Oleje tłoczone na zimno – właściwości i zastosowanie
Spis treści
1. Dlaczego tłuszcz jest ważny?
Jest szczególnie ważny w diecie niemowląt i małych dzieci ze względu na wspomaganie rozwoju mózgu, układu nerwowego i narządu wzroku. Wpływ tłuszczu na zdrowie nie zależy jedynie od jego ilości w diecie, ale też od źródła. Cennym i zdrowym źródłem tłuszczu są oleje tłoczone na zimno. Jedną z nich jest tłoczenie na zimno – metoda mechaniczna niewykorzystująca obróbki cieplnej. Jest to najstarsza i naturalna metoda. Tłoczenie na zimno, w przeciwieństwie do rafinacji, w małym stopniu wpływa na degradację składników odżywczych. Tłuszcz jest źródłem energii niezbędnej do rozwoju i utrzymania funkcji życiowych. 1 gram tego makroskładnika dostarcza 9 kilokalorii – ponad dwa razy więcej niż ta sama ilość białka czy węglowodanów. Składnik ten występuje praktycznie we wszystkich rodzajach żywności. Z tego względu w zaleceniach żywieniowych specjaliści coraz częściej skupiają się na jego jakości i pochodzeniu. Do wytworzenia olejów jadalnych stosuje się wiele metod. Oczyszczanie powstałego produktu odbywa się za pomocą wypłukiwania wodą, sedymentacji, filtracji lub wirowania. Jakość oleju uzależniona jest przede wszystkim od surowca i etapów poprzedzających tłoczenie, takich jak zbiór, suszenie czy przechowywanie. Wadą tego procesu jest jego niska wydajność, co przekłada się na dość wysoką cenę produktu, jednak wysoka jakość i wartość odżywcza sprawiają, że oleje cieszą się popularnością wśród konsumentów. Tłuszcz ułatwia wchłanianie witamin w nim rozpuszczalnych: A, D, E i K, bierze udział w syntezie hormonów oraz wchodzi w skład błon komórkowych.2. Cenne właściwości prozdrowotne
Do NNKT należą kwasy wielonienasycone, wśród których wyróżniamy dwie główne grupy: kwasy omega-3 i omega-6. Działają też korzystnie na regulację ciśnienia krwi. Dodatkowo kwasy te wpływają na prawidłowe funkcjonowanie narządu wzroku. W zwyczajowej diecie kwasów omega-3 jest mniej, a zawartość kwasów omega-6 jest zwiększona (znajdują się m.in. W mięsie, jajach, nabiale). Oleje tłoczone na zimno dostarczają szeregu substancji bioaktywnych, m.in. Fitosteroli, tokoferoli i tokotrienoli, karotenoidów czy związków fenolowych. Oznacza to, że wygaszają działanie wolnych rodników, które są odpowiedzialne m.in. Za uszkodzenia DNA, białek czy lipidów, co może prowadzić do powstania wielu chorób, np. Chorób serca czy nowotworów. W kontakcie z wysokimi temperaturami dochodzi do utleniania tłuszczów, przez co oleje tracą swoje korzystne właściwości. Warto zwrócić uwagę na termin przydatności do spożycia, który jest krótszy w zestawieniu z olejami rafinowanymi i zazwyczaj wynosi 3–12 miesięcy. Warto wybrać olej, który jest tłoczony specjalnie na zamówienie klienta, dzięki czemu nie stoi długo na sklepowej półce. Takie oleje są przede wszystkim cennym źródłem niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT) – linolowego i α-linolenowego, które muszą być dostarczane z pożywieniem (organizm nie potrafi ich sam syntetyzować). Wielonienasycone kwasy tłuszczowe mają pozytywny wpływ na profil lipidowy, dzięki czemu mogą zapobiegać miażdżycy i innym chorobom sercowo-naczyniowym. Ponadto odgrywają istotną rolę w rozwoju i dojrzewaniu układu nerwowego, są więc szczególnie ważne w żywieniu kobiet w ciąży oraz dzieci. Warto zaznaczyć, że nadmierna ilość kwasów tłuszczowych omega-6 w stosunku do omega-3 jest niekorzystna dla zdrowia. Warto więc zadbać o zachowanie między nimi odpowiednich proporcji – zwiększone spożycie kwasów omega-3 w stosunku do omega-6 zmniejsza częstość występowania wielu chorób o podłożu zapalnym. Wiele z nich ma działanie antyoksydacyjne. Oleje tłoczone na zimno nie są przeznaczone do smażenia – powinny być dodawane do potraw na surowo. Najlepiej przechowywać je w ciemnej butelce w lodówce. Długie przechowywanie może obniżyć wartość odżywczą produktu. Oleje tłoczone na zimno zaliczane są do żywności funkcjonalnej, czyli żywności pochodzenia naturalnego, która korzystnie wpływa na zdrowie i funkcjonowanie organizmu, np. Poprzez zmniejszanie ryzyka rozwoju niektórych chorób, zwłaszcza cywilizacyjnych.3. Popularne oleje i ich właściwości
Oleje mogą być produkowane z nasion, pestek, orzechów czy owoców i każdy z nich charakteryzuje się odmiennym smakiem oraz aromatem.4. Olej z wiesiołka
Zawiera cenny kwas gamma linolenowy (GLA), który działa ochronnie na układ krążenia. Ponadto olej jest składnikiem wielu preparatów do pielęgnacji twarzy, ciała i włosów. Ze względu na łagodny smak ma szerokie zastosowanie w kuchni. Spożywanie oleju z wiesiołka jest również korzystne w przebiegu atopowego zapalenia skóry. Wiesiołek może jednak zwiększyć ryzyko krwawień, nie powinien być więc stosowany przed zabiegami i operacjami oraz w połączeniu z lekami wpływającymi na krzepliwość krwi. Polecany jest przede wszystkim kobietom, gdyż łagodzi objawy napięcia przedmiesiączkowego i menopauzy, może również pomóc w regulacji miesiączki.