Szukaj
logo
Szukaj
Artykuł jest w trybie podglądu

Olej lniany – warto mieć go w swojej lodówce, ale czy warto przepłacać?

Strona główna Artykuły Olej lniany – warto mieć go w swojej lodówce, ale czy warto przepłacać?

Olej lniany – warto mieć go w swojej lodówce, ale czy warto przepłacać?

Niestety, w latach sześćdziesiątych dwudziestego wieku branża ta uległa załamaniu i do dziś nie powróciliśmy do czasów świetności. W skali światowej stanowimy jednak niewielki odsetek, a warto byłoby to zmienić. Niegdyś przodowaliśmy w tej dziedzinie. Od 2004 roku odnotowujemy jednak wzrost uprawy lnu i produkcji oleju lnianego. Uprawa lnu w Polsce to wielowiekowa tradycja.

Spis treści

1. Olej lniany – metody pozyskiwania

Olej lniany tłoczony na zimno można zaliczyć do żywności funkcjonalnej. Dziś mamy do wyboru szereg produktów tego typu: olej z pestek winogron, olej z pestek malin, olej z wiesiołka, olej rzepakowy, oliwę z oliwek itd. Niewątpliwie najlepszą jest tłoczenie przy użyciu prasy hydraulicznej bądź ślimakowej. Proces rafinacji ma swoje plusy i nie należy go demonizować. Składa się on z kilku etapów: Skupimy się na tym ostatnim i podsumujemy korzystne dla naszego zdrowia właściwości oleju lnianego. Olej roślinny to tłuszcz pozyskiwany z nasion, owoców lub pestek roślin. Tłuszcz może być pozyskany za pomocą różnych metod. Oczyszczanie takiego oleju odbywa się bez udziału wysokiej temperatury, tj. Poprzez sedymentację, filtrowanie lub odwirowanie. Prowadzi jednak do zredukowania niektórych cennych związków (jak tokoferole czy sterole). Len wykorzystuje się w przemysłach tekstylnym, farmaceutycznym, papierniczym i spożywczym.

2. Odśluzowania

Olej tłoczony na zimno zachowuje niemal wszystkie składniki odżywcze oraz składniki niepożądane. Oczywiście Unia Europejska reguluje dopuszczalne stężenie niekorzystnych związków w olejach tłoczonych na zimno, m.in. Zawartość żelaza, miedzi, dioksyn, polichlorowanych bifenyli, arsenu czy ołowiu. Czym kierować się przy wyborze oleju lnianego? Substancje wykorzystywane do tych procesów są następnie z oleju usuwane. Jeżeli więc sam surowiec, w tym przypadku ziarno lnu będzie bardzo zanieczyszczone czy pokryte pleśnią, wpłynie to na olej. Nie zmienia to jednak faktu, że producenci stosują różne sztuczki, aby sprzedać niepełnowartościowy produkt w najwyższej cenie. – – pozbawiania nasion śluzów, związków białkowych, niektórych metali przy użyciu kwasów fosforowego czy cytrynowego; – – usuwania wolnych kwasów tłuszczowych i niektórych metali; – – czyli usuwania niektórych barwników, np. Chlorofilu, który intensyfikuje niekorzystny proces utleniania; – – usuwania w temperaturze około 200°C związków bardziej lotnych niż sam olej – dzięki temu olej zostaje pozbawiony obcych zapachów.

3. Olej lniany – cena

Minusem tłoczenia na zimno jest krótszy okres przydatności. Są one bardziej podatne na utlenianie i powodują szybsze jełczenie tłuszczu. Najlepiej przechowywać go w ciemnej butelce w lodówce, ograniczając wpływ ciepła i światła. Mamy wtedy pewność, że był przechowywany w odpowiednich warunkach. Niestety, olej lniany tłoczony na zimno będzie nieco droższy od olejów rafinowanych. Oprócz triglicerydów, będących podstawą oleju, w olejach niepoddanych wysokiej temperaturze znajdują się także dodatkowe związki. Po otwarciu olej należy spożyć do 4 tygodni. Kiedy mamy w planach zakup oleju, najlepiej udać się do apteki. Uwaga na sztuczki producentów – „z pierwszego tłoczenia” nie jest tożsame z tłoczeniem na zimno, podobnie jak określenie „filtrowany na zimno”. Sam proces produkcji jest dużo mniej wydajny, dlatego nie jest to zaskakujące.

4. Olej lniany – skład

Do tego dochodzi niewielka ilość mono- i diacylogliceroli. Cała reszta to związki nieglicerolowe – tokoferole, sterole, sterole, skwalen, karotenoidy. Olej lniany w aż 95% składa się z triacylogliceroli (TAG). Szczególnie ważna jest zawartość NNKT, czyli niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, w tym kwasów alfa-linolenowego i linolowego. Dzięki tym właśnie komponentom produkt zyskuje miano żywności funkcjonalnej. TAG to związki składające się z cząsteczki glicerolu połączonej z trzema kwasami tłuszczowymi.

5. Olej lniany – właściwości

Stosunek omega-6 do omega-3 nie powinien być wyższy niż 5: 1. W wyniku odwróconej relacji może dojść do nasilenia procesów zapalnych w organizmie. Zarówno jeden, jak i drugi mają właściwości obniżające ryzyko wystąpienia nowotworów i chorób układu krążenia. Podobnie sterole. Spożywanie margaryny wzbogacanej o te związki rzeczywiście sprzyja osobom walczącym z podwyższonym stężeniem cholesterolu. Znajdziemy w nim m.in. Beta-sitosterol, kampesterol, stigmasterol. Grupa ta jest potocznie zwana witaminą E. W związku z tym zmniejszają także ryzyko procesu nowotworzenia. Podsumowując, warto włączyć olej lniany do codziennej diety. A co z odchudzaniem? Olej lniany zawiera kwasy tłuszczowe zarówno z rodziny omega-3 (np. Alfa-linolenowy), jak i omega-6 (np. Linolowy i gamma-linolenowy). Olej lniany charakteryzuje się odpowiednim ich stężeniem. Wspomniany kwas alfa-linolenowy w organizmie człowieka jest przekształcany w kwas eikozapentaenowego (EPA) oraz kwas dokozaheksaenowego (DHA). Wykazują także działanie przeciwzapalne. Fitosterole roślinne mają już potwierdzoną skuteczność w obniżaniu frakcji LDL cholesterolu. Ich bogatym źródłem jest właśnie olej lniany. Doskonałymi przeciwutleniaczami są związki należące do tokochromanoli. Mają właściwości chroniące komórki przed działaniem wolnych rodników tlenowych. Oprócz profilaktyki nowotworów czy choroby wieńcowej olej lniany można zastosować w zapobieganiu chorobie wrzodowej żołądka, a nawet leczeniu jej. Jednak wszystkie jego zalety mogą ujawnić się tylko pod warunkiem zastosowania zbilansowanej diety. Czy olej lniany jest w stanie nam pomóc? Kluczowe są odpowiednie proporcje pomiędzy kwasami z poszczególnych rodzin.

Kategorie:
Zródło

Dzięcioł M., Przysławski J., Ocena wartości odżywczej i aktywności biologicznej wybranych olejów roślinnych dostępnych na rynku polskim w kontekście profilaktyki chorób dietozależnych, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna” 2013, 46(1), 20–26.
Popis E. et al., Światowa oraz polska produkcja lnu oleistego i oleju lnianego, „Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Problemy Rolnictwa Światowego” 2015, 15(2), 106–116.
Obiedzińska A., Waszkiewicz-Robak B., Oleje tłoczone na zimno jako żywność funkcjonalna, „ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość” 2012, 1(80), 27–44.