Szukaj
Język
Niedoczynność tarczycy
Spis treści
1. Czym jest niedoczynność tarczycy
T3 jest bardziej aktywną wersją i powstaje głównie z T4. Pierwotna niedoczynność tarczycy związana jest z nieprawidłową pracą samego gruczołu, jego niewydolnością lub uszkodzeniem. Najczęstszą przyczyną pierwotnej niedoczynności tarczycy jest choroba Hashimoto. Aby ocenić czy niedoczynność jest związana z chorobą Hashimoto, dokonuje się pomiaru anty-TPO, czyli poziomu przeciwciał. Pierwotna niedoczynność może być także spowodowana uszkodzeniem polekowym, np. W trakcie leczenia jodem radioaktywnym lub amiodaronem – lekiem antyarytmicznym zawierającym wysoką dawkę jodu. Niedoczynność tarczycy to stan kliniczny będący wynikiem niedostatecznej ilości hormonów gruczołu tarczowego. Niedoczynność może mieć charakter pierwotny lub wtórny. Z kolei wtórna wynika z niedoboru TSH, czyli hormonu wytwarzanego przez przysadkę mózgową, który dociera do receptorów tarczycy i pobudza ją do pracy. To schorzenie będące wynikiem nieprawidłowej pracy układu odpornościowego, w którym dochodzi do wytworzenia przeciwciał skierowanych przeciwko tyreoperoksydazie (enzym biorący udział w syntezie tyroksyny) i tyreoglobulinie (stanowi ona magazyn hormonów w gruczole tarczycowym). Chorobie tej towarzyszy stan zapalny. Niezależnie od przyczyny objawy kliniczne są takie same. Tarczyca produkuje głównie tyroksynę (T4) i trójjodotyroninę (T3).2. Jakie są objawy niedoczynności tarczycy
Jako główne objawy niedoczynności tarczycy należy wymienić: – spadek tempa podstawowej przemiany materii, który prowadzi do przyrostu masy ciała, – obniżoną ciepłotę ciała, – zaburzenia koncentracji i pamięci, – osłabienie siły mięśniowej, – trudności z oddychaniem wynikające z osłabienia mięśni górnych dróg oddechowych, – wzrost stężenia cholesterolu frakcji LDL, – anemię, – zaparcia, – suchą, chłodną skórę, – zachrypnięty głos, – utratę włosów, – żołto-pomarańczowe zabarwienie skóry wynikające z zaburzenia przekształcania karotenu do A, – mlekotok u kobiet, powiększenie piersi u mężczyzn.Powyższe objawy są niejednoznaczne i nie można postawić diagnozy wyłącznie na ich podstawie. Konieczne jest przeprowadzenie badań laboratoryjnych.3. <extra_id_0> Diagnostyka Polski <extra_id_1> Kategoria <extra_id_2> Kategoria: Diagnostyka
W pierwotnej niedoczynności obserwujemy zwykle podwyższony poziom TSH, we wtórnej – obniżony. Można wykonać także badania pomocnicze, np. Pomiar stężenia triglicerydów, cholesterolu LDL, jak również morfologię w celu oceny występowania anemii. Badanie poziomu TSH przeprowadza się także pomiędzy 4 a 8 tygodniem ciąży. Niezbędne w diagnostyce niedoczynności tarczycy jest zbadanie poziomów TSH, FT4 (wolna tyroksyna) i FT3 (wolna trójjodotyronina). Dodatkowo wykonanie testu na obecność przeciwciał anty-TPO (przeciwciała skierowane przeciwko tyreoperoksydazie) pozwala stwierdzić, czy ma się do czynienia z chorobą Hashimoto. Badania w kierunku niedoczynności tarczycy warto przeprowadzić przed planowaną ciążą, jeżeli w rodzinie kobiety występowały przypadki zaburzeń funkcjonowania tarczycy oraz w przypadku, kiedy kobieta cierpi na choroby autoimmunologiczne, w których organizm wytwarza przeciwciała skierowane przeciwko własnym tkankom (np. Cukrzyca typu 1). Zawsze należy pamiętać, że to lekarz stawia diagnozę. Poziom FT4 jest obniżony, FT3 z reguły pozostaje w normie.4. Leczenie niedoczynności
Należy pamiętać, aby pierwszy posiłek po zażyciu leku nie był bogaty w błonnik i wapń, ponieważ wysoka zawartość tych składników może zaburzać wchłanianie. W przypadku niedoczynności wtórnej wyznacznikiem dobrze dobranej dawki jest stężenie FT4. Zażywa się ją najczęściej rano na czczo, minimum 30 minut przed pierwszym posiłkiem. Skuteczność leczenia pierwotnej niedoczynności ocenia się na podstawie stężenia TSH w surowicy od 4 do 6 tygodni po rozpoczęciu przyjmowania określonej dawki tyroksyny. Leczenie jawnej niedoczynności tarczycy w większości przypadków opiera się na dożywotnim stosowaniu syntetycznej lewotyroksyny.5. Jak powinien wyglądać jadłospis w niedoczynności tarczycy
Wchłanianie żelaza oraz witaminy B12 z jelit w przypadku niedoczynności tarczycy może być zaburzone, w związku z czym należy zwiększyć podaż tych składników. W codziennej diecie należy więc uwzględnić przynajmniej 3 porcje nabiału, najlepiej w postaci fermentowanych produktów mlecznych, białych serów. W diecie powinny pojawiać się również nierafinowane oleje roślinne, awokadooraz pestki i nasiona. W odniesieniu do aktualnych źródeł naukowych diety eliminacyjne (np. Eliminacjaglutenu) nie mają swojego uzasadnienia u większości pacjentów. Śniadanie: jajecznica na parze ze świeżym szczypiorkiem, kromka białego pieczywa, świeży sok z pomarańczy.II Śniadanie: koktajl na bazie kefiru z borówkami amerykańskimi i cynamonem.Obiad: duszona pierś z indyka, kasza gryczana, surówka z pomidorów z dodatkiem oleju lnianego.Podwieczorek: domowe lody bananowo-miętowe, pestki dyni.Kolacja: zapiekanka z brązowego ryżu z brokułem i mozzarellą. Choroby te powstają w wyniku nieprawidłowego odżywiania i niewystarczającej aktywności fizycznej – innymi słowy, są możliwe do uniknięcia, jeśli dbamy o zdrowy styl życia. Te choroby dotyczą coraz liczniejszego grona ludzi i wymagają zmiany nawyków żywieniowych. Należy wyeliminować źródło problemu (poprawić dietę, wdrożyć aktywność fizyczną, zadbać o higienę snu czy zredukować źródła stresu), czasem na wczesnym etapie choroby np. Cukrzycy, jest to jedyna i wystarczająca metoda terapeutyczna.Niestety w przypadku schorzenia istniejącego już długi czas, może okazać się niewystarczająca. W stanie chorobowym gospodarka energetyczna organizmu może ulegać zmianom. Podczas opracowywania diet klinicznych, inaczej leczniczych bierzemy pod uwagę wszystkie te zmienne. W zależności od rodzaju problemu dobieramy składniki diety, ustalamy bilans energii, makro i mikroskładników, aby jak najlepiej zaspokoić zapotrzebowanie organizmu.W dietach klinicznych zwracamy baczną uwagę na odpowiednie do potrzeb ustalenie proporcji makroskładników: białka, tłuszczu i węglowodanów. Plan żywieniowy bazuje na łatwo dostępnych nisko przetworzonych produktach, z uwzględnieniem sezonowości warzyw i owoców. Mamy na uwadze komfort użytkowników diety, więc dostosowujemy plany do ich możliwości kulinarnych, czasu pracy i czasu na przygotowanie posiłków. Stwarzamy optymalne warunki, dostarczamy do organizmu wszystkich niezbędnych składników, zapobiegamy niedoborom lub wyrównujemy istniejące, zwiększamy komfort trawienny. Powinien być konstruowany zgodnie z zasadami racjonalnego żywienia, przy czym szczególny nacisk kładzie się na dostarczenie z żywnością odpowiednich dawek żelaza, witaminy B12, cynku oraz selenu. Bardzo istotne jest także dostarczanie odpowiedniej ilości białka, które po pierwsze działa stymulująco na tempo przemiany materii, po drugie jest źródłem tyrozyny (aminokwas) niezbędnej do syntezy tyroksyny. Najwięcej energii powinny dostarczaćwęglowodanyo niskim IG, dlatego niezwykle ważne jest, aby uwzględniać w jadłospisie grube kasze, ziarna oraz pełnoziarniste pieczywo jako doskonałe źródła magnezu i cynku. Nienasycone kwasy tłuszczowe ułatwiają przekształcania FT4 do aktywnej biologicznie FT3 w wątrobie oraz korzystnie wpływają na profil lipidowy, który w niedoczynności tarczycy jest zazwyczaj zaburzony. Poniżej przedstawiamy przykładowy jadłospis. Istnieje kilkadziesiąt jednostek chorób dietozależnych. Do najczęściej występujących zaliczamy cukrzycę typu II, otyłość, nadciśnienie tętnicze, miażdżycę, niektóre nowotwory, zapalenia jelit, alergie. Często jest to pierwszy krok podejmowany przez specjalistów. Wówczas dieta stanowi doskonały fundament pod leczenie farmakologiczne prowadzone przez lekarzy. W zależności od schorzenia zapotrzebowanie na poszczególne składniki również może się zwiększać lub zmniejszać. Uwzględniamy schorzenia, przewlekłe leczenie, zalecenia lekarskie, wyniki badań, co pozwala na lepsze dopasowanie jadłospisu do potrzeb organizmu. Mogą one podlegać wahaniom i w kontekście problemów zdrowotnych i wymagać modyfikacji. Zawsze bierzemy po uwagę preferencje podopiecznego, a w razie potrzeby mamy do dyspozycji wymienniki produktów. Dieta kliniczna to świetny sposób na zapewnienie organizmowi energii i sił do walki z chorobą. Jadłospis w niedoczynności tarczycy powinien być odpowiednio zbilansowany pod względem kaloryczności, należy wziąć pod uwagę, że przed rozpoczęciem skutecznego leczenia tempo podstawowej przemiany materii jest nieco niższe.6. Aktywność fizyczna a niedoczynność tarczycy
Po 3 miesiącach w grupie osób ćwiczących zaobserwowano znaczny spadek stężenia TSH i wzrost wydzielania T3 i T4, co świadczy o lepszej pracy tarczycy bez zwiększania dawki leku. Należy zaznaczyć, że były to ćwiczenia o umiarkowanej intensywności (na poziomie 70% tętna maksymalnego). Jednak ze względu na wiele innych korzyści zdrowotnych codzienna aktywność fizyczna na poziomie tlenowym jest zalecana każdemu z nas, osoby z niedoczynnością tarczycy nie są tutaj wyjątkiem. Potwierdza to przeprowadzone w Indiach kilka lat temu badanie, w którym wzięło udział 20 pacjentów leczonych z powodu niedoczynności tarczycy. 10 spośród nich podejmowało aktywność fizyczną (minimum 1 h dziennie). W grupie kontrolnej nie wykazano zmian. Nie wszystkie badania udowadniają wpływ aktywności fizycznej na stężenie hormonów tarczycy. Regularna aktywność fizyczna może poprawiać funkcjonowanie tarczycy.
