Szukaj
Język
Niedoczynność tarczycy – przyczyny, objawy, badania
Spis treści
1. Kilka słów o tarczycy
Jej masa osiąga około 30 g, jest zbudowana z dwóch płatów połączonych wąską węziną. Tarczyca wytwarza takie hormony jak: – trójjodotyronina (T3), – tyroksyna (T4), – kalcytonina. Między innymi pomaga w regulacji metabolizmu, wspomaga funkcjonowanie układu nerwowego, układu krążenia oraz wpływa na prawidłową gospodarkę wapniowo-fosforanową. Tarczyca jest nieparzystym gruczołem wydzielającym hormony. Jest to gruczoł niezwykle ważny dla prawidłowego funkcjonowania, dlatego też nigdy nie należy lekceważyć chorób z nim związanych. Prawidłowe funkcjonowanie tego gruczołu wpływa na szereg funkcji w organizmie. Właśnie dlatego prawidłowe stężenie hormonów tarczycy we krwi jest tak istotne. Znajduje się z przodu szyi, tuż pod krtanią.2. Czym jest niedoczynność tarczycy?
Niedoczynność tarczycy może być spowodowana: – chorobami autoimmunologicznymi, – uszkodzeniami mechanicznymi, – innymi chorobami tego gruczołu, – niedoborem jodu w środowisku, – leczeniem nadczynności tarczycy, – całkowitym lub częściowym wycięciem tarczycy, – wrodzoną niedoczynnością, – napromienianiem okolic szyi z powodu nowotworów, – stosowaniem niektórych leków. Przyczyny wystąpienia tego schorzenia są zróżnicowane., jak sama nazwa wskazuje, wiąże się z niedoborem hormonów tarczycy.3. Jakie są objawy niedoczynności tarczycy?
Niestety w większości przypadków objawy są na tyle różnorodne, że pacjenci leczeni są na kilka różnych schorzeń. Niestety lista niepokojących objawów jest bardzo długa, co wiąże się z problemami diagnostycznymi. Objawów niedoczynności może być wiele. Do najczęstszych objawów niedoczynności tarczycy można jednak zaliczyć: – powiększenie na szyi zwane wolem, – uczucie ucisku w gardle, – problemy z koncentracją, – słabą pamięć, – trudności w połykaniu, – nadmierną senność, – impotencję, – spadek libido, – zatrzymywanie się wody w organizmie, – zaburzenia miesiączkowania u kobiet, – bóle stawów, – objawy choroby wieńcowej, – ochrypły głos, – duszność wysiłkową, – płytki oddech, – męczliwość, – wzrost masy ciała pomimo braku wzmożonego apetytu, – ciągłe uczucie zimna, – często występujące zaparcia, – łamliwe paznokcie, – wypadające włosy, – widoczne problemy z cerą, – suchość skóry, – stany depresyjne. Niestety nieleczona niedoczynność tarczycy może prowadzić do wielu poważnych schorzeń, między innymi chorób układu krążenia, niepłodności, chorób serca, a w skrajnych przypadkach nawet do śpiączki hipometabolicznej, która może doprowadzić do wyniszczenia organizmu oraz śmierci. Bardzo często zdarza się, że są one widoczne gołym okiem, jednak możemy mieć również do czynienia z objawami ukrytymi.4. Badanie niedoczynności tarczycy
Na początku konieczne jest zbadanie poziomu TSH we krwi. Jeśli będziemy mieli do czynienia z pierwotną niedoczynnością, wówczas podwyższone stężenie TSH będzie powiązane z obniżonym poziomem T3. Wówczas stężenie TSH jest obniżone, podobnie jak poziomy T3 oraz T4. Wtedy stwierdza się wzrost stężenia TSH oraz prawidłowe stężenia T3 i T4. Wówczas łatwiej ustalić przyczynę niedoczynności. Badania te pomagają sprawdzić, czy w jamach ciała nie gromadzi się płyn. Warto więc zapoznać się z takimi skrótami jak T3 (trójjodotyronina), T4 (tyroksyna) oraz TSH (tyreotropina). Jeśli jego stężenie okaże się zbyt wysokie, konieczne będzie zbadanie poziomu T3. Sytuacja wygląda odwrotnie w przypadku wtórnej niedoczynności tarczycy. Niestety jeszcze inaczej wygląda sytuacja w przypadku utajonej niedoczynności. Oprócz badań hormonalnych w diagnozie niedoczynności może okazać się pomocne wykonanie badania USG tarczycy. Kiedy jednak niedoczynność jest w zaawansowanym stadium, a objawy są znacznie nasilone, warto wykonać USG jamy brzusznej oraz RTG klatki piersiowej. W diagnozowaniu niedoczynności tarczycy konieczne jest wykonanie badań hormonalnych.5. Jak leczyć niedoczynność?
Każde ewentualne zmiany również powinny być konsultowane z lekarzem, nie zaleca się bowiem stosowania leków na własną rękę. Preparaty z tyroksyną warto popijać wodą, ponieważ inne napoje mogą wchodzić z nią w interakcje. Zaleca się również regularne badanie stężenia TSH na początku leczenia, nawet co 6–12 tygodni. Niestety leczenie niedoczynności jest związane z przyjmowaniem hormonów przez całe życie oraz regularnym wykonywaniem badań. Leczenie niedoczynności tarczycy polega głównie na przyjmowaniu brakujących hormonów, czyli preparatów tyroksyny. Najlepiej przyjmować leki zawsze o tej samej porze, na czczo, 30–60 min przed planowanym posiłkiem. Szczególnie w początkowym okresie leczenie tyroksyną powinno być kontrolowane. Gdy niedoczynność uda się nieco wyrównać, badania można ograniczyć do jednego na 6–12 miesięcy. Samoistne wyzdrowienia zdarzają się sporadycznie. Przed rozpoczęciem leczenia należy skonsultować się z lekarzem w celu ustalenia odpowiedniej dawki.
