Szukaj
Język
Niejadek czy ARFID – jak odróżnić kaprysy dziecka od poważnych zaburzeń
Spis treści
1. <extra_id_0> ARFID Polski: <extra_id_1> ARFID <extra_id_2>Czy to?
Osoby z ARFID mogą unikać pewnych kategorii pokarmów ze względu na ich smak, zapach, konsystencję, a nawet kolor. Warto zaznaczyć, że istotną cechą ARFID jest brak związku z zewnętrznym wyglądem ciała – u osób dotkniętych tym zaburzeniem może zostać stwierdzona zarówno niedowaga, jak i nadwaga. Często jest to zjawisko wielowymiarowe, będące efektem różnych czynników, w tym genetycznych, psychologicznych, środowiskowych i społecznych, a jego leczenie jest trudne i wymaga zaangażowania ze strony całej rodziny (D.K. Norris, N. ARFID to zaburzenie odżywiania, które cechuje się trudnościami w spożywaniu odpowiedniej ilości lub różnorodności pokarmów. Przeważnie preferują bardzo ograniczoną gamę produktów, często konkretnych marek, a próby wprowadzenia zmian zazwyczaj spotykają się ze stanowczym sprzeciwem. Zaburzenie to może występować u dzieci i dorosłych, choć zazwyczaj zaczyna się w okresie wczesnego dzieciństwa. Katzman, M.L. Zucker 2019). Skutkami są niedożywienie, niedobory pokarmowe oraz negatywny wpływ na codzienne funkcjonowanie i zdrowie fizyczne i psychiczne osoby dotkniętej tym zaburzeniem.2. <extra_id_0> Translations <extra_id_1> English: Translations
Chociaż wymienione czynniki mogą zwiększać ryzyko wystąpienia ARFID, istotne jest zrozumienie, że każdy przypadek jest inny, a ARFID może rozwinąć się nawet bez ich obecności (K.S. ARFID może być wynikiem oddziaływania różnych czynników, ale ich występowanie nie musi wiązać się z rozwinięciem tego zaburzenia. Brigham i wsp. 2018). Szczególnie narażone są osoby: – w spektrum autyzmu, – płci męskiej, – mające bliskich krewnych cierpiących na jakiekolwiek zaburzenia odżywiania, – doświadczające presji społecznej związanej z odżywianiem (zarówno ze strony rówieśników, jak i rodziny), – doświadczone traumatycznymi wydarzeniami związanymi z jedzeniem, np. Zatruciem pokarmowym czy zadławieniem, – nadwrażliwe sensorycznie, – cierpiące na zaburzenia lękowe, – narażone na silny stres, – mające historię problemów zdrowotnych związanych z odżywianiem, np. Reakcje alergiczne lub choroby układu pokarmowego.3. <extra_id_0> Diagnostyka Polski <extra_id_1> Kategoria <extra_id_2> Kategoria: Diagnostyka
Dodatkowo ocena fizyczna pozwala na dokładne zbadanie stanu zdrowia z uwzględnieniem pomiaru masy ciała, oceny wzrostu oraz obserwacji objawów związanych z niedożywieniem lub niedoborami pokarmowymi. Z kolei ocena psychologiczna koncentruje się na zbadaniu zachowań, myśli i emocji związanych z jedzeniem, a także ogólnym stanem zdrowia psychicznego. Im wcześniej podejmie się odpowiednie kroki, tym większa szansa na poprawę zdrowia i jakości życia dziecka. Pozwala to na kompleksową i dokładną diagnozę (E. Stone 2020). W jej trakcie lekarz lub terapeuta poznaje dokładną historię pacjenta dzięki wywiadowi klinicznemu, w którym szczegółowo omawiane są preferencje żywieniowe, trudności związane z jedzeniem, objawy fizyczne i emocjonalne, a także inne istotne informacje dotyczące codziennego funkcjonowania. Ocena żywieniowa przeprowadzana jest w celu dokładnej analizy spożycia pokarmów i składników odżywczych w diecie pacjenta. W większości przypadków warto skonsultować się też z neurologopedą lub logopedą, który może pomóc w diagnozie i terapii problemów związanych z żywieniem. Ważne jest również wykluczenie innych potencjalnych przyczyn problemów, takich jak zaburzenia odżywiania czy inne zaburzenia psychiczne. Davis, E.L. Diagnostyka ARFID to kompleksowy proces, który obejmuje analizę wielu aspektów zdrowia pacjenta.4. <extra_id_0> Kategoria <extra_id_1> Kategoria: Leczenie Polski <extra_id_2>
Drugim sposobem jest stosowanie terapii sensorycznej, która ma za zadanie zredukować nadwrażliwość poprzez stopniową ekspozycję na różne struktury, smaki, zapachy i kolory pokarmów. W niektórych przypadkach, zwłaszcza gdy ARFID jest powiązane z innymi zaburzeniami psychicznymi, lekarz może zalecić farmakoterapię w celu łagodzenia objawów takich jak lęk czy depresja. Choć proces ten wymaga czasu i cierpliwości, może przynieść znaczącą poprawę zdrowia fizycznego i psychicznego pacjenta (J. Fisher 2017). Najczęściej stosowanym nurtem przy tym zaburzeniu jest terapia poznawczo-behawioralna (CBT), która pomaga identyfikować i zmieniać negatywne przekonania i myśli związane z jedzeniem oraz rozwijać zdrowsze nawyki żywieniowe poprzez stopniową eksponowanie się na nowe pokarmy. W przypadku dzieci z ARFID bardzo duże znaczenie ma też terapia rodzinna, podczas której rodzice uczą się technik wspierających dziecko w akceptacji nowych pokarmów i zmianie nawyków żywieniowych. Niezwykle istotne jest, aby leczenie ARFID było dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta i prowadzone pod nadzorem interdyscyplinarnego zespołu specjalistów. Zimmerman, M. Leczenie ARFID obejmuje zazwyczaj wieloaspektowe podejście, które koncentruje się przede wszystkim na psychoterapii, ale też na niwelowaniu skutków niedożywienia.5. Wsparcie żywieniowe
Dietetyk może pomóc w opracowaniu planu żywieniowego, uwzględniającego preferowane przez pacjenta produkty. Kreatywne podejścia do gotowania oraz stałe pory posiłków i przekąsek mogą być pomocne w zapewnieniu stałego zaopatrzenia w energię i składniki odżywcze (A. W przypadku ARFID istotne jest uwzględnienie specyficznych potrzeb danej osoby. Ważne są również regularność posiłków i zachęcanie do eksperymentowania z nowymi smakami i teksturami, aby stopniowo rozszerzać dietę. Białek-Dratwa i wsp. 2022). Ponieważ zaburzenie charakteryzuje się ograniczonym spożywaniem różnorodnych pokarmów z powodu negatywnych doświadczeń sensorycznych lub lęków związanych z jedzeniem, konieczne jest zapewnienie zbilansowanej diety, która dostarcza niezbędnych składników odżywczych.6. Edukacja na temat zdrowego żywienia ma kluczowe znaczenie
Zrozumienie, że różnorodność żywieniowa już na początku życia dziecka może znacznie wpłynąć na kształtowanie jego preferencji żywieniowych, jest bardzo istotne. Wykorzystanie świeżych produktów i różnorodnych potraw ma równie istotne znaczenie, gdyż każdy posiłek może być dla malucha nowym i fascynującym doświadczeniem.7. Stymulowanie pozytywnego podejścia do jedzenia
Należy też pamiętać, żeby rodzice powinni stanowić wzór zachowań żywieniowych. Kreowanie przyjaznej atmosfery podczas posiłków, bez zmuszania dziecka do spożywania określonych pokarmów, może przyczynić się do kształtowania zdrowych nawyków żywieniowych i pozytywnych skojarzeń z jedzeniem. To, co jedzą i jakie nawyki żywieniowe prezentują, często ma wpływ na preferencje żywieniowe i nawyki ich dzieci. Ważne jest także, aby dziecko skupiło się wyłącznie na posiłku, bez rozproszeń takich jak oglądanie telewizji czy bawienie się zabawkami.8. Promowanie zdrowego podejścia do ciała i samoakceptacji
Dzieci powinny być uczone, że każde ciało jest wyjątkowe i piękne, a wartość człowieka nie zależy od wyglądu zewnętrznego.
