Szukaj
Język
Nutrigenetyka – co wiadomo o żywieniu przyszłości
Spis treści
1. Nutrigenetyka – definicja
Oznacza to, że osoby posiadające np. Dany polimorfizm będą musiały stosować się do specyficznych zaleceń dietetycznych. Jest oparta na wiedzy z innych pokrewnych dziedzin naukowych takich jak genetyka, biologia molekularna, biochemia czy farmakologia. Inaczej mówiąc – pokazuje, jak geny determinują reakcję całego organizmu na dane pożywienie. Nutrigenetyka dąży zatem do modyfikacji diety zgodnie z genotypem. Nutrigenetyka jest nauką, która zajmuje się analizowaniem odmienności genetycznej i określa zależność między genami a składnikami odżywczymi.2. <extra_id_0> Gen English: Polski: <extra_id_1> Polski: <extra_id_2> Polski:
Przykłady modyfikacji diety zgodnie z genotypem dla pojedynczego genu: – osoby z genotypem MTHFR powinny spożywać większe ilości kwasu foliowego, ponieważ w ich organizmie enzym odpowiedzialny za przekształcanie homocysteiny do metioniny jest upośledzony i poziom homocysteiny we krwi jest podwyższony. Takie osoby powinny zatem uwzględniać w diecie większe ilości składników wykazujących działanie antyoksydacyjne, np. Witamin C i E, karotenoidów. Ta grupa osób jest bardziej wrażliwa na zewnętrzne kancerogeny. Genotyp kształtuje, czyli zespół cech fizjologicznych, anatomicznych i biochemicznych, które są widzialne i mierzalne; – – różnice występujące w DNA w szerszej skali niż mutacje. Uważa się, że takie osoby są przez to bardziej narażone na wystąpienie schorzeń układu krążenia oraz wad cewy nerwowej, dlatego też należy zadbać o odpowiedni poziom kwasu foliowego w diecie; – w przypadku osób, które nie posiadają genu GSTM1, występuje zwiększone ryzyko zachorowania na nowotwory. Istotne jest unikanie substancji kancerogennych, które powstają podczas intensywnej obróbki cieplnej żywności (np. Deep frying, grillowanie). Aby zrozumieć, czym zajmuje się nutrigenetyka, warto wyjaśnić podstawowe pojęcia związane z genetyką: – – odcinek DNA, który jest odpowiedzialny za przekazywanie danej cechy gatunkowej (zazwyczaj kodowanie syntezy RNA lub białka); – – zespół genów znajdujących się w komórce; – – zespół genów, który w pełny sposób opisuje danego osobnika i warunkuje właściwości dziedziczne.3. <extra_id_0> Nutrigenomika <extra_id_1> Przeczytaj więcej
Celem nutrigenomiki jest znalezienie odpowiedzi na pytanie, jak genotyp reaguje na pożywienie i w jakim stopniu jest na nie wrażliwy. Aby w pełni zrozumieć wpływ żywienia na genom, warto wyjaśnić różnice pomiędzy dwoma bardzo podobnie brzmiącymi pojęciami – nutrigenetyką i nutrigenomiką. Z kolei nutrigenetyka zajmuje się ustaleniem różnic w reagowaniu na dane składniki żywności w zależności od obecności genów. Nutrigenomika to nauka zajmująca się badaniem indywidualnej odpowiedzi organizmu na bioaktywne składniki żywności (np. Witaminy, flawonoidy, kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6, bakterie patogenetyczne i probiotyczne).4. <extra_id_0> Kategoria <extra_id_1> Kategoria: Badania genetyczne
PCR – reakcja łańcuchowa polimerazy) wykrywane są mutacje czy też polimorfizmy genetyczne. Budowa DNA jest dość skomplikowana. Badania profilu genetycznego mogą być pomocne przy ustalaniu predyspozycji do uprawiania sportu, typów metabolicznych, zaleceń dietetycznych (np. Suplementacja), mogą określać ryzyko wielu chorób czy nowotworów. Wykrycie danego polimorfizmu czy danej mutacji może motywować daną osobę do wdrożenia działań prewencyjnych i tym samym wydłużyć, a nawet uratować życie. Należy jednak jeszcze raz podkreślić, że ogromna liczba par zasad uniemożliwia przebadanie całego genomu, a wyniki badań przedstawiają niewielką część ludzkich genów, w związku z tym należy do tych rezultatów podchodzić z dystansem. Następnie w laboratorium izolowana jest nić DNA i przy pomocy metod biologii molekularnej (np. Należy jednak zaznaczyć, że badaniu podlega tylko niewielka część ludzkiego genomu (w ludzkim ciele znajdują się ponad 3 miliardy par zasad!). Podstawową jednostką są zasady (purynowe i pirymidynowe), które poprzez dobieranie się w pary tworzą nukleozydy, a następnie nukleotydy. Koszt takich badań nie jest niski, jednak mogą one uchronić przed poważnymi skutkami chorób takich jak np. Rak piersi. Na wyniki badań czeka się ok. 3 tygodni, przedstawiane są najczęściej w formie kilkunasto- lub kilkudziesięciostronicowej książeczki. Aby przeprowadzić badanie genetyczne, należy pobrać próbkę śliny, krwi lub wymaz z policzka.5. Choroby dietozależne
Osoby na nią cierpiące nie posiadają enzymu hydroksylazy fenyloalaninowej. Choroba ta wymaga wprowadzenia diety ubogiej w fenyloalaninę. Innym przykładem choroby, której przyczyną może być podłoże genetyczne, jest celiakia. Obecność tych układów zgodności tkankowej nie jest jednak jednoznaczna z pojawieniem się celiakii. Od lat znane są choroby nierozerwalnie związane z dietą. W związku z tym w ich organizmie gromadzi się fenyloalanina, której nadmiar może doprowadzić do upośledzania umysłowego czy motorycznego. Jej wczesne wykrycie jest bardzo istotne, dlatego już u noworodków przeprowadza się test mający na celu jej ewentualne zdiagnozowanie. Jednym z bardziej wiarygodnych sposobów zdiagnozowania tej choroby jest wykrycie w genach polimorfizmu HLA-DQ2 i HLA-DQ8. Aby zapobiec wystąpieniu objawów, chorzy muszą wykluczyć ze swojego jadłospisu produkty zawierające gluten, np. Zboża takie jak pszenica, żyto czy jęczmień. Jedną z nich jest fenyloketonuria.6. <extra_id_0> Polski: <extra_id_1> język polski: <extra_id_2> English: <extra_id_3> English: <extra_id_4>: <extra_id_5> English:
Zbadano również mutacje w genach mogące być przyczyną zachorowania na cukrzycę typu 1. W tym samym roku Stelmaszyk A. I Dworacka M. W swojej publikacji podkreśliły wpływ genów na cukrzycę typu 2. Również poziom cholesterolu może wiązać się z obecnością pewnych genów. W 2009 r. Dlatego też takim osobom zaleca się spożywanie większych dawek witaminy C. Przegląd badań opublikowany w 2018 r. W „Critical Reviews in Food Science and Nutrition” dostarcza dowodów potwierdzających, że obecność danych polimorfizmów może zwiększać ryzyko wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego oraz otyłości. W 2018 r. W czasopiśmie „Diabetologia Praktyczna” opublikowano badanie, którego wyniki wykazały, że nadekspresja miR-652-5p (krótkich niekodujących odcinków RNA) w genach ADAR i MARCH5 może świadczyć o obecności tej choroby. Główną rolę przypisuje się białkom histonowym – zmiany w obrębie histonów mogą być związane z występowaniem wyżej wspominanego schorzenia. Z badania opublikowanego w „The Journal of Human Genetics” w 2004 r. Wynika, że polimorfizm p.Leu162Val w obrębie PPAR-alfa może wiązać się z wysokim stężeniem cholesterolu całkowitego i frakcji LDL, a także większą ilością apolipoprotein B na czczo. Cahill L.E., Fontaine-Bisson B., El-Sohemy A. Opublikowali badanie, którego wyniki sugerują z kolei, że polimorfizm genu enzymu GST (s-transferaza glutationowa) może być przyczyną niedoborów kwasu askorbinowego w organizmie. Badania genetyczne mogą mieć ogromne znaczenie w zapobieganiu powszechnie występującym chorobom lub ich leczeniu.7. Programowanie żywieniowe w czasie ciąży
Programowanie żywieniowe to proces, w wyniku którego powstają trwałe zmiany w genomie mające wpływ na całe życie. Niedobór niektórych składników, np. Kwasu foliowego, może doprowadzić do wad cewy nerwowej, natomiast anemia spowodowana niedostateczną podażą żelaza może być przyczyną późniejszego nadciśnienia tętniczego. Są to powszechnie występujące choroby, dlatego też powinno się dążyć do rozpowszechniania wiedzy o tym procesie. Ma to bowiem ogromne znaczenie dla rozwijającego się płodu, ponieważ składniki odżywcze wpływają nie tylko na jego właściwe kształtowanie w łonie matki, ale także na stan zdrowia po porodzie i w życiu dorosłym. Do czynników mających decydujący wpływ na kształtowanie genów zaliczane są przede wszystkim żywienie w czasie ciąży, nadmierna masa ciała lub niedowaga u matki, czynniki środowiskowe takie jak nadmierny stres, palenie tytoniu czy zanieczyszczenie powietrza. Teoria Barkera głosi, że niska masa urodzeniowa u dziecka może wiązać się z występowaniem u niego w życiu dorosłym schorzeń układu krążenia, otyłości, cukrzycy typu 2 czy insulinooporności. Coraz większy nacisk kładzie się na prawidłowe żywienie kobiet w ciąży.
