Szukaj
Język
Nasiona chia – zdrowie, wzmocnienie, profilaktyka
Spis treści
1. Nasiona chia – charakterystyka szałwii hiszpańskiej
Pochodzi z centralnej i południowej części Meksyku oraz z Gwatemali. Uprawę tej rośliny Aztekowie rozpoczęli już w czasach prekolumbijskich, gdyż sądzili, że pomaga w utrzymaniu prawidłowej kondycji fizycznej i psychicznej. Szałwia hiszpańska, zwana też chia, to gatunek z rodziny jasnotowatych. Słowo chia wywodzi się od słowa „chian”, co w języku nahuatl znaczy oleisty. Dla rdzennych mieszkańców z południowo-zachodniej części Meksyku szałwia hiszpańska stanowiła podstawowe pożywienie. Roślina ta osiąga do metra wysokości, jej kwiaty wykształcają owalne nasiona o rozmiarze 1, 5–2, 5 mm w kolorach białym, brązowym, szarym lub czarnym.2. Nasiona chia – wartość odżywcza
Wartość odżywcza nasion chia (100 g)– energia – 486 kcal, – białko – 16, 54 g, – tłuszcz – 30, 74 g, – węglowodany – 42, 12 g, – błonnik pokarmowy – 34, 4 g, – wapń – 631 mg, – żelazo – 7, 72 mg– magnez – 335 mg, – fosfor – 860 mg, – potas – 407 mg, – sód – 16 mg, – cynk – 4, 58 mg, – witamina C, całkowity kwas askorbinowy – 1, 6 mg, – tiamina – 0, 620 mg, – ryboflawina – 0, 170 mg, – niacyna – 8, 830 mg, – witamina A – 54 IU, – witamina E (alfa-tokoferol) – 0, 50 mg, – kwasy tłuszczowe nasycone – 3, 330 g, – kwasy tłuszczowe jednonienasycone – 2, 309 g, – kwasy tłuszczowe wielonienasycone – 23, 665 g, – kwasy tłuszczowe trans – 0, 140 g. Nasiona chia są bogate w: – kwasy omega-3 – poprawiają pracę mózgu, nastrój i koncentrację, zawierają ich 3 razy więcej niż łosoś atlantycki; – wapń, cynk, żelazo – wpływają na kondycję włosów, paznokci i skóry oraz wzmocnienie układu kostnego; – leptynę – poprawia przemianę materii; – błonnik – oczyszcza organizm z toksyn; – długołańcuchowe nienasycone kwasy tłuszczowe – zapobiegają powstawaniu miażdżycy; – witaminy: C, A, E, B1, B2, PP; – antyoksydanty, m.in. Kwas p-kumarowy, kwas galusowy, epikatechinę, rutynę, apigeninę.3. Nasiona chia – zastosowanie i działanie prozdrowotne
Obniżają poziom tzw. Złego cholesterolu LDL i trójglicerydów oraz wpływają na podwyższenie cholesterolu HDL. Zapobiega tworzeniu się płytki miażdżycowej, co redukuje prawdopodobieństwo rozwoju miażdżycy. Nasiona chia mogą zmniejszać ryzyko rozwoju nowotworów, w tym raka piersi oraz prostaty. Nasiona chia poprawiają pamięć oraz działają profilaktycznie w kontekście rozwoju depresji. Zastosowanie tego produktu może zapobiegać rozwojowi demencji oraz innych chorób układu nerwowego. Pobudzenie pracy jelit wpływa na łagodzenie problemów z zaparciami oraz wspomaga rozwój korzystnej mikroflory. Ze względu na dużą ilość błonnika po spożyciu tego produktu poczucie nasycenia utrzymuje się przez długi czas. Znaczna zawartość białka również działa pozytywnie poprzez hamowanie apetytu. Kwasy omega-3 zawarte w nasionach chia korzystnie wpływają na układ sercowo-naczyniowy. Podobne działanie wykazuje błonnik pokarmowy zawarty w nasionach szałwii hiszpańskiej. W nasionach chia występuje potas, który odpowiada za regulację ciśnienia krwi, oraz pierwiastki magnez, wapń, sód, które wspomagają pracę serca. Czynnikiem ograniczającym rozwój tych chorób jest kwas alfa-linolenowy obecny w dużych ilościach w szałwii hiszpańskiej. Zawarte w nasionach kwasy omega-3 wspomagają pracę mózgu, poprawiają koncentrację i wykazują działanie uspokajające. Duża zawartość błonnika pokarmowego (25%) poprawia pracę przewodu pokarmowego. Nasiona chia warto zastosować także w diecie odchudzającej. Nasiona pęcznieją i znacznie zwiększają swoją objętość, co wpływa na powstanie efektu wypełnienia żołądka. Nasiona chia mogą być stosowane w profilaktyce wielu chorób, w tym chorób układu sercowo-naczyniowego, nowotworów oraz depresji.4. Nasiona chia – przeciwwskazania
Osoby zażywające tego typu preparaty powinny skontaktować się z lekarzem przed wprowadzeniem szałwii hiszpańskiej do swojego jadłospisu. Szałwia hiszpańska może powodować alergię u osób uczulonych na gorczycę ze względu na duże podobieństwo białek tych dwóch produktów, jednak jest to zjawisko dość rzadkie. Nasiona chia mogą wpływać na działanie leków nasercowych i przeciwcukrzycowych. Chia nie są zalecane również osobom starszym, po zabiegach, dzieciom, kobietom w ciąży i karmiącym, ponieważ powodują rozrzedzanie krwi. Nie należy przekraczać zalecanych dawek, ponieważ duża ilość błonnika może upośledzać wchłanianie wielu składników odżywczych.5. Nasiona chia – jak stosować?
Chia świetnie sprawdzają się jako zagęszczacz zup i sosów. W krajach Ameryki Środkowej bardzo popularny jest napój chia fresca. Produkowany jest również olej z nasion chia, który można dodawać np. Do sałatek, podobnie jak oliwę z oliwek. Olej ten nie powinien być stosowany do smażenia, ponieważ traci wówczas swoje właściwości i wartości odżywcze. W przypadku dzieci jest to 1, 4–4, 3 g na dobę. Ze zmielonych nasion można również przyrządzić budyń. Nasiona można dodawać do dżemów, owsianek, jogurtów, sałatek i innych przetworów na ciepło lub zimno. Składa się on dwóch łyżeczek nasion chia i 250–300 ml niegazowanej wody mineralnej oraz soku z cytryny lub limonki. Zawiera bardzo wysokie stężenie kwasów tłuszczowych omega-3 (ok. 64%), a także kwasy tłuszczowe omega-6. Zalecana dzienna dawka nasion chia wynosi ok. 2 łyżek dla osób dorosłych (15–20 g). Nasiona chia można zastosować do wypieku ciast, chleba, naleśników lub jako zamiennik bułki tartej.
