest jednym z trzech największych producentów truskawek w UE, obok Hiszpanii i Niemiec. W naszym kraju dostępne są także truskawki z Hiszpanii, ale charakteryzują się dużą zawartość wody, i z Chin – dostępne głównie w formie mrożonej. Zimą często wykorzystywane są mrożone truskawki zebrane w szczycie sezonu. To owoce o niskiej kaloryczności – w 100 g dostarczają 33 kcal. Owoce zawierają karoten, który wpływa na prawidłowy proces widzenia. Spożywanie truskawek jako źródła witaminy C pozwala na obniżenie poziomu cholesterolu frakcji LDL i trójglicerydów. Burton-Freeman i wsp. 2010). Spożywanie truskawek zawierających witaminę C wpływa na ochronę plemników przed działaniem wolnych rodników i zapobiega ich zlepianiu się, dzięki temu mogą się swobodnie przemieszczać (M.R. Witamina C i kwas elagowy zawarty w truskawkach wykazują działanie przeciwnowotworowe. Truskawki powinny być nieodłącznym elementem zbilansowanej diety jako źródło witamin i składników wpływających korzystnie na zdrowie. Truskawka jako owoc nie jest dziełem natury.

3. <extra_id_0> Koktajl Polski: <extra_id_1>: <extra_id_2> English:

Do koktajlu można dodać także płatki owsiane, wtedy będzie jeszcze bardziej pożywny. PrzygotowanieJogurt zmiksować za pomocą blendera z opłukanymi truskawkami, nasionami chia i liśćmi mięty. Składniki: – opakowanie jogurtu naturalnego, – szklanka truskawek, – 1, 5 łyżki nasion chia, – kilka liści mięty.

4. Sałatka z serem camembert i truskawkami

Pomidorki i truskawki przekroić na połówki. Całość skropić dressingiem przygotowanym z oliwy, miodu i soku z cytryny. Całość wymieszać. Składniki: – ½ opakowania sera camembert, – ½ szklanki truskawek, – 10 pomidorków koktajlowych, – garść rukoli, – łyżka oliwy z oliwek, – łyżka soku z cytryny, – łyżeczka miodu, – łyżka orzechów włoskich, – kilka liści bazylii. Rukolę wymieszać z pomidorkami i truskawkami. Na wierzch sałatki wyłożyć posiekane orzechy i liście bazylii. Sałatkę można podawać z pieczywem. PrzygotowanieSer pokroić w kostkę.

5. Maliny – właściwości i przepisy

Są uprawiane głównie w klimacie umiarkowanym, ale można je spotkać także w chłodniejszych miejscach – subarktycznych rejonach Europy, Azji i Ameryki Północnej. Sezon na maliny zaczyna się w czerwcu, a kończy w sierpniu. Można z nich przygotować musy, dżemy, kompoty, konfitury, soki, a także je zamrozić i wykorzystać zimą. Owoce maliny zawierają witaminę A, C, E, PP, witaminy z grupy B, tokoferole, karotenoidy, kwasy organiczne, wapń, selen, potas, magnez, żelazo i fosfor. Maliny, podobnie jak truskawki i borówki, zawierają antocyjany, które są korzystne dla zdrowia. Grejek 2004). Zawierają także spore ilości błonnika pokarmowego i pektyn, dzięki temu wpływają na prawidłową pracę jelit i rytm wypróżnień. Maliny znane były już w starożytności, a ich uprawą zajmowali się Rzymianie i Grecy. W Polsce występują na terenie całego kraju. Maliny to owoce o wszechstronnym zastosowaniu. Idealnie sprawdzą się jako dodatek do deserów, ciast i owsianek. Występują w nich także olejki eteryczne o działaniu rozgrzewającym i bakteriobójczym. Polifenole roślinne zawarte m.in. W owocach jagodowych zmniejszają ryzyko wrzodów żołądka i dwunastnicy powodowanych nadmiernym spożyciem alkoholu, leków i stresem (W. W malinach obecny jest kwas elagowy, który wykazuje działanie przeciwwirusowe i hamujące rozwój nowotworów płuc i wątroby. Maliny są cennym źródłem substancji oddziałujących korzystnie na zdrowie, dlatego warto włączyć je do swojego jadłospisu. Ceniono je jako produkt spożywczy, ale również środek leczniczy na przeziębienie.

6. Domowe ptasie mleczko z musem malinowym

Odstawić do ostudzenia, a następnie zmiksować ze skyrem na gładką masę. Przed podaniem polać musem ze zmiksowanych malin. PrzygotowanieGalaretkę rozpuścić w 250 ml wrzącej wody. Masę przelać do salaterek i wstawić do lodówki na minimum 3 godziny. Składniki: – opakowanie jogurtu skyr, – opakowanie galaretki owocowej, – szklanka malin, – 250 ml wody.

7. Borówki – właściwości i przepisy

Dodatkowo stosowano ją w celu poprawy funkcjonowania układu krążenia. Borówka jest jednym z pierwszych letnich owoców goszczących na stołach. Występuje w Europie północnej i środkowej, Północnej Azji i Ameryce Północnej. Jagoda czarna jest wykorzystywana w kuchni do przygotowywania przetworów: dżemów, konfitur, soków. Ekstrakt z borówki ze względu na swoje prozdrowotne właściwości wykorzystywany jest także jako składnik suplementów diety. Cukry zawarte w borówkach to sacharoza, glukoza i fruktoza. Najlepiej zbadaną grupą związków są antocyjany, czyli rozpuszczalne w wodzie barwniki, które znajdują się m.in. W skórce owoców. Inne owoce jagodowe takie jak truskawki, maliny, żurawina zawierają antocyjany, jednak ich ilości są znacznie mniejsze. Badania in vitro potwierdziły, że spożywanie owoców (jagód i czarnej porzeczki) zawierających polifenole może zmniejszyć ryzyko wystąpienia niektórych rodzajów nowotworów, m.in. Hormonozależnych – jajnika, szyjki macicy (Z. Jagody mogą także zmniejszać ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2. Calvano i wsp. 2019). Badanie przeprowadzone na szczurach z dyslipidemią (zaburzeniami w poziomie lipidów) wykazało, że podanie takiej nalewki wpłynęło na obniżenie poziomu trójglicerydów o 39% (S. Ze względu na prozdrowotne właściwości i wspaniały smak warto włączyć borówki do swojego jadłospisu, zwłaszcza w okresie letnim, gdy jest na nie sezon. Borówka łagodziła dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego (biegunka), poprawiała widzenie i zmniejszała stany zapalne jamy ustnej i gardła. Obecnie wyciąg z borówki stosowany jest w profilaktyce i leczeniu chorób oczu: zaćmy, zwyrodnienia plamki żółtej czy retinopatii cukrzycowej (uszkodzenie siatkówki utrudniające widzenie jako powikłanie nieleczonej cukrzycy). Sezon na nią zaczyna się w czerwcu i trwa do końca lipca lub początku sierpnia. W Polsce można ją spotkać na terenie całego kraju. Chętnie spożywana jest na surowo, ale można ją także zamrozić i wykorzystywać poza sezonem jako dodatek do owsianek, omletów, naleśników, galaretek czy ciast. Borówka zawiera antocyjany, garbniki, kwasy organiczne, pektyny, witaminy A, C, z grupy B, wapń, potas, magnez, miedź, fosfor i mangan. Borówki dostarczają ok. 57 kcal w 100 g. W borówce stężenie tych związków jest bardzo wysokie – 200–400 mg/100 g, podobnie jak w przypadku aronii i czarnej porzeczki. Borówki zawierają związki przeciwutleniające chroniące organizm przed działaniem wolnych rodników, które są odpowiedzialne za starzenie się organizmu. Diaconeasa i wsp. 2015). Łagodzą hiperglikemię (podwyższony poziom cukru) po posiłku i hiperinsulinemię (podwyższony poziom insuliny) u osób dorosłych z nadwagą lub otyłością i insulinoopornością (A. Ekstrakty wodno-alkoholowe z liści borówki mogą wpłynąć na obniżenie poziomu lipidów. Ieri i wsp. 2013). Borówka czarna, nazywana inaczej jagodziną lub jagodą czarną, stała się popularna już w XVI w. Zarówno jako produkt spożywczy wykorzystywany w kuchni, jak i środek leczniczy.

8. Przepisy z wykorzystaniem borówek

Do największej utraty dochodzi, gdy owoce są poddawane działaniu wysokiej temperatury. Mrożenie jest procesem, który pozwala w dużym stopniu zachować właściwości borówek. Borówki zachowują najwięcej wartości odżywczych, gdy są spożywane na surowo.

9. Pancakes z borówkami

Do masy dodać olej, garść borówek i proszek do pieczenia. Smażyć na patelni z obu stron. Składniki: – 150 g serka wiejskiego lekkiego (opakowanie), – 80 g mąki pszennej (najlepiej pełnoziarnistej), – 2 jajka, – banan, – garść borówek, – łyżka oleju rzepakowego, – ½ łyżeczki proszku do pieczenia. Na rozgrzaną patelnię nakładać masę łyżką i tworzyć nieduże placuszki. Podawać solo lub z jogurtem i miodem. PrzygotowanieSerek wiejski wymieszać z jajkami, mąką i rozgniecionym bananem.

10. Owsianka z borówkami

Dodać opłukane borówki i posiekaną czekoladę. Dodatkowo charakteryzują się wieloma prozdrowotnymi właściwościami. Mrożenie także pozwala cieszyć się letnimi owocami sezonowymi przez cały rok. PrzygotowaniePłatki owsiane zalać mlekiem lub napojem roślinnym i zagotować. Warto korzystać z owoców sezonowych dostępnych w Polsce, ponieważ mają niezwykły smak i aromat. Aby zachować smak lata na dłużej, warto przygotować różnego rodzaju przetwory dżemy, konfitury, soki z użyciem ulubionych owoców. Składniki: – ½ szklanki płatków owsianych, – szklanka mleka 2% (lub napoju roślinnego), – szklanka borówek, – 2 kostki gorzkiej czekolady.
Zródło

Baranowska A. et al., Właściwości prozdrowotne owoców maliny właściwej (Rubus idaeus L.), „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2015, 96(2), 406–409.
Burton-Freeman B. et al., Strawberry modulates LDL oxidation and postprandial lipemia in response to high-fat meal in overweight hyperlipidemic men and women, „The Journal of the American College of Nutrition” 2010, 29(1), 46–54.
Calvano A. et al., Dietary berries, insulin resistance and type 2 diabetes: an overview of human feeding trials, „Food & Function” 2019, 10(10), 6227–6243.
Diaconeasa Z. et al., Antiproliferative and antioxidant properties of anthocyanin rich extracts from blueberry and blackcurrant juice, „International Journal of Molecular Sciences” 2015, 16(2), 2352–2365.
Drozd J., Anuszewska E., Czarna jagoda – perspektywy nowych zastosowań w profilaktyce i wspomaganiu leczenia chorób cywilizacyjnych, „Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego i Narodowego Instytutu Leków w Warszawie” 2013, 2, 226–235.
Dróżdż P., Badanie możliwości wykorzystania produktów ubocznego użytkowania lasu jako źródła antyutleniaczy, Warszawa 2019.
Erlund I. et al., Bioavailability of Quercetin From Berries and the Diet, „Nutrition and Cancer” 2006, 54, 13–17.
Grajek W., Rola przeciwutleniaczy w zmniejszaniu ryzyka wystąpienia nowotworów i chorób układu krążenia, „Żywność. Nauka. Technologia. Jakość” 2004, 1(38), 3–11.
Ieri F. et al., Phenolic distribution in liquid preparations of Vaccinium myrtillus L. and Vaccinium vitis idaea L., „Phytochemical Analysis” 2013, 24(5), 467–475.
Jeznach-Steinhagen A., Czerwonogrodzka-Senczyna A., Postępowanie dietetyczne jako element leczenia zaburzeń płodności u mężczyzn z obniżoną jakością nasienia, „Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii” 2013, 9(1), 14–19.
Krauze-Baranowska M., Owoce maliny – właściwości dietetyczne i lecznicze, „Panacea” 2007, 4(21), 22–23.
Krauze-Baranowska M. et al., Owoce maliny właściwej i maliny zachodniej źródłem substancji biologicznie aktywnych, „Postępy Fitoterapii” 2014, 1, 32–39.
Luck M.R. et al., Ascorbic acid and fertility, „Biology of Reproduction”1995, 52, 262–266.
Zdrojewicz Z. et al., Jedz truskawki – będziesz zdrowszy, „Medycyna Rodzinna” 2017, 20(1), 48–52.