Szukaj
Język
Otyłość brzuszna – charakterystyka, przyczyny, leczenie, dieta
Spis treści
1. Czym jest otyłość brzuszna?
Ten typ otyłości spotykany jest głównie w krajach rozwiniętych, niestety coraz częściej w polskiej populacji. Dodatkowo w długotrwałej obserwacji stwierdzono niepokojącą tendencję wzrostową występowania nadwagi i otyłości wśród Polaków. Aktualnie wykorzystuje się m.in. Metody obrazowe (np. Tomografię komputerową), analizę impedancji bioelektrycznej, absorpcjometrię promieniowania X o dwóch energiach (DEXA) oraz badania antropometryczne, opierające się głównie na pomiarach obwodów, np. Talii, bioder, i wzrostu. W przypadku mężczyzn otyłość trzewna jest diagnozowana, jeśli obwód wynosi 94 cm. U kobiet otyłość brzuszna jest rozpoznawana w przypadku obwodu pasa przekraczającego 80 cm, natomiast jeśli jest on większy niż 88 cm, mamy do czynienia z otyłością drugiego stopnia. Dlaczego badania antropometryczne polegające na pomiarze obwodów talii są lepsze niż ocena BMI? Znana jest pod różnymi nazwami. Z danych Instytutu Żywności i Żywienia, który prowadził obserwację dotyczącą występowania otyłości u młodzieży, wynika, że nadwaga i otyłość pojawiły się u ok. 23, 7% chłopców oraz u ok. 22, 8% dziewcząt. Do stwierdzenia otyłości można użyć kilku metod diagnostycznych. Głównym wyznacznikiem rozpoznania otyłości brzusznej w badaniach antropometrycznych jest zmierzenie obwodu talii. Jeśli przekracza 102 cm, wówczas rozpoznaje się otyłość brzuszną drugiego stopnia. Dodatkowo do oceny sylwetki można wykorzystać wskaźnik WhtR, czyli stosunek obwodu talii do wysokości ciała, który nie powinien być większy niż 0, 5. Otóż na obwód talii nie wpływa znacząco poziom masy mięśniowej, co sprawia, że pomiary te są dokładniejsze niż monitorowanie samej masy ciała. Możemy się spotkać m.in. Z otyłością trzewną, centralną, typu jabłko, wisceralną, androidalną.2. Czy to w ogóle jakie są przyczyny występowania otyłości brzusznej?
Jednak za głównego „winowajcę” występowania otyłości brzusznej uznawany jest dodatni bilans energetyczny codziennej diety. Podłożem do powstania tego typu otyłości są najczęściej czynniki środowiskowe, m.in. Spożywanie wysokokalorycznych potraw czy przekąsek bogatych w cukry proste i nasycone kwasy tłuszczowe przy równoczesnej zmniejszonej aktywności fizycznej. Aby nie wystąpiła u nas otyłość brzuszna, należy m.in. Unikać: – słodkich napojów gazowanych – powodują występowanie otyłości głównie ze względu na zawarty w nich cukier. Spożywanie pokarmu na chwilę przed snem może również zwiększać ryzyko wystąpienia refluksu oraz problemów z trawieniem. Nie tędy droga. Dzięki temu unikniemy spożycia zbędnych kilokalorii, zrelaksujemy się. Ludzie kupują takie produkty i nie zwracają uwagi na to, ile ich spożywają. Warto więc sprawdzać dokładnie etykiety i nie dać się nabrać na chwyty marketingowe; – stresu – dużą rolę w powstawaniu otyłości brzusznej odgrywa stres. Zaleca się, aby osoby dorosłe poświęcały na sen ok. 7–9 godzin na dobę. Prowadzi to oczywiście do gromadzenia się zapasu tłuszczu, głównie w okolicach brzucha, przez co jesteśmy narażeni na wystąpienie otyłości trzewnej. Oczywiście schorzenie to może mieć również podłoża genetyczne, hormonalne czy psychologiczne. Ujmując to prościej, jemy więcej, niż jesteśmy w stanie wydatkować na codzienną pracę czy aktywność fizyczną. Do pozażywieniowych czynników powstawania otyłości zaliczamy m.in.: – problemy endokrynologiczne (np. Niedoczynność tarczycy czy zespół Cushinga); – problemy genetyczne (np. Zespół Pradera-Williego); – przyjmowane leki (np. Długotrwała terapia kortykosteroidami); – wady rozwojowe, urazy, guzy. Dostarczają tzw. Pustych kilokalorii, a dodatkowo zwiększają apetyt podobnie jak inne słodkie produkty, to właśnie słodki smak pobudza apetyt; – spożywania dużych ilości jedzenia późnym wieczorem – niestety mimo tego, że ludzki organizm zużywa energię również w czasie snu, nie jest on w stanie strawić dużej ilości pokarmu, zwłaszcza jeśli jest to coś ciężkiego i tłustego. Aby uniknąć objadania się przed snem, warto dwie godziny przed planowanym pójściem spać zjeść niedużą, lekkostrawną kolację, dzięki temu będziemy bardziej wypoczęci, a rano obudzimy się pełni energii; – zjadania dużej ilości słodyczy – niestety wiele osób sięga po słodycze w stanach depresji, złego humoru, przygnębienia, a nawet w chwilach radosnych w celu uczczenia sukcesu. W takich chwilach o wiele lepszym rozwiązaniem będzie wyjście na spacer ze znajomymi, przejażdżka rowerowa, a nawet obejrzenie dobrego filmu. Da nam to satysfakcję, że nie ulegliśmy pokusie; – spożywania dużych ilości produktów „fit” – niestety większość ludzi przekonana jest, że żywność z etykietami „fit”, „low calorie”, „zero” itp. Jest doskonałym sposobem na zmniejszenie liczby kilokalorii w codziennej diecie. Niestety większość produktów o obniżonej zawartości tłuszczu wypełniona jest węglowodanowymi dodatkami, które są źródłem cukru, a ten również wpływa na zwiększenie zawartości tłuszczu w organizmie. Niestety sprzyja on również podjadaniu głównie niezdrowych, tuczących przekąsek; – zbyt krótkiego snu – niestety w obecnych czasach ludzie nie mają czasu usiąść, odpocząć, wyspać się. Jeśli nie zapewniamy organizmowi wystarczającej ilości snu, poziom kortyzolu nie spada, przez co w ciągu dnia jesteśmy bardziej podatni na podjadanie, głównie słodkich, słonych i tłustych przekąsek. Głównymi przyczynami występowania otyłości trzewnej są prowadzenie nieprawidłowego trybu życia, złe nawyki żywieniowe, mała aktywność fizyczna i wiele innych.3. Otyłość brzuszna – możliwe powikłania
Nieleczona otyłość brzuszna może prowadzić do występowania wielu schorzeń, m.in.: – hiperlipidemii, – zawału serca, – choroby wieńcowej, – miażdżycy, – udaru mózgu, – cukrzycy, – nadciśnienia tętniczego, – choroby zwyrodnieniowej stawów.4. Jak leczyć otyłość brzuszną?
Zmiany należy wprowadzać stopniowo, trzeba nauczyć się z nimi żyć. Aby organizm mógł prawidłowo funkcjonować, musi być wypoczęty. Do minimum należy również ograniczyć czynniki stresowe. Następnym krokiem do lepszego samopoczucia i poprawy stanu zdrowia jest zerwanie ze złymi nawykami, jak palenie tytoniu, spożywanie alkoholu czy nadmierne picie kawy. Można zapisać się na lekcje tańca czy tenisa, siłownię lub po prostu kilka razy w tygodniu wyjść na spacer, łyżwy, przejażdżkę rowerową. Ostatnim i zarazem najważniejszym elementem leczenia otyłości brzusznej jest odpowiednia i prawidłowo zbilansowana dieta. Jednak należy pamiętać, że bez podjęcia poprzednich kroków, operacja nie będzie odpowiednim rozwiązaniem. Za cel pośredni leczenia otyłości przyjmuje się spadek masy ciała, który będzie powodował zmniejszenie ryzyka pojawienia się wyżej wymienionych chorób żywieniowozależnych. Podstawę stanowi odpoczynek. W tym celu zaleca się 7–9 godzin snu na dobę. W stanach zdenerwowania warto głęboko odetchnąć, usiąść lub wyjść na krótki spacer, lub zastosować dogodną technikę relaksacyjną. Kolejnym krokiem jest zwiększenie aktywności fizycznej w ciągu dnia. Warto, aby sport stał się naszym hobby, a nie był tylko przykrym obowiązkiem. W przypadku otyłości olbrzymiej można również skorzystać z chirurgii bariatrycznej. Aby się jej poddać, należy wdrożyć m.in. Odpowiednie nawyki żywieniowe, wówczas operacja ta w tak zaawansowanej otyłości będzie miała swoje zalety. Za cel właściwy przyjmuje się utrzymanie prawidłowej masy ciała i niedoprowadzenie do ponownego jej wzrostu.5. Dieta a otyłość brzuszna
Stawiajmy sobie krótkoterminowe cele, które są realne i mierzalne. Jeśli wiemy, że nie poradzimy sobie z ułożeniem diety, warto udać się do dietetyka. Jeśli jednak chcemy wprowadzić tylko kilka modyfikacji do naszej diety, warto skorzystać z paru podstawowych rad: – zamiast słodkich napojów gazowanych lepszym wyjściem będzie picie wody mineralnej z dodatkiem soku z cytryny, mięty oraz świeżych sezonowych owoców; – zamiast produktów pszennych warto wybierać pełnoziarniste mąki, makarony, brązowy ryż oraz grube kasze; – tłuszcze zwierzęce typu smalec czy masło warto zastąpić zdrowymi olejami roślinnymi stosowanymi na zimno, np. Oliwą z oliwek, olejem lnianym; – do diety warto także wprowadzić orzechy (ze względu na ich kaloryczność w umiarkowanych ilościach); – należy wykluczyć z diety produkty typu fast food: hamburgery, pizze, frytki, kebaby, zapiekanki; – zamiast tłustego czerwonego mięsa warto wybierać chudy drób, chude mięso czerwone (np. Polędwicę wołową), jaja oraz chude i tłuste ryby; – szczególnie istotna jest również zawartość warzyw oraz owoców w diecie. Warto wybierać te świeże, sezonowe oraz jak najmniej przetworzone; – istotne jest również ograniczenie spożywania soli oraz gotowych mieszanek przypraw typu vegeta czy kucharek. Dania warto doprawiać świeżymi ziołami oraz suszonymi warzywami. W zamian można stosować grillowanie, gotowanie, gotowanie na parze, duszenie czy pieczenie; – należy zadbać o regularność posiłków (optymalna liczba posiłków w ciągu dnia to 4–6); – należy zadbać o odpowiednie odstępy czasowe między posiłkami (osoba zdrowa powinna spożywać posiłki co 3–4 godziny); – śniadanie najlepiej spożyć do godziny po przebudzeniu, natomiast ostatni posiłek powinien być spożyty ok. 2–3 godzin przed snem. Warto zastanowić się, co chcielibyśmy osiągnąć dzięki stosowanej diecie. Następnie należy zaplanować całodzienny jadłospis. Dokona on szczegółowej analizy składu ciała oraz rozpisze dietę, która powinna przynieść zadowalające efekty. Warto, aby było ich jak najwięcej – 4–5 porcji warzyw w ciągu dnia oraz 2 porcje owoców. Niestety zawierają one duże ilości cukru, glutaminianu sodu oraz soli. Dzięki temu przygotowane przez nas potrawy będą bardzo aromatyczne oraz zdrowsze; – w leczeniu otyłości brzusznej zalecane jest również unikanie smażenia potraw, szczególnie na głębokim tłuszczu. Podstawą osiągnięcia zadowalających wyników jest wypisanie swoich celów.
