Szukaj
Język
Niedoczynność tarczycy – przyczyny, objawy, leczenie
Spis treści
1. Niedoczynność tarczycy – przyczyny
Mowa tu o chorobie Hashimoto, czyli przewlekłym limfocytarnym zapaleniu tarczycy. W chorobie Hashimoto atakowane są komórki tarczycy, w efekcie czego dochodzi do rozwoju zapalenia. Niedobór jodu w diecie także może być przyczyną niedoczynności. Czynniki odpowiedzialne za rozwój(hipotyreozy) w dalszym ciągu są przedmiotem badań współczesnej medycyny. Choroby autoagresywne związane są z atakiem układu odpornościowego na własne komórki organizmu. Do niedoczynności doprowadzić mogą również uszkodzenia tarczycy po operacjach chirurgicznych, nowotwory, całkowite wycięcie gruczołu (tzw. Strumektomia) lub leczenie jodem radioaktywnym. Obserwuje się wzrost częstotliwości zachorowań wraz z wiekiem. Z pewnością do jej rozwoju przyczynia się jedna z chorób autoimmunologicznych, która dotyczy coraz większej liczby osób.2. Niedoczynność tarczycy – objawy
Osoby z niedoczynnością mogą doświadczać przewlekłego zmęczenia, nasilonej senności, spowolnienia, stanów depresyjnych czy ciągłego uczucia zimna. Uciążliwy staje się wzrost masy ciała, nawet przy spożywaniu małej ilości jedzenia. Jeśli choroba nasila się, może dojść do nieprawidłowych przemieszczeń wody wewnątrz ustroju, np. Wodobrzusza, obrzęków twarzy, rąk i kostek, wycieków płynów w obrębie płuc i serca. Jej przebiegowi mogą towarzyszyć jedynie słabo widoczne objawy. Problem mogą stanowić również dokuczliwe zaparcia, sucha skóra, łamiące się paznokcie czy nadmierne wypadanie włosów. Wśród rzadszych objawów wymienia się obrzęki powiek, wole, obniżony głos. Choroba często jest trudna do zauważenia.3. Niedoczynność tarczycy a ciąża
Może przyczyniać się również do zaburzeń miesiączkowania. Zagrożenie dotyczy także ciężarnej, u której możliwe jest wystąpienie preeklampsji. Stan ten jest niebezpieczny zarówno dla przyszłej mamy, jak i rozwijającego się dziecka. Niedoczynność stwarza ryzyko wystąpienia wielu wad płodu oraz nieprawidłowości w trakcie ciąży. Przy niewyrównanej niedoczynności tarczycy istnieje ryzyko poronienia, przedwczesnego porodu, odklejenia łożyska czy uszkodzeń mózgu u płodu. Jest to tzw. Stan przedrzucawkowy, przy którym dochodzi do nagłego wzrostu ciśnienia tętniczego z jednoczesną utratą białka z moczem. Kobieta planująca ciążę powinna upewnić się, czy poziom hormonów tarczycowych jest w normie.4. Niedoczynność tarczycy – badania
Jej zadaniem jest pobudzenie tarczycy do produkcji hormonów (T3 – trijodotyroniny i T4 – tyroksyny). Taka sytuacja występuje w pierwotnej niedoczynności tarczycy. Z kolei we wczesnych stadium choroby TSH może być powyżej normy, jednak hormony utrzymują się na prawidłowym poziomie (subkliniczna niedoczynność). Dodatkowym badaniem przydatnym przy różnicowaniu niedoczynności tarczycy i choroby Hashimoto jest oznaczenie stężenia przeciwciał przeciwtarczycowych (anty-TPO). Istotne przy rozpoznaniu niedoczynności jest badanie USG gruczołu tarczowego, w którym ocenia się m.in. Wielkość narządu. TSH to tyreotropina, jest produkowana przez przysadkę mózgową. Jeśli więc ilość wolnych hormonów T3 i T4 się obniża, zwrotne stężenie TSH zwiększa się. Jeśli jednak TSH jest niskie, może występować wtórna niedoczynność tarczycy. Norma dla TSH to 0, 27–4, 2 µIU/ml. Zwykle przy hipotyreozie podwyższone mogą być m.in. Poziomy transaminaz (tzw. Próby wątrobowe) oraz cholesterolu. Podstawowe i najczęściej wykonywane w diagnostyce chorób tarczycy badanie to TSH.5. Niedoczynność tarczycy – leczenie i dieta
Zaleca się jej przyjmowanie rano na czczo, najlepiej minimum 30 minut przed posiłkiem. Pierwsza dawka w późniejszym czasie powinna zostać zmieniona w zależności od stężenia TSH, T3 i T4 po około 4–6 tygodniach od rozpoczęcia terapii. Ważna jest systematyczna kontrola wymienionych hormonów. Warto zadbać o prawidłowe zbilansowanie diety, tak by dostarczać wszystkich niezbędnych składników pokarmowych. Należy jednak pamiętać, że w sytuacji, gdy niedoczynność tarczycy spowodowana jest chorobą Hashimoto, zalecenia dietetyczne mogą się istotnie różnić. Źródło: Tuchendler P., Zdrojewicz Z., Dieta w chorobach tarczycy, „Medycyna Rodzinna” 2017, 20(4), 299–303. Należą do nich siarkocyjanki i goitrogeny obecne m.in. W roślinach krzyżowych (np. Kapusta, jarmuż, brokuły). Niedoczynność tarczycy to choroba wpływająca na funkcjonowanie całego organizmu. Podstawowym lekiem stosowanym przy niedoczynności tarczycy jest L-tyroksyna. Ilość leku uzależniona jest od wyników badań laboratoryjnych. Ponowne badania wykonuje się również na czczo, jednak bez przyjęcia leku. Przy niedoczynności tarczycy znaczenie ma także sposób odżywiania się. Poniższa tabela zawiera źródła, na które warto zwrócić szczególną uwagę. Często przydatne w chorobach autoimmunologicznych są sprawdzenie istniejących nietolerancji pokarmowych i zastosowanie diety eliminacyjnej. Przy niedoczynności tarczycy zwraca się uwagę na związki, które mogą hamować wchłanianie jodu z żywności lub jego metabolizm. Zaleca się ich ograniczenie i spożywanie po wcześniejszej obróbce termicznej. Można jednak odpowiednio uregulować pracę tego narządu i żyć bez dokuczliwych objawów. Ma ona wpłynąć na regulację poziomu TSH.
