Nie tylko karp – przepisy na wigilijne ryby
Spis treści
1. Czy to w ogóle dlaczego karp pojawia się na wigilijnym stole?
Wkrótce stały się faktem i ryba zyskała dużą popularność – głównie z powodu braku alternatywy. A ryba na kolacji wigilijnej symbolizuje chrześcijaństwo, płodność i odrodzenie się życia. Przesądni twierdzą, że ma przynieść duże pieniądze w nadchodzącym roku, a niektórzy przechowują jej łuskę w portfelu, by zapewnić sobie pomyślność finansową. Skąd jednak wziął się zwyczaj spożywania karpia w wigilię? Tradycja ta pojawiła się dopiero w latach 50. Ubiegłego wieku, w czasach prl-u. Wcześniej ryba była popularna wśród polaków, jednak nie kojarzyła się z bożym narodzeniem. Nie odgrywała głównej roli na świątecznym stole – czasami była jedną z wielu ryb podawanych podczas wigilii. Karp znany jest już od xii w. Do polski sprowadzony został najprawdopodobniej przez cystersów, później przez długi czas kojarzony był przede wszystkim z kuchnią żydowską. Karp po żydowsku to znany przepis na rybę w słodkiej galarecie z dodatkiem rodzynek i płatków migdałów, niekiedy podawanej w towarzystwie chałki. Karp jest tani i łatwy w hodowli, z tego też powodu – w trudnych dla polaków czasach powojennych – ówczesny minister gospodarki i działacz pzpr hilary minc polecił zarybiać stawy właśnie tym gatunkiem. Jego słowa że „karp na każdym stole wigilijnym”.2. Inne ryby na kolację wigilijną
Oprócz karpia nierzadko przyrządza się potrawy ze śledzi, szczupaków, łososi, pstrągów, węgorzy, karasi czy linów. Ryby to dobre źródło białka o dużej wartości odżywczej, witamin i składników mineralnych. Warto też zwrócić uwagę na zawartość witaminy D, szczególnie ważnej w okresie jesienno-zimowym. Jeśli w tym wyjątkowym, świątecznym czasie nie chcemy przeciążać układu trawiennego, warto postawić na ryby pieczone i gotowane, a nie smażone. Jakie więc gatunki mogą pojawić się na wigilijnym stole? Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, aby przełamać tradycję i sięgnąć również po owoce morza, które coraz częściej przygotowuje się również w święta. Te morskie, np. Halibut, dorsz czy łosoś, stanowią bogactwo kwasów omega-3. Ryby, które wyróżniają się jej zawartością, to przede wszystkim śledź, łosoś, pstrąg i makrela. W obecnych czasach wybór ryb jest o wiele większy.3. Sałatka śledziowa z fasolą
Sposób przygotowaniaOdsączone z oleju śledzie pokroić w paski, zaś cebulę, paprykę oraz ogórki w kostkę. Przyrządzić sos: połączyć musztardę, olej i przyprawy. Składniki: – płaty śledziowe w oleju – 4 sztuki (400 g), – biała fasola – puszka (240 g), – papryka – sztuka (230 g), – cebula – 2 sztuki (400 g), – ogórek konserwowy – 4 sztuki (40 g), – kapary – 2 łyżki (20 g), – nasiona słonecznika – łyżka (10 g), – natka pietruszki – 4 łyżki (60 g). Ryby i warzywa wymieszać z odsączoną fasolą, kaparami oraz słonecznikiem. Sałatkę polać sosem, posypać natką pietruszki. Sos: – musztarda – łyżka (20 g), – olej rzepakowy – 3 łyżki (30 g), – tymianek, pieprz do smaku.4. Pstrąg w orzechach
Smażyć na rozgrzanym oleju na złoty kolor. Rybę posmarować masą orzechową, ułożyć w naczyniu do zapiekania. Przed podaniem posypać świeżą natką pietruszki oraz obłożyć plastrami cytryny. Sposób przygotowaniaRybę umyć, doprawić solą oraz pieprzem i obtoczyć w mące. Masło rozpuścić na patelni, dodać migdały oraz posiekane orzechy włoskie, chwilę podsmażać. Zapiekać w piekarniku w 180°C przez 20 minut. Składniki: – filety z pstrąga – 2 duże sztuki (500 g), – mąka pszenna – 3 łyżki (45 g), – siekane migdały – 5 łyżek (50 g), – orzechy włoskie – 2 garści (60 g), – masło – 2 łyżki (50 g), – olej rzepakowy – 1 łyżka (10 g), – natka pietruszki – 2 łyżki (30 g), – pieprz, sól według uznania, – kilka plastrów cytryny do dekoracji.5. Śledzie w sosie śliwkowym
Zwinąć w ruloniki. Do małego garnka wrzucić namoczone owoce, zalać ½ szklanki wody i rozgotować. Ruloniki śledziowe polać sosem śliwkowym. Składniki: – płaty śledziowe – 8 sztuk (800 g), – suszone śliwki – 5 garści (300 g), – siekane migdały – 3 łyżki (30 g), – natka pietruszki – 2 łyżki (30 g), – cukier, sól, sok z cytryny do smaku. Śliwki moczyć w wodzie przez godzinę. Masę śliwkową zblendować, dodać migdały, cukier, sól oraz sok z cytryny. Posypać natką pietruszki. Sposób przygotowaniaŚledzie moczyć w mleku przez 2–3 godziny.6. <extra_id_0> Źródło <extra_id_1> Źródła <extra_id_2>
Sposób przygotowania: Rybę oskrobać z łusek, odciąć płetwy, ogon i głowę. Podzielić na mniejsze porcje. W garnku rozgrzać olej, podsmażyć cebulę. Do warzyw dodać kawałki ryby, sól, pieprz oraz liść laurowy. Przygotować sos: na patelni roztopić masło, dodać mąkę, zalać bulionem. Rybę wyjąć z garnka i ułożyć na półmisku. Szczupaka polać sosem warzywnym. Sos: – bulion – ¾ szklanki (180 ml), – mąka pszenna – 2 łyżki (30 g), – masło – 4 łyżki (100 g). Umyć i osuszyć. Cebulę posiekać, włoszczyznę obrać, pokroić na mniejsze kawałki lub zetrzeć na tarce. Następnie włożyć warzywa, zalać ½ szklanki wody i dusić przez kilka minut. Całość dusić ok. 15 minut. Mieszać, aż zgęstnieje. Sos wymieszać z warzywami, doprawić do smaku. Składniki: – szczupak patroszony – porcja (500 g), – cebula – sztuka (200 g), – pęczek włoszczyzny (por, seler, marchew, pietruszka) – porcja (300 g), – olej rzepakowy – 2 łyżki (20 g), – sól, pieprz, liść laurowy według uznania.7. Łosoś zapiekany ze śliwkami i orzechami
Ułożyć w naczyniu żaroodpornym. Posiekane śliwki i orzechy podsmażyć na maśle. Całość zapiekać w piekarniku rozgrzanym do 180°C przez 20 minut. Sposób przygotowaniaŁososia umyć, przyprawić solą i pieprzem. Skropić sokiem z cytryny i posypać koperkiem. Masę wyłożyć na ryby. Składniki: – filet z łososia – 2 duże sztuki (500 g), – suszone śliwki – garść (60 g), – orzechy włoskie – garść (30 g), – cytryna – sztuka (80 g), – masło – 2 łyżki (50 g), – koperek – 3 łyżki (15 g), – pieprz, sól według uznania.8. Łosoś zapiekany w sosie porowym
Pora pokroić w półplasterki, podsmażyć na oleju i zalać śmietanką, gotować chwilę, aż całość zgęstnieje. Łososia ułożyć w naczyniu do zapiekania, zalać sosem porowym. Składniki: – filet z łososia – 2 duże sztuki (500 g), – por – sztuka (140 g), – olej rzepakowy – 2 łyżki (20 g), – śmietanka 18% – szklanka (250 ml), – czosnek – 2 ząbki (10 g), – sól, pieprz, pieprz cytrynowy, gałka muszkatołowa według uznania. Doprawić solą, pieprzem i gałką muszkatołową. Piec ok. 25 minut w piekarniku nagrzanym do 180°C. Sposób przygotowaniaRybę umyć, przyprawić solą, pieprzem oraz pieprzem cytrynowym, natrzeć przeciśniętym przez praskę czosnkiem.