Szukaj
logo
Szukaj
Artykuł jest w trybie podglądu

Niebieskie strefy – czego możemy nauczyć się od tych, którzy żyją najdłużej

Strona główna Artykuły Niebieskie strefy – czego możemy nauczyć się od tych, którzy żyją najdłużej

Niebieskie strefy – czego możemy nauczyć się od tych, którzy żyją najdłużej

Jednak są na świecie miejsca, w których nawet setne urodziny nie są dla nikogo zaskoczeniem. Czy mieszkańcy tzw. Niebieskich stref poznali sekret długowieczności? Przewiduje się, że w 2030 r. Kobiety będą żyły 84 lata, a mężczyźni 77, 3 – to całkiem dobry wynik. Jak to możliwe? Jak podaje Główny Urząd Statystyczny, w latach 1990–2019 przeciętna długość życia wzrosła o 6, 5 roku u kobiet i o 7, 8 roku w przypadku mężczyzn.

Spis treści

1. Czym są niebieskie strefy?

Nazwano je niebieskimi strefami, ponieważ badacze zaznaczali je na mapie za pomocą niebieskiego tuszu. Do 2009 r. Po wnikliwej analizie badaczom udało się zlokalizować 5 takich miejsc: – wyspa Ikaria w Grecji, – wyspa Okinawa w Japonii, – wyspa Sardynia we Włoszech (prowincja Ogliastra), – miasto Loma Linda w Kalifornii, – półwysep Nicoya w Kostaryce. Co zatem łączy te miejsca? Przez ponad 10 lat D. Chodziło o odnalezienie miejsc, w których mieszkańcy nie tylko żyją długo, ale dożywają starości w dobrym zdrowiu bez chorób serca, demencji, nowotworów, cukrzycy czy otyłości. Jak widać, są to rejony odległe geograficznie. Na podstawie analizy stylu życia stulatków z niebieskich stref opracowano 9 zasad, których stosowanie może opóźnić proces starzenia. Buettner we współpracy z Towarzystwem National Geographic próbował odkryć miejsca na ziemi, których mieszkańcy żyją najdłużej.

2. <extra_id_0> Cel English: Polski: <extra_id_1> Polski: <extra_id_2> Polski

Wyznaczenie celu w życiu, czyli znalezienie sensu, może wydłużyć życie nawet o 7 lat!

3. Zwolnienie tempa życia

Ważne, aby zatrzymać się na chwilę i odpocząć od codziennych problemów. Może to być modlitwa, drzemka czy wspominanie przodków. Najdłużej żyjący ludzie mają własne sposoby na pozbycie się stresu.

4. <extra_id_0> Tomasz <extra_id_1> Tomasz <extra_id_2> Tomasz Zasada

Największym posiłkiem jest zwykle śniadanie, niewielka kolacja spożywana jest wczesnym wieczorem. Odchodzą od stołu, gdy zaspokoją głód w 80%. Mieszkańcy niebieskich stref nie przejadają się.

5. Rośliny w diecie

Podstawą diety stulatków są warzywa strączkowe: fasola, soja, soczewica. Mięso spożywane jest rzadko, ok. 5 razy w miesiącu, w niewielkich ilościach.

6. Umiarkowane spożycie wina

Mieszkańcy niebieskich stref, z wyjątkiem Adwentystów Dnia Siódmego (Loma Linda), piją regularnie niewielkie ilości alkoholu. Zwykle są to 1–2 lampki wina podczas rodzinnego obiadu.

7. Poczucie przynależności do jakiejś wspólnoty

Większość przebadanych stulatków należała do wspólnoty wyznaniowej i regularnie uczestniczyła w nabożeństwach.

8. <extra_id_0> Źródło <extra_id_1> Źródła <extra_id_2>

Mieszkańcy niebieskich stref stawiają najbliższych na pierwszym miejscu. Tworzą wielopokoleniowe domy, w których mieszkają dziadkowie, rodzice i dzieci.

9. Więzi

Czas przyjrzeć się dokładnie, jakie produkty uwzględniają w diecie najstarsi mieszkańcy każdej z niebieskich stref. Wykazano, że przebywanie wśród osób, które mają dobre nawyki, pomaga kształtować zachowania prozdrowotne.Jak widać, sposób odżywiania ma duże znaczenie. Najstarsi ludzie świata otaczają się nie tylko rodziną, ale i ludźmi, którzy wyznają podobne wartości.

10. <extra_id_0> - <extra_id_1> - <extra_id_2> - Ikaria

Niewiele jest także zachorowań na nowotwory i choroby serca. Spożywa się przede wszystkim warzywa, oliwę z oliwek oraz umiarkowane ilości alkoholu. Mieszkańców Ikarii wyróżnia spożycie dużych ilości ziemniaków, koziego mleka, miodu oraz roślin strączkowych (soczewica, ciecierzyca i groch czarnooki), dzikich zielonych warzyw (mniszek lekarski, cykoria, koper włoski) i stosunkowo niewielkich ilości ryb. Warzywa marynuje się na zimę przy użyciu oregano. Najczęściej spożywane produkty to: – oliwa z oliwek, – zielone dzikie warzywa, – ziemniaki, – ser feta – wytwarzany z mleka koziego, bogaty w bakterie probiotyczne wykazujące silne właściwości przeciwzapalne, – groch czarnooki – nazywany grochem, jednak faktycznie jest to odmiana fasoli najczęściej spożywanej na wyspie, – ciecierzyca, – cytryny, – zioła śródziemnomorskie (m.in. Szałwia, rozmaryn, majeranek, mięta), – kawa, – miód – wykorzystywany jako lekarstwo na przeziębienie, bezsenność, przyspiesza gojenie się ran, na co dzień dodawany jest do kawy i herbaty. Ta niewielka wyspa na morzu Egejskim charakteryzuje się jednym z najniższych na świecie wskaźników umieralności w średnim wieku. Tradycyjna dieta mieszkańców Ikarii podobna jest do diety śródziemnomorskiej. Mniej jest za to produktów mlecznych i mięsa. Spożywanych jest tu dużo świeżych i suszonych warzyw i owoców, np. Papryka, fasolka szparagowa, cukinia, bakłażany, morele i brzoskwinie. Rytuałem mieszkańców Ikarii są popołudniowe drzemki. Starsi mieszkańcy spożywają łyżeczkę miodu z samego rana oraz wieczorem przed kolacją. Mimo sędziwego wieku, jakim mogą się poszczycić jej mieszkańcy, demencja występuje wśród nich bardzo rzadko.

11. <extra_id_0> Okinawa <extra_id_1> Okinawa (Japonia) <extra_id_2>)

Podstawą żywienia dzisiejszych stulatków w czasach ich młodości były słodkie ziemniaki bogate w flawonoidy, witaminę C i karotenoidy. W posiłkach uwzględniano często wodorosty i kurkumę. Najważniejsze produkty to: – gorzkie melony, – tofu, – słodkie ziemniaki, – czosnek, – kurkuma – używana jako przyprawa oraz pita w formie naparu, ma silne działanie przeciwutleniające. Stosowane jako dodatek do zup i gulaszów. Tutejsza dieta zmieniała się na przestrzeni lat. Nawet 60% kilokalorii dostarczało właśnie to warzywo. Starsi mieszkańcy Okinawy radzą swoim dzieciom, aby codziennie na ich talerzach znalazło się coś pochodzącego z lądu oraz coś pachnącego z morza. Wykazano że jeden z jej składników – kurkumina – spowalnia rozwój demencji, – brązowy ryż, – zielona herbata, – grzyby shiitake, – wodorosty (wakame i kombu) – niezwykle wartościowe morskie rośliny będące źródłem karotenoidów, kwasu foliowego, magnezu, żelaza wapnia i jodu. Mieszkańcy Okinawy przed każdym posiłkiem wypowiadają słowa „Hara hachi bu”, co przypomina im, żeby zakończyli posiłek, gdy zaspokoją głód w 80%.

12. Sardynia (Włochy)

Podstawą diety pasterzy są pełnoziarniste zboża. Na talerzach Sardyńczyków, podobnie jak w Ikarii, pojawia się wiele produktów charakterystycznych dla diety śródziemnomorskiej. Najczęściej na stołach pojawiają się: – jęczmień, – chleb na zakwasie, – koper włoski – wykorzystywany jest jako warzywo (cebulki), ziele (liście) i przyprawa (nasiona), bogaty w błonnik i witaminy, wykazuje działanie moczopędne, – fasola i ciecierzyca, – pomidory, – migdały, – ostropest plamisty – rosnąca dziko roślina, jak wierzą Sardyńczycy, wywiera korzystny wpływ na pracę wątroby, – wino cannonau. Badacze zauważyli korelację pomiędzy długością życia a odległością pokonywaną pieszo w ciągu dnia. Mięso oraz produkty mleczne pochodzą głównie od kóz i owiec. Są to oliwa z oliwek, rośliny strączkowe, cytryny i zielone warzywa. Największą grupę wśród stuletnich mieszkańców Sardynii stanowią pasterze, którzy spędzają dni na spacerowaniu po wzgórzach.

13. <extra_id_0> - <extra_id_1> Loma Linda (Kalifornia) <extra_id_2>)

Ich jadłospis opiera się głównie na orzechach, produktach roślinnych, fasoli i produktach sojowych. Spożywanie wieprzowiny i skorupiaków jest zakazane, podobnie jak picie alkoholu i palenie papierosów. Badania wykazały, że wśród adwentystów występuje najniższy w kraju wskaźnik chorób serca, żyją do dziesięciu lat dłużej niż reszta Amerykanów. Dziki łosoś pochodzący z wybrzeży Alaski zawiera najmniej zanieczyszczeń ze wszystkich odmian, jest bogaty w kwasy omega-3, – orzechy, – fasola, – woda – należy wypić 6–8 szklanek wody dziennie, co redukuje spożycie słodzonych napojów i bogatych w cukry proste soków owocowych, – płatki owsiane, – pełnoziarniste pieczywo, – napój sojowy. Zasady swojej diety czerpią z Biblii. Zawiera niewielkie ilości mięsa, nabiału i jaj. Zalecane jest picie co najmniej sześciu szklanek wody dziennie. Najczęściej spożywane produkty to: – awokado, – łosoś – wielu przedstawicieli Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego jest pescowegetarianami, co oznacza że dopuszczają w swojej diecie spożycie ryb. Najstarsi mieszkańcy Stanów Zjednoczonych należą do protestanckiego Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego.

14. <extra_id_0> Nicoya <extra_id_1> Nicoya English: Nicoya <extra_id_2> Nicoya

Dieta opiera się na nieprzetworzonej żywności. Sekretem tego regionu jest woda bogata w wapń. Zawarta w kukurydzy niacyna zwiększa przyswajalność wapnia, żelaza i innych soli mineralnych, – dynia, – papaja – te owoce spożywane są codziennie, zarówno dojrzałe, jak i jeszcze zielone. Miąższ jest biały i twardy nawet po ugotowaniu, – czarna fasola – spożywana każdego dnia, zwykle podawana z tortillą kukurydzianą, zawiera najwięcej antyoksydantów ze wszystkich rodzajów fasoli, – banany, – pejivalles, zwane także peach palms – małe pomarańczowe owoce bogate w witaminę C i beta-karoten. Warto jednak skorzystać z mądrości najstarszych i spróbować zastosować ich wskazówki. Ich hasłem jest „Plan de vida” – ważne jest dostrzeganie celu, który pomaga prowadzić aktywny tryb życia i mieć pozytywne nastawienie. Najwięcej spożywa się fasoli, kukurydzy, dyni i owoców tropikalnych takich jak cytryny, pomarańcze i banany. Najważniejsze produkty to: – kukurydza – wytwarza się z niej mąkę, z której później powstają tortille spożywane do każdego posiłku. Papaja jest źródłem witamin A, E i C oraz papainy (enzymu o właściwościach przeciwzapalnych), – bataty – wyjątkowa odmiana bogata w witaminę B6, rzadko dostępna w innych rejonach świata. Mieszkanie w dużych miastach w centrum Europy nie zawsze pozwala na prowadzenie trybu życia podobnego to tych w małych wioskach z niebieskich stref. Wiara i rodzina są bardzo ważne dla mieszkańców Kostaryki.

Kategorie:
Zródło

Buettner D., Skemp S., Blue Zones: Lessons From the World’s Longest Lived, „American Journal of Lifestyle Medicine” 2016, 10(5), 318–321.
Buettner D., The Blue Zones Solution. Eating and Living Like the World’s Healthiest People, Waszyngton 2015.
Trwanie życia w zdrowiu w Polsce w latach 2009–2019, pod red. Szałtys D., stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/trwanie-zycia/trwanie-zycia-w-zdrowiu-w-polsce-w-latach-2009-2019,4,1.html (4.03.2020).