Szukaj
Język
Owoc dzikiej róży – bomba witaminowa
Spis treści
1. Dzika róża – charakterystyka
Jest gatunkiem zbiorowym i obejmuje wiele podgatunków nieznacznie różniących się od siebie. Ma łukowo wygięte gałązki z ostrymi, wygiętymi w dół kolcami i ostro ząbkowanymi liśćmi. Kwitną od maja do lipca. Dzika róża rośnie prawie w całej Europie i Azji, ale też w Afryce Północnej, najczęściej w miejscach nasłonecznionych. Jej inna nazwa ludowa to szypszyna. Krzewów najlepiej szukać z dala od miejskich zanieczyszczeń. Suszenie owoców powinno odbywać się dwuetapowo – najpierw suszy się je szybko w temperaturze 50–60°C, a następnie obniża się temperaturę do 40–50°C. Owoce suszone zbyt długo, w zbyt wysokiej temperaturze mają niską lub śladową zawartość witaminy C. Obie formy natomiast nadają się do produkcji wina. Napar z rośliny można przyrządzić w domu poprzez zalanie 2–3 łyżeczek suszonych owoców jedną szklanką gorącej wody i parzenie przez ok. 10 minut. Owoce dzikiej róży są bezpieczne do spożycia dla dzieci, kobiet w ciąży czy karmiących piersią oraz dla seniorów. Dzika róża (łac. Może osiągnąć nawet do 3 m wysokości. Kwiaty pięknie pachną, są duże, zabarwione na biało, różowo lub czerwono. Odmiany różnią się kształtem i kolorem owoców. Niekiedy nazywana jest również psią różą, gdyż próbowano ją wykorzystywać do leczenia wścieklizny. W celach leczniczych używa się głównie owoców dzikiej róży, które najlepiej zbierać od sierpnia do października. Warto pamiętać, że owoce przejrzałe i zbierane po przymrozkach będą miały mniej witaminy C. Taka procedura zmniejsza starty kwasu askorbinowego. Świeże mogą być wykorzystywane do robienia dżemów i soków, zaś suszone do naparów, nalewek czy herbatek. Dziką różę można również spożywać jako suplement – w postaci kapsułek, tabletek czy proszku. Najczęściej zaleca się wypijać napar 2–3 razy dziennie, można go dosłodzić miodem. Nie są jednak polecane osobom po zawale, udarze czy zakrzepicy ze względu na zawartość rugosyny E, która zwiększa ryzyko wystąpienia zakrzepu krwi. Rosa canina) to kolczasty krzew z rodziny różowatych.2. Dzika róża – wartości odżywcze
Najwięcej kwasu askorbinowego znajduje się w świeżych owocach, ale również te odpowiednio suszone są jej dobrym źródłem. Ponadto zawiera karotenoidy (likopen i luteinę) oraz polifenole (garbniki, antocyjany czy flawonoidy), a także kwasy fenolowe, w tym kwas elagowy o działaniu przeciwnowotworowym. Owoc dzikiej róży to bogactwo witaminy C – zawiera jej ok. 30–40 razy więcej niż owoce cytrusowe i 10 razy więcej niż czarna porzeczka. Ten niewielki owoc to bomba witaminowa – jest także źródłem witamin A, E i K oraz tych z grupy B. Dodatkowo dzika róża jest źródłem cukrów, składników mineralnych, kwasów organicznych i olejku eterycznego. W 100 g owoców znajduje się aż 1250 mg witaminy C, a już 3 owoce dzikiej róży pokrywają dzienne zapotrzebowanie na tę witaminę u dorosłego człowieka.3. Właściwości prozdrowotne owoców dzikiej róży
W mitologii egipskiej poświęcono je bogini płodności Izydzie, z kolei w Grecji róża jest symbolem Afrodyty. Roślinę wykorzystywano do produkcji olejków, perfum, konfitur i lekarstw. Zgodnie z ludową tradycją surowcem lekarskim są dojrzałe owoce. Wyciągi z rośliny mają poprawiać samopoczucie i pomagać w stanach ogólnego zmęczenia i stresu, a także wzmacniać mechanizmy obronne organizmu przed infekcjami. Dzięki obecności związków o działaniu przeciwutleniającym dzika róża może wspomagać leczenie chorób nowotworowych. Wykazuje też właściwości moczopędne i rozkurczowe, a także przeciwzapalne, dzięki czemu suplementacja może być korzystna w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów i chorobie zwyrodnieniowej stawów. Wyciąg z rośliny ma też właściwości przeciwbiegunkowe, co wynika z obecności m.in. Saponin i flawonoidów. Wytwarza się z nich również olej różany bogaty w nienasycone kwasy tłuszczowe, witaminę C, karotenoidy i sole mineralne. Ponadto bywa dodatkiem do kosmetyków – pielęgnuje zniszczone włosy oraz regeneruje skórę i hamuje procesy jej starzenia się. Olejek z płatków ma działanie wygładzające i nawilżające, natomiast hydrolat różany łagodzi podrażnienia skóry i stany zapalne. Cenione były już w starożytności. Lekarze greccy bardziej cenili róże dziko rosnące niż te hodowane w ogródkach. W czasie II wojny światowej, dzięki dużej zawartości witaminy C, zwalczano nią szkorbut (chorobę wielonarządową wywołaną niedoborem kwasu askorbinowego). Owoce dzikiej róży działają ogólnie wzmacniająco, odżywczo i przeciwzapalnie. Duża zwartość witaminy C poprawia wchłanianie żelaza. Ekstrakt z owoców jest pomocny w zapobieganiu tworzeniu się kamieni nerkowych – działanie to polega na obniżaniu zawartości wapnia w nerkach i moczu, zmniejszaniu wielkości i ilości kamieni szczawianowych oraz zwiększaniu wydalania cytrynianów. Dodatkowo dzika róża pomaga w regeneracji chrząstki stawowej oraz działa przeciwbólowo. Owoce są składnikiem wielu mieszanek ziołowych, m.in. Witaminowych, napotnych czy wzmacniających serce. Olej wykorzystuje się do leczenia stanów zapalnych skóry, trudno gojących się ran czy oparzeń. W przemyśle kosmetycznym wykorzystywane są również płatki róży. Rożne odmiany tej rośliny od wielu lat obecne są w kulturze, literaturze czy malarstwie, ale też lecznictwie.
